ادرع ضمری

ادرع ضمری
ادرع ضمری
	تصویری کهن از مدینه
نام کامل	ادرع ضمری
جنسیت	مرد
کنیه	ابوالجعد
از قبیله	بنی‌کنانه
از تیره	ضمرة بن بکر بن عبد مناة
محل زندگی	مدینه
از اصحاب	پیامبر خاتم
حضور در جنگ	فتح مکه; جنگ تبوک;
	v; t; e;

مقدمه

از تیره ضمرة بن بکر بن عبد مناة از کنانه^[۱] در نام او، پدر و جدش اختلاف است. نام او را «أدرع»، «عمرو»^[۲] و «جناده» آورده‌اند، ولی به کنیه‌اش «ابوالجعد» شهرت دارد^[۳]. نام پدرش را نیز «بکر»^[۴]، «بُکَیر»^[۵] و «جناده» گفته‌اند^[۶]. در بعضی منابع، برخی نام‌های یاد شده را برای جدش آورده‌اند^[۷]. برخی به نقل از بخاری گفته‌اند نامش دانسته نیست^[۸]. وی در محله قبیله بنی ضمره در مدینه خانه داشت^[۹] و در فتح مکه رئیس طایفه خود بوده^[۱۰] یا آنان را آماده جنگ کرده است^[۱۱]. در جنگ تبوک نیز در شمار کسانی بود که به قبیله خود رفتند تا آنان را برای شرکت در جنگ فراخوانند^[۱۲]. وی از رسول خدا (ص) و سلمان فارسی روایت نقل کرده و عبیدة بن سفیان حضرمی راوی اوست^[۱۳].

حدیثی که از وی شهرت دارد، مربوط به نفاق^[۱۴] یا عقوبت کسی است که نماز جمعه را بدون عذر در سه^[۱۵] هفته متوالی ترک کند ^[۱۶]. با آنکه برخی گفته‌اند از ابوالجعد جز این حدیث روایتی نقل نشده است^[۱۷]، اما او از رسول خدا (ص) نقل کرده که فرمود: «جز برای سه مسجد^[۱۸] بار سفر نبندید»^[۱۹]. برخی نیز گفته‌اند از وی تنها دو حدیث^[۲۰] یا چهار حدیث^[۲۱] از رسول خدا (ص) نقل شده است. در حدیث پیش گفته از طرق دیگری نیز در مآخذ شیعه و سنی آمده، اما روایت دوم مورد تردید قرار گرفته است^[۲۲]. به گفته ابن حجر^[۲۳] ابن برقی ^[۲۴] گفته است ابوالجعد در جنگ جمل با عایشه بود و در همان نبرد کشته شد.^[۲۵]

منابع

خانجانی، قاسم، مقاله «ادرع ضمری»، دانشنامه سیره نبوی ج۱

پانویس

↑ ابن حزم، ص۱۸۰ و ۱۸۵.
↑ ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹؛ ابونعیم، ج۱، ص۳۵۲؛ حاکم، ج۳، ص۶۲۴؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۷؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۸۲؛ صفدی، ج۸، ص۳۱۳.
↑ ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۶۸؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۸۲؛ صفدی، ج۸، ص۳۱۳.
↑ ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹؛ حاکم، ج۳، ص۶۲۴.
↑ ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۴۷.
↑ طبرانی، ج۲۲، ص۳۶۵.
↑ حاکم، ج۳، ص۶۲۴.
↑ ابن اثیر، ج۶، ص۵۰؛ ترمذی، ج۲، ص۳۶.
↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۷؛ صفدی، ج۸، ص۳۱۳؛ مزی، ج۲۱، ص۱۳۷.
↑ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۵۶.
↑ ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۱۶؛ مزی، ج۲۱، ص۱۳۷.
↑ واقدی، ج۳، ص۹۹۰؛ مزی، ج۲۱، ص۱۳۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۵۶.
↑ مزی، ج۲۱، ص۱۳۷.
↑ ر. ک: ابن حبان، صحیح، ج۱، ص۴۹۲.
↑ یا چهار؛ ر. ک: ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۳۵۵.
↑ شافعی، ج۱، ص۲۳۹؛ احمد بن حنبل، ج۳، ص۴۲۴؛ دارمی، ج۱، ص۳۶۹؛ ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹؛ ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۱۶؛ ابونعیم، ج۱، ص۳۵۲.
↑ ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۴۷؛ سیوطی، ج۳، ص۸۸.
↑ مسجد الحرام، مسجد النبی و مسجد الاقصی؛ ر. ک: ابن ابی عاصم، ج۲، ص۲۲۲؛ طبرانی، ج۲۲، ص۳۶۶؛ هیثمی، ج۴، ص۴.
↑ ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹.
↑ ابن حجر، تلخیص الحبیر، ج۴، ص۴۸۴.
↑ عظیم آبادی، ج۳، ص۳۶۵.
↑ ر. ک: مفید، ص۱۶۳؛ محقق حلی، المعتبر، ج۲، ص۳۰۵؛ ابن ابی شیبه، ج۲، ص۶۱؛ نسائی، ج۱، ص۵۱۶؛ حاکم، ج۱، ص۲۹۲؛ بیهقی، ج۳، ص۲۴۷؛ علامه حلی، منتهی المطلب، ج۱، ص۳۸۶؛ ابن ابی شیبه، ج۴، ص۵۱۹؛ احمد بن حنبل، ج۲، ص۲۳۸ و ج۳، ص۷۸؛ بخاری، ج۲، ص۲۵۰؛ ترمذی، ج۱، ص۲۰۵.
↑ الاصابه، ج۷، ص۵۶؛ و مقایسه کنید: همو، تقریب، ج۲، ص۳۷۵.
↑ م. ۲۷۰؛ شاید در کتاب معرفة الصحابه و أنسابهم.
↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ابوالجعد ضمری»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۱۳.

