آیاتی که مخالفان خاتمیت به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیاتی که مخالفان خاتمیت به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ ختم نبوت
مدخل اصلیختم نبوت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیاتی که مخالفان خاتمیت به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث ختم نبوت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی ختم نبوت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

آیاتی که ادعا می‌شود دال بر این است که ختم نبوت صحیح نیست چیستند؟ و چه پاسخی برای استدلال به این آیات وجود دارد؟

فهرست آیات (بدون توضیح)

  1. آیه ۳۵ سوره اعراف: ﴿يَا بَنِي آدَمَ إِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي فَمَنِ اتَّقَى وَأَصْلَحَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ[۱]،
  2. آیه ۱۵ سوره غافر: ﴿رَفِيعُ الدَّرَجَاتِ ذُو الْعَرْشِ يُلْقِي الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ لِيُنذِرَ يَوْمَ التَّلاقِ[۲]،
  3. آیه ۴۹ سوره یونس: ﴿...لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ...[۳]،
  4. آیه ۶۲ سوره بقره: ﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ وَالَّذِينَ هَادُواْ وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ[۴].

پاسخ به این پرسش

۱. حجت الاسلام و المسلمین ربانی گلپایگانی؛
حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی در کتاب «کلام تطبیقی» در این باره گفته است:

«آیه اول: ﴿يَا بَنِي آدَمَ إِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي فَمَنِ اتَّقَى وَأَصْلَحَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ[۵]، از کلمه ﴿يَأْتِيَنَّكُمْ که فعل مضارع است، به دست می‌آید که باب رسالت، برای همیشه باز است.

پاسخ: از عبارت ﴿يَأْتِيَنَّكُمْ، فقط تکرار رسالت فهمیده می‌شود، اما تا چه وقت؟ معلوم نیست که دلایل متواتر خاتمیت این ارسال رسولان را مقید به زمان قبل از پیامبر اکرم (ص) می‌کند. فعل مضارع در همه‌جا دلالت بر وقوع فعل در آینده ندارد و همچنین ﴿إِمَّا از "إن" شرطیه و "مای" نافیه تشکیل شده است، پس این جمله شرطی است و دلالت بر تحققِ عملی شرط ﴿يَأْتِيَنَّكُمْ ندارد[۶] و اصلاً این آیه مربوط به دوران حضرت آدم و هبوط ایشان است و برای آن زمان، فعل مضارع به کار برده شده و ناظر به عصر رسالت نبی مکرم نمی‌باشد[۷].

آیه دوم: ﴿رَفِيعُ الدَّرَجَاتِ ذُو الْعَرْشِ يُلْقِي الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ لِيُنذِرَ يَوْمَ التَّلاقِ[۸] یعنی خداوند، پیوسته روح و وحی خود را به‌سوی افرادی می‌فرستد تا مردم را انذار نمایند.

پاسخ: این آیه نیز فقط دال بر بعثت انبیا، برای انذار است اما اینکه امنِ امر پایان دارد یا ندارد، از این آیه به دست نمی‌آید و از طرفی دلیل خاص برای خاتمیت وجود دارد[۹].

آیه سوم: ﴿وَلِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ[۱۰]، بنابراین، امت اسلامی نیز پایانی خواهد داشت و لازمه آن پیامبر جدیدی است.

پاسخ: با توجه به سیاق، این آیه پاسخی است به سؤال مشرکان درباره عذاب الهی.

آیه چهارم: طبق آیه ۶۲ سوره بقره، راه رستگاری، در ایمان به خدا و روز قیامت و عمل صالح است، خواه انسان مسلمان باشد یا یهودی یا نصرانی یا صائبی؛ پس شریعت اسلام ناسخ شریعت‌های پیشین نیست.

پاسخ: تأمل در سیاق آیات، می‌فهماند که تنها خود را مسلمان یا یهودی یا ... دانستن، عامل رستگاری نخواهد بود، بلکه ایمان و عمل صالح لازم است. اما طبق کدام شریعت؟ آیه ساکت است. پس بنابر آیات دیگر، شریعت اسلام، ناسخ شریعت‌های دیگر است»[۱۱].

پرسش‌های وابسته

پانویس

  1. «ای فرزندان آدم! چون فرستادگانی از خودتان- که آیات مرا بر شما می‌خوانند- نزدتان آیند (به آنان ایمان آورید و پروا پیشه کنید) آنان که پرهیزگاری ورزند و به راه آیند نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین می‌شوند».
  2. «او برفرازنده رتبگان، دارای اورنگ (فرمانفرمایی جهان) است؛ روح (القدس) را از امر خویش نزد هر کس از بندگانش که بخواهد (برای رساندن وحی) می‌فرستد تا روز همدیداری را بیم دهد».
  3. «هر امّتی زمانه‌ای دارد».
  4. «بی‌گمان از کسانی که (به اسلام) ایمان آورده‌اند و یهودیان و مسیحیان و صابئان، کسانی که به خداوند و روز بازپسین باور دارند و کاری شایسته می‌کنند، پاداششان نزد پروردگارشان است و نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین می‌گردند»
  5. ای فرزندان آدم! چون فرستادگانی از خودتان- که آیات مرا بر شما می‌خوانند- نزدتان آیند (به آنان ایمان آورید و پروا پیشه کنید) آنان که پرهیزگاری ورزند و به راه آیند نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین می‌شوند؛ سوره اعراف، آیه۳۵.
  6. مصباح یزدی، محمد تقی، راه و راهنماشناسی، ص۵۷۹.
  7. خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ص ۳۰۶- ۳۰۷.
  8. او برفرازنده رتبگان، دارای اورنگ (فرمانفرمایی جهان) است؛ روح (القدس) را از امر خویش نزد هر کس از بندگانش که بخواهد (برای رساندن وحی) می‌فرستد تا روز همدیداری را بیم دهد؛ سوره غافر، آیه ۱۵.
  9. ربانی گلپایگانی، علی، کلام تطبیقی ج۲، ص۱۱۳.
  10. سوره اعراف، آیه۳۴.
  11. ربانی گلپایگانی، علی، کلام تطبیقی ج۲، ص۱۱۲-۱۱۵.۱۱۵.