اجهاز

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

اِجهاز = (تَذفیف): شتاب کردن در انجام دادن کاری.

واژه اجهاز در کلمات فقها بیشتر درباره کشتن دیگری، به‌ویژه مجروح، به معنای تیر خلاص زدن به وی آمده است.

اجهاز مجروحان دشمن کافر در صورتی که قبل از خاموش شدن آتش جنگ، به دست مسلمانان بیفتند، جایز است.

اجهاز باغیان مجروح (خروج کنندگان بر پیشوای عادل) در صورتی که انسجام و سازمان نظامی آنان متلاشی شده و فرمانده و سازمانی برای ایشان نمانده باشد که با پیوستن به آن، نیرو بگیرند، جایز نیست ـ چنان که امیر المؤمنین(ع) نسبت به آسیب دیدگان دشمن در جنگ جمل توصیه کرد ـ در غیر این صورت، اجهاز آنان جایز است؛ چنان‌