رویکرد فلسفی و عرفانی به علم امام (مقاله)

رویکرد فلسفی و عرفانی به علم امام
رتبه علمی	(نامعلوم)
زبان	فارسی
نویسنده	محمد حسن نادم
مذهب	شیعه
منتشر شده در	فصلنامه هفت آسمان
وابسته به	دانشگاه ادیان و مذاهب
محل نشر	قم، ایران
تاریخ نشر	پاییز ۱۳۸۸
شماره	۴۳
شماره صفحات	از صفحه ۲۷ تا ۴۸ مجله
ناشر الکترونیک	پرتال جامع علوم انسانی

بازنمایی علم غیب در نظام فلسفی مکتب متعالیه عنوان مقاله‌ای است که به بررسی حکمت متعالیه و ارتباط آن با علم غیب می‌پردازد.این مقاله توسط محمد حسن نادم به زبان فارسی نوشته شده و در فصلنامه هفت آسمان پاییز ۱۳۸۸ (شماره ۴۳) در ۲۲ صفحه منتشر شده است.

چکیده مقاله

• نویسنده در ابتدای چکیده مقاله می‌نویسد: «در فرهنگ شیعیان برای امام ویژگی‌هایی مطرح است که «علم امام» یکی از آنها به شمار می‌رود؛ یعنی اینکه امام باید در آگاهی از معارف و احکام دین سرآمد همگان باشد».
• نویسنده معتقد است: «علم نه تنها از شرایط بنیادین امامت است، بلکه مکمل دیگر شروط و زیربنای آنها نیز است. بدین جهت از همان ابتدا تاکنون، این ویژگی از جمله دغدغه‌های ائمه معصومین(ع) و اصحاب و شاگردان و پیروانشان بوده است».
• وی در مورد اقوال مختلف مرتبط با محدوده علم امام می‌نویسد: «درباره کم و کیف و حد و حدود علم امام اظهارنظرهای متفاوتی وجود دارد که از مجموع آنها سه نگرش بیش از همه مورد توجه قرار گرفته است: نگرش اول قائل به سکوت دربارة علم امام است؛ نگرش دوم علم را محدود به حدود خاصی می‌داند و نگرش سوم هیچ‌گونه حد و حدودی برای علم امام قائل نیست. این نگرش را بیشتر می‌توان در بین عرفا و فلاسفه دید؛ البته منظور از فلسفه، بیشتر فلسفه متأخر، یعنی حکمت متعالیه، است که با عرفان اسلامی همخوانی بیشتری دارد».
• نویسنده هدف از این مقاله را این‌گونه بیان می‌کند: «نوشتار پیش رو در حد توان تلاش نموده تا با توجه به مبانی خاص فلسفی و عرفانی، توصیفی از این دیدگاه که تقریبا دیدگاه رایج زمان محسوب می‌شود، ارائه دهد».

فهرست مقاله

• علم امام در متون عرفانی و فلسفی؛
• انسان شناسی از منظر عرفا؛
• انسان شناسی از منظر فلاسفه؛
• مظهریت انسان کامل از دیدگاه عرفا؛
• قلمرو خلافت انسان کامل؛
• استمرار خلافت و ولایت پس از پیامبر (ص)؛
• نتیجه؛
• کتابنامه.

دربارهٔ پدیدآورنده

محمد حسن نادم

حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن نادم (متولد ۱۳۴۱ ش، شهرضا)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، محمد فاضل‌ لنکرانی، محمد تقی مصباح یزدی، عبدالله جوادی آملی، سید محمود هاشمی شاهرودى و یحیی انصاری شیرازی پیگیری کرد. مسؤل دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشکده پزشکی شهرستان فسا و رییس دفتر فرهنگ دانشگاه آزاد اسلامی، مدیریت آموزش مؤسسه امام خمینی، رییس سابق دانشکده شیعه‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه و دانشگاه، تا‌کنون چندین جلد کتاب و مقاله را به رشته تحریر درآورده است. «خاستگاه فرهنگی نهج البلاغه»، «علم غیب از نگاه عقل و وحی»، «معارف کلامی شیعه (کلیات امامت)»، «علم امام (مجموعه مقالات)»، «علم امام»، «نقد و بررسی شبهات کتاب اصول مذهب الشیعه درباره بداء»، «در آستانه نهج البلاغه»، «رویکرد فلسفی و عرفانی به علم امام»، «بازنمایی علم غیب از نگاه مكتب فلسفی اشراق»، «بازنمایی علم غیب در نظام فلسفی مکتب متعالیه» و «علم غیب پیامبر و امام از نگاه متکلمین و فلاسفه» برخی از این آثار است.