ابوعمرو بن حماس
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ابوعمرو بن حماس از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوعمرو بن حماس در تراجم و رجال - ابوعمرو بن حماس در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| ابوعمرو بن حماس | |
|---|---|
 تصویر کهنی از مدینه | |
| نام کامل | ابوعمرو بن حماس |
| جنسیت | مرد |
| از قبیله | بنی‌کنانه |
| از تیره | بنی‌لیث |
| پسر | شداد بن ابوعمرو بن حماس |
| محل زندگی | مدینه |
| از اصحاب | پیامبر خاتم |
مقدمه
نام وی دانسته نیست و در نسبتش به بنولیث، تیره‌ای از بنوکنانه اختلاف است. ابن سعد[۱] در دو گفتار متناقض، وی را لیثی اصیل و آزاد شده لیثی‌ها دانسته است. پدرش در دوره پیامبر خدا (ص) زاده شد، به تجارت چرم و تیردان[۲] اشتغال داشت و به دلیل داشتن منزلی در مدینه[۳] او و فرزندش را مدنی گفتند[۴]. ابو عمرو که از تابعین طبقه سوم مدینه است[۵]، اجتماع بنوهاشم در خانه حضرت فاطمه (ع)، تهدید عمر به آتش زدن خانه و شکستن شمشیر زبیر را به فرمان ابوبکر روایت کرده و افزوده است من آن سنگی که شمشیر زبیر را بر آن زدند تا شکست، دیده‌ام و مردم می‌گفتند: «هذا اثر ضربة سيف الزبير»[۶]، او سخت شیفته نگاه کردن به زنان بود. از این‌رو، برای کوری خود دعا کرد و نابینا شد. چون تاب تحمل آن را نداشت، برای بینایی دوباره خود دعا کرد. پس در حال نماز بینا شد و بدین سبب، سجده شکر به جا آورد و از آن پس در برخورد با زنان، سر به زیر می‌افکند[۷]. وی کم حدیث، شب زنده دار و در عبادت سخت کوش بود[۸] و به جز روزهای نهی شده، پیوسته روزه می‌گرفت[۹] و پس از مغرب افطار می‌کرد. از این رو، ضعف بر او چیره می‌شد و بیشتر شب‌ها نمی‌توانست در نماز جماعت عشا شرکت کند[۱۰].
شداد فرزند ابوعمرو است و از پدرش و او از حماس روایت کرده است[۱۱]. او حدیث « لَیْسَ لِلنِّسَاءِ مِنْ سَرَاةِ الطَّرِیقِ » را که از راه رفتن زنان در میان راه نهی می‌کند، به طور مرسل نقل کرده و این سبب شده ابن منده[۱۲] و طبرانی[۱۳] وی را صحابی بدانند. برخی، حدیث وی را به عمرو بن حماس لیثی نسبت داده‌اند که ابن اثیر[۱۴] نسبت آن را به ابوعمرو بن حماس لیثی، مشهور می‌داند. او در سال ۱۳۹ درگذشت[۱۵]. در اصطلاح علم رجال وی[۱۶] و پدرش[۱۷] مجهول شمرده شده‌اند.
فرد دیگری به نام ابو عمرو بن حماس از تیره بنو دیل وجود دارد[۱۸] که پدرش حماس بن قیس بن خالد در فتح مکه شرکت داشت[۱۹]. ابن حجر[۲۰] او را فرد دیگری غیر از صاحب این مدخل می‌داند.[۲۱]
جستارهای وابسته
- شداد بن ابوعمرو بن حماس (فرزند)
- بنی‌کنانه (قبیله)
- بنی‌لیث (قبیله)
منابع
پانویس
- ↑ ابن سعد، ج۵، ص۴۵ و ۳۴۴.
- ↑ ابن ابی شیبه، ج۳، ص۷۴.
- ↑ ابن سعد، ج۵، ص۴۵.
- ↑ بخاری، ج۳، ص۱۳۰.
- ↑ ابن سعد، ج۵، ص۳۴۴.
- ↑ جوهری، ص۵۳ و ۷۳.
- ↑ ابن سعد، ج۵، ص۳۴۴.
- ↑ ابن سعد، ج۵، ص۳۴۴؛ خلیفة بن خیاط، ص۴۳۵.
- ↑ نوری، ج۶، ص۳۹۰.
- ↑ ابن سعد، ج۵، ص۳۴۴.
- ↑ ر. ک: ابوداوود، ج۲، ص۵۳۳.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۲۵۷.
- ↑ ر. ک: ج۳، ص۲۳۴.
- ↑ ابن اثیر، ج۴، ص۲۰۴.
- ↑ خلیفة بن خیاط، ص۴۵۸.
- ↑ ذهبی، ج۴، ص۵۵۷.
- ↑ ابن حزم، ج۵، ص۲۳۵.
- ↑ ابن حبیب بغدادی، ص۲۶۱.
- ↑ واقدی، ص۸۲۳.
- ↑ ابن حجر، ج۲، ص۱۳۲.
- ↑ حسینیان مقدم، حسین، مقاله «ابوعمرو بن حماس»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۵۴.