آیه بر

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از آیه بِرّ)

مقدمه

آیه لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ وَآتَى الْمَالَ عَلَى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَالسَّائِلِينَ وَفِي الرِّقَابِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَالْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذَا عَاهَدُوا وَالصَّابِرِينَ فِي الْبَأْسَاءِ وَالضَّرَّاءِ وَحِينَ الْبَأْسِ أُولَئِكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُتَّقُونَ[۱] را آیه بِرّ می‌گویند؛ زیرا به نیکی و ویژگی‌های نیکوکاران پرداخته است.

درباره شأن نزول این آیه گفته‌اند: چون تغییر قبله، سروصدای زیادی میان مردم به ویژه یهود و نصارا به راه انداخت، یهودیان که بزرگ‌ترین سند افتخار خود را از دست داده بودند، زبان به اعتراض گشودند، که این آیه نازل شد و گفت: این همه گفت‌و‌گو در مسئله قبله صحیح نیست؛ بلکه مهم‌تر از قبله، مسائل دیگری است که معیار ارزش انسان‌ها است و باید به آنها توجه شود؛ آن مسائل در این آیه شرح داده شده‌اند.

برخی گفته‌اند: این آیه پیش از وجوب فرایض و بیان حدود شرع نازل شده است [۲].[۳]

منابع

پانویس

  1. «نیکی آن نیست که روی را سوی خاور و باختر بگردانید، بلکه نیکی (از آن) کسی است که به خداوند و روز بازپسین و فرشتگان و کتاب (آسمانی) و پیامبران ایمان آورد و دارایی را با دوست داشتنش به نزدیکان و یتیمان و بیچارگان و به راه‌ماندگان و کمک‌خواهان و در راه (آزادی) بردگان ببخشد و نماز برپا دارد و زکات پردازد و (نیکی از آن) آنان (است) که چون پیمان بندند وفا کنند؛ و به ویژه شکیبایان در سختی و رنج و در هنگامه کارزار، آنها راستگویند و آنانند که به راستی پرهیزگارند» سوره بقره، آیه ۱۷۷.
  2. منصور، عبدالحمید یوسف، نیل الخیرات فی القراءات العشرة، جلد۱،صفحه ۴۲۸؛ فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیرالکبیر، جلد۵،صفحه (۳۵-۴۵)؛ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۱،صفحه ۵۹۷؛ سبحانی، جعفر، الایمان والکفرفی الکتاب والسنة، جلد۱،صفحه ۲۴۶
  3. فرهنگ نامه علوم قرآنی، ج۱، ص۳۴۲.