نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن (مقاله)
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن عنوان مقاله‌ای است به زبان فارسی که نقد و بررسی شبهات در زمینه تناقض آیات علم غیب الهی با علم غیب پیامبر(ص) و دیگر برگزیدگان الهی می‌پردازد. این مقالهٔ ۲۰ صفحه‌ای به قلم نصرت نیل‌ساز، مجید معارف، کاوس روحی برندق و آتنا بهادری نگاشته شده و در فصلنامه مطالعات تفسیری (شماره ۲۰، بهار ۱۳۹۲) منتشر گشته است.[۱]
| نقد شبهه تعارض آیات علم غیب در قرآن | |
|---|---|
 | |
| رتبه علمی | علمی پژوهشی |
| زبان | فارسی |
| نویسندگان | نصرت نیل‌ساز، مجید معارف، کاوس روحی برندق، آتنا بهادری |
| موضوع | علم، علم غیب |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه مطالعات تفسیری |
| وابسته به | دانشگاه معارف اسلامی |
| محل نشر | قم، ایران |
| تاریخ نشر | بهار ۱۳۹۲ |
| شماره | ۱۳ |
| ناشر الکترونیک | پایگاه مجلات تخصصی نور |
چکیده مقاله
- نویسنده در ابتدای چکیده مقاله می‌نویسد: «ادعای تناقض در آیات علم غیب، یکی از شبهاتی است که درباره قرآن از سوی باراشر «خاورشناس یهودی» مطرح شده است. وی معتقد است آیاتی که علم غیب را در انحصار خداوند می‌داند با آیاتی که از آگاهی پیامبر اکرم(ص) و برخی از برگزیدگان الهی از غیب خبر می‌دهد، در تناقض است».
- وی در ادامه می‌نویسد: «دسته‌بندی آیات این موضوع بیانگر آن است که آنچه را قرآن در انحصار خداوند بیان فرموده، علم غیب ذاتی و مستقل است و خداوند به مقتضای حکمت و مشیّت خود، برخی از رسولان را به واسطه وحی، از غیب آگاه می‌نماید تا رسالت ایشان را اثبات و امر تبیین دین را تسهیل نماید. به فرمان الهی پیامبر نیز مامور تعلیم جانشین خود است و این علم در کنار دیگر روش های کسب علم امام نظیر الهام و تحدیث با فرشتگان، سینه به سینه به اوصیای الهی انتقال می‌یابد، بی‌آنکه هیچ‌یک از آنان ادعای استقلال در علم غیب نمایند»[۲].
فهرست مقاله
- چکیده؛
- طرح مسئله؛
- مفهوم‌شناسی غیب؛
- کاربرد غیب در قرآن کریم؛
- رویکرد مفسران به آیات علم غیب:
- رویکرد اول؛
- رویکرد دوم؛
- رویکرد سوم؛
- بررسی و تحلیل رویکردهای مفسران به آیات علم غیب:
- بررسی رویکرد اول؛
- بررسی رویکرد دوم؛
- بررسی رویکرد سوم:
- مفهوم مفاتح غیب؛
- مفهوم کتاب مبین؛
- پی‌نوشت؛
- منابع ومآخذ.
درباره پدیدآورندگان
-
آتنا بهادری (پدیدآورنده)
-
کاوس روحی برندق (پدیدآورنده)
-
مجید معارف (پدیدآورنده)
-
نصرت نیل‌ساز (پدیدآورنده)
- خانم دکتر نصرت نیل‌ساز، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس تهران به اتمام رساند. داوری مجلات تحقیقات علوم قرآن و حدیث، مطالعات اسلامی دانشگاه مشهد، کتاب زنان، داوری کنفرانس‌های مرکز مطالعات فرهنگ و اندیشه دینی جشنواره فارابی و عضویت در هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی تاکنون چندین مقاله به رشته تحریر درآورده است. «شکل و ساختار قرآن»، «چشم دجال در روایات شیعه و اهل تسنن» و «جایگاه شادی و نشاط در قرآن و روایات» برخی از این آثار است.[۳]
- آقای دکتر مجید معارف (متولد ۱۳۳۲ ش، شیراز)، مدرک دکترای خود را در رشته علوم قرآن و حدیث از دانشگاه تربیت مدرس تهران اخذ نمود. همکار بنیاد دائرةالمعارف، معاون پژوهشی دانشکده الهیات دانشگاه تهران، سردبیر مجله پژوهش دینی ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در دانشگاه‌ها به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «پایه‌های مرجعیت دینی در آیات و روایات»، «در‌آمدی بر تاریخ قرآن»، «پرسش و پاسخ‌هایی در شناخت تاریخ علوم قرآن »، «مباحثی در تاریخ و علوم قرآن» برخی از این آثار است.[۴]
- حجت الاسلام و المسلمین دکتر کاوس روحی برندق (متولد ۱۳۴۶ ش)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: محمد فاضل لنکرانی، میرزا جواد تبریزی، محمد تقی بهجت فومنی فرا گرفت. عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث و عضو هیئت تحریریه مجله مطالعات ترجمه قرآن و حدیث و مدیر مسئول مجله پژوهشنامه علم دینی و مدیر مسئول مجلهتفسیر القرآن بالقرآن از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه‌‌های علمیه به تدریس در دانشگاه‌ها نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «پرتو عشق»، «تفسیر واژگان قرآن کریم»، «ترجمه اقبال الاعمال» و «ویژگی‌ها و مصداق روح‌القدس در قرآن و حدیث» برخی از این آثار است.[۵]
- خانم دکتر آتنا بهادری، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس تهران به اتمام رساند. آموزش‌یار دروس الکترونیکی دانشکده مجازی دانشگاه قرآن و حدیث و پژوهشگر گروه معارف شبکه دو سیما ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه‌‌های علمیه به تدریس در دانشگاه‌ها مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «نگرش تطبیقی بر خصیصه صبر از نظر اسلام و روان‌شناسی»، «قرآن و زن»، «تفسیر نبوی»، «سواطع الإلهام»، «فترت وحی یا طبیعت وحی؟» برخی از این آثار است.[۶]