ابومنصور ماتریدی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

آشنایی اجمالی

ابومنصور محمد بن محمد بن محمود ماتریدی سمرقندی از علمای نامدار حنفی در سده چهارم و توانا در فقه و کلام بود که به او امام المتکلمین می‌‌گفتند. [۱] ابومنصور شاگرد ابوبکر جوزجانی در فقه بود و اسحاق بن محمد سمرقندی و ابومحمد عبدالکریم بن موسی بزدوی از شاگردان وی به شمار می‌‌رفتند. [۲] ماتریدی، منسوب به محله‌ای در سمرقند، رئیس مدرسه‌ای بود که به نام خود وی، ماتریدیه خوانده می‌‌شد. این مدرسه با مدرسه اشعریه در سیزده مسئله اختلاف داشت که یکی از آنها مسئله اراده انسانی بود و ابومنصور معتقد بود انسان دارای اراده‌ای آزاد است. [۳] فرقه ماتریدیه منسوب به اوست و از عقاید آنان است که رؤیت خداوند در روز قیامت ثابت است. [۴]

ماتریدی در سال ۳۳۳ هجری، اندکی پس از درگذشت ابوالحسن اشعری از دنیا رفت و آثاری که از خود بر جای گذاشت، عبارت‌اند از: التوحید و اثبات الصفات، المقالات، تأویلات القرآن، بیان اوهام المعتزله، رد اهل الادلة للکعبی، [۵] العقیده الماتریدیه، الاصول، [۶] مأخذالشرایع فی اصول الفقه، تأویلات اهل السنه، الدرر فی اصول الدین، الجدل فی اصول الفقه، وصایا ومناجاة (فوائد)، رسالة فیما لایجوز الوقف علیه فی القرآن،[۷] شرح الفقه الاکبر المنسوب لابی حنیفه، [۸] الرد علی الروافض و المعتزله والقرامطه، المعاملات[۹] که شاید همان المقالات باشد، رد معاصی الانبیا، [۱۰] رد اصول الخمسه، رد الامامه و رد کتاب وعیدالعشاق. [۱۱].[۱۲]

منابع

  1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۲

پانویس

  1. ریحانه الادب، ج ۵، ص۱۴۲.
  2. الجواهرالمضیئه، ج ۳، ص۳۶۰.
  3. تاریخ التراث العربی، ج ۱، ص۴، ح ۴۰.
  4. معجم الفرق الاسلامیه، ص۲۰۷.
  5. الجواهرالمضیئه، ج ۳، ص۳۶۰.
  6. تاریخ الادب العربی (بروکلمان)، ج ۴، ص۴۱.
  7. تاریخ التراث العربی، مجلد اول، جزء، ج ۴، ص۴۰.
  8. معجم المؤلفین، ج ۱، ص۳۰۰.
  9. اسماء الکتب، ص۸۷ و ۲۹۸.
  10. مفتاح السعاده، ج ۲، ص۸۶.
  11. الفوائدالبهیّه فی تراجم الخفیه، ص۱۹۵.
  12. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۲، ص۴۳۱ - ۴۳۲.