نردبان

نردبان از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: نردبان در قرآن - نردبان در حدیث - نردبان در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبط

مقدمه

1. ﴿وَإِنْ كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْرَاضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَبْتَغِيَ نَفَقًا فِي الْأَرْضِ أَوْ سُلَّمًا فِي السَّمَاءِ فَتَأْتِيَهُمْ بِآيَةٍ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَى فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِلِينَ﴾.

نکات

1. کلمه نردبان: ﴿سُلَّمًا﴾ جنبه کلیدی ندارد و تنها تعبیری زبانی در وحی به پیامبر و سخن تمثیلی است که برای رد تمایل شدید پیامبر نسبت به هدایت مردم شده و عدم توانایی آن حضرت برای ارائه معجزه از پیش خود برای ایمان آوردن کافران بازگو شده است، این تعبیر دو سویه دارد یکی به زمین و دیگری به آسمان: با نقب زدن به زمین و گذاشتن نردبان به آسمان، به منظور ارائه آیه‌ای شگفت‌انگیز برای پذیراندن ایمان به کافران.
2. دعوت به حق و قبول آن باید در مجرای اختیار جریان یابد گو اینکه خداوند بر هدایت اجباری و اضطراری مردم قادر است. و معنای آیه این است که: جا ندارد تو اینقدر در مقابل اعراض آنان متاثر شوی، زیرا دنیا دار اختیار است و دعوت به حق و قبول آن باید در مجرای اختیار جریان یابد، و تو نمی‌توانی آیه‌ای تهیه کنی که آنان را بر ایمان آوردن مضطر و بی‌اختیار سازی، برای اینکه خداوند چنین ایمانی را از آنان نخواسته، بلکه از آنان ایمان به طوع و رغبت و اختیار خواسته است. از همین جهت آیه‌ای که مردم را مجبور بر ایمان و اطاعت کند نیافریده، و گرنه خودش می‌توانست چنین کار را بکند، و جمیع افراد بشر را به جبر، مجتمع بر ایمان سازد و در نتیجه این کفار هم، به مؤمنین به تو، ملحق شوند، پس، از اینکه اینان اعراض کرده‌اند اینقدر جزع و ناشکیبی مکن، تا در شمار کسانی که نسبت به معارف الهی جاهل هستند قرار نگیری.

منابع

1. سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم