حسین بن ابی‌سعید مکاری

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از ابن ابی سعید مکاری)

آشنایی اجمالی

حسین بن ابی سعید المکاری بن هاشم بن حیان (حنان)، از راویان و محدثان شیعه قرن دوم و سوم قمری است.

ابن ابی سعید، در زمره راویان ائمه (ع) قرار دارد و روایات بسیاری از او با واسطه یا بی‌واسطه از امامان، در کتب و منابع حدیثی شیعه انعکاس یافته است[۱]. کشی وی را از واقفیه دانسته[۲] و بسیاری از رجالیون دیگر نیز آن را تأیید کرده‌اند[۳]. نجاشی با بیان اینکه حسین و پدرش هاشم بن حیان، پیرو فرقه واقفیه بودند، او را در حدیث ثقه می‌داند و در ادامه می‌نویسد که ابوعمرو کشی برای او مذمت‌هایی را ذکر می‌کند که اینجا محل پرداختن به آنها نیست[۴] و به این طریق از یادکرد بدی‌های او چشم می‌پوشد اما علامه حلی طبق همان داده‌ها که برخی از آنها در ادامه خواهد آمد، به صراحت او را با ابن‌سراج و علی بن حمزه بطائنی از اهل ضلال می‌داند[۵].[۶]

ابن ابی سعید و امام رضا (ع)

بر اساس برخی داده‌ها، وی چند دیدار با امام رضا (ع) داشته است. در یکی از آنها که به اتفاق چند تن دیگر از سران واقفیه با امام به گفت‌و‌گو پرداخته، هر چند او سخنگوی جمع نبوده، اما به نظر می‌رسد با آنچه علی بن ابی حمزه به نمایندگی آنان با امام محاجه کرده، همسویی داشته است و آن گفت‌و‌گو به روشنی از بی‌اعتقادی وی و همراهانش حکایت دارد[۷].

روزی بر امام رضا (ع) وارد شد و از روی دشمنی و عناد گفت: «آیا خداوند تو را به مقامی رسانده که ادعای پدرت را تکرار می‌کنی؟» امام (ع) فرمودند: «تو را چه شده است و چرا با پیشوایان بر حق به مخالفت بر می‌خیزی؟ خداوند نور وجودت را خاموش نماید و فقر و تنگدستی را در خانه‌ات مستقر سازد. آیا نمی‌دانی که خداوند به حضرت عمران وحی نمود که پسری به تو عطا می‌کنم و خداوند به او مریم را عطا کرد و به مریم عیسی را بخشید. پس عیسی از مریم و مریم از عیسی بود و عیسی و مریم در حقیقت یک وجود می‌باشند، همانطور که من از پدرم و پدرم از من و ما حقیقت واحده‌ای هستیم». ابن ابی سعید در برابر سخنان امام (ع) سکوت کرد و از نزد امام (ع) بیرون رفت. دیری نپایید او دچار فقر و تنگدستی گردید تا اینکه مرگش فرا رسید در حالی‌که به غذای شبش محتاج بود[۸].[۹]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. الکافی، ج۲، ص۶۹، ج۳، ص۴۰۵؛ الاستبصار، ج۳، ص۱۰۲.
  2. اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۷۶۵.
  3. رجال النجاشی، ص۳۸؛ التحریر الطاووسی، ص۶۴۵.
  4. رجال النجاشی، ص۳۸.
  5. خلاصة الأقوال، ص۴۲۱.
  6. خواجه میرزا، محمود و واسعی، سید علی رضا، مقاله «ابن ابی‌سعید مکاری»، دانشنامه امام رضا ج۱، ص ۴۰۷.
  7. بحار الأنوار، ج۴۹، ص۱۱۴؛ مدینة المعاجز، ج۷، ص۷۱؛ مسند الإمام الرضا (ع)، ج۱، ص۱۶۶.
  8. من لا یحضره فقیه، ج۳، ص۹۳.
  9. خواجه میرزا، محمود و واسعی، سید علی رضا، مقاله «ابن ابی‌سعید مکاری»، دانشنامه امام رضا ج۱، ص ۴۰۷؛ محمدی، حسین، رضانامه ص ۴۲.