[1] ابن حزم، ص۱۸۰ و ۱۸۵.

[2] ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹؛ ابونعیم، ج۱، ص۳۵۲؛ حاکم، ج۳، ص۶۲۴؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۷؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۸۲؛ صفدی، ج۸، ص۳۱۳.

[3] ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۶۸؛ ابن اثیر، ج۱، ص۱۸۲؛ صفدی، ج۸، ص۳۱۳.

[4] ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹؛ حاکم، ج۳، ص۶۲۴.

[5] ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۴۷.

[6] طبرانی، ج۲۲، ص۳۶۵.

[7] حاکم، ج۳، ص۶۲۴.

[8] ابن اثیر، ج۶، ص۵۰؛ ترمذی، ج۲، ص۳۶.

[9] ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۷؛ صفدی، ج۸، ص۳۱۳؛ مزی، ج۲۱، ص۱۳۷.

[10] ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۵۶.

[11] ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۱۶؛ مزی، ج۲۱، ص۱۳۷.

[12] واقدی، ج۳، ص۹۹۰؛ مزی، ج۲۱، ص۱۳۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۵۶.

[13] مزی، ج۲۱، ص۱۳۷.

[14] ر. ک: ابن حبان، صحیح، ج۱، ص۴۹۲.

[15] یا چهار؛ ر. ک: ابن ابی‌حاتم، ج۹، ص۳۵۵.

[16] شافعی، ج۱، ص۲۳۹؛ احمد بن حنبل، ج۳، ص۴۲۴؛ دارمی، ج۱، ص۳۶۹؛ ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹؛ ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۱۶؛ ابونعیم، ج۱، ص۳۵۲.

[17] ابن حجر، تهذیب، ج۱۲، ص۴۷؛ سیوطی، ج۳، ص۸۸.

[18] مسجد الحرام، مسجد النبی و مسجد الاقصی؛ ر. ک: ابن ابی عاصم، ج۲، ص۲۲۲؛ طبرانی، ج۲۲، ص۳۶۶؛ هیثمی، ج۴، ص۴.

[19] ابن قانع، ج۲، ص۲۰۹.

[20] ابن حجر، تلخیص الحبیر، ج۴، ص۴۸۴.

[21] عظیم آبادی، ج۳، ص۳۶۵.

[22] ر. ک: مفید، ص۱۶۳؛ محقق حلی، المعتبر، ج۲، ص۳۰۵؛ ابن ابی شیبه، ج۲، ص۶۱؛ نسائی، ج۱، ص۵۱۶؛ حاکم، ج۱، ص۲۹۲؛ بیهقی، ج۳، ص۲۴۷؛ علامه حلی، منتهی المطلب، ج۱، ص۳۸۶؛ ابن ابی شیبه، ج۴، ص۵۱۹؛ احمد بن حنبل، ج۲، ص۲۳۸ و ج۳، ص۷۸؛ بخاری، ج۲، ص۲۵۰؛ ترمذی، ج۱، ص۲۰۵.

[23] الاصابه، ج۷، ص۵۶؛ و مقایسه کنید: همو، تقریب، ج۲، ص۳۷۵.

[24] م. ۲۷۰؛ شاید در کتاب معرفة الصحابه و أنسابهم.

[25] خانجانی، قاسم، مقاله «ابوالجعد ضمری»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۱۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]