آیا پدید آمدن مدعیان مهدویت بر حتمی بودن ظهور امام مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیا پدید آمدن مدعیان مهدویت بر حتمی بودن ظهور امام مهدی دلالت دارد؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل اصلیمهدویت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیا پدید آمدن مدعیان مهدویت بر حتمی بودن ظهور امام مهدی دلالت دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

علی اصغر رضوانی

آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:

«عقیده مهدویت به حدّی در جامعه اسلامی رسوخ کرده بود که حتّی برخی افراد از این عقیده مسلّم سوءاستفاده کرده و ادعای مهدویت نمودند، ولی خوشبختانه با گذشت زمان مفتضح شدند. احمد امین مصری در کتاب المهدیه فی الاسلام درصدد برآمده که مدعیان مهدویت را از عوامل و اسباب طعن بر عقیده مهدویت و اصالت آن به حساب آورد، ولی صحیح عکس آن است؛ زیرا ادعای مهدویت در طول تاریخ از افراد، دلیل بر حقانیّت اصل این عقیده و رسوخ آن در میان جامعه است. اگر این نظریه صحیح باشد که ادعا سبب بطلان یک حقیقت است، باید نبوت انبیا را نیز انکار کنیم؛ زیرا در طول تاریخ انبیا افرادی پیدا شدند که به دروغ ادعای نبوت کردند»[۱].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. نویسندگان کتاب نگین آفرینش؛
نویسندگان کتاب «نگین آفرینش» در این باره گفته‌اند:

«یکی دیگر از آسیب‌های معارف مهدویت، ظهور مدّعیان دروغین در این جریان مقدّس است. در طول سالیان غیبت امام مهدی (ع) افرادی به دروغ ادعا کرده‌اند که با آن حضرت، ارتباط خاص دارند یا از سوی آن بزرگوار، به مقام نیابت خاص رسیده‌اند. امام زمان (ع) در آخرین نامه خود به نایب چهارم، تصریح فرموده‌اند: "تو تا شش روز دیگر از دنیا خواهی رفت. کارهایت را سامان ده و درباره جانشینی پس از خود، به هیچ کس وصیّت نکن که غیبت کبرا فرا رسیده است... . و در آینده بعضی از شیعیان من ادّعای مشاهده و ارتباط با من می‌کنند. آگاه باشید که هر کس قبل از خروج سفیانی و صیحه آسمانی ادّعای مشاهده کند، دروغ‌گو است [۲]

  • با این بیان روشن، هر شیعه آگاهی وظیفه دارد، مدّعیان ارتباط و نیابت خاص را تکذیب کند و راه نفوذ و سودجویی این فرصت طلبان و دنیا خواهان را ببندد. بعضی از این دروغ‌گویان پا را فراتر نهاده و پس از ادّعای نیابت، مدّعی مهدویّت شده‌اند و در پی این ادّعای باطل، مکتب و فرقه‌های انحرافی را بنیان نهاده‌اند و زمینه انحراف اعتقادی عدّه بسیاری را فراهم کرده‌اند.[۳] با مطالعه تاریخچه این گروه‌ها روشن می‌شود که بسیاری از آنها با پشتیبانی و حمایت استعمار به وجود آمده و به حیات خود ادامه داده‌اند. روشن است که شکل‌گیری فرقه‌ها و گروه‌های منحرف و پیوستن و اعتماد کردن افراد به مدّعیان مهدویت یا نیابت، در جهل و نادانی آنها ریشه دارد. شوق فراوان به دیدار امام (ع) بدون معرفت و آگاهی کافی به آن حضرت و غفلت از وجود شیّادان در این عرصه، زمینه‌ساز ارتباط با مدّعیان دروغین می‌شود. بنابراین شیعیان منتظر باید با آگاهی کافی از معارف ناب مهدویت خود را از دام نیرنگ بازان حفظ کنند و با پیروی از علمای متعهّد شیعه، در مسیر روشن مکتب، گام بردارند»[۴].

پانویس

  1. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۱۵۴.
  2. کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۴۵، ح ۴۵، ص ۲۹۴. توضیح اینکه مقصود از «مشاهده» همان نیابت است، نه صِرف دیدار؛ چنان‌که علامه مجلسی فرموده است.
  3. یکی از این فرقه‌های منحرف فرقه بابیّت است که رهبر آن «علی محمّد شیرازی»، ابتدا ادعای نیابت امام مهدی (ع) را مطرح کرد و پس از آن مدعی شد که همان مهدی موعود است و در نهایت ادعای پیامبر هم کرد. این فرقه منحرف، زمینه شکل گیری فرقه ضاله بهائیت شد.
  4. بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۲۵۷ - ۲۵۸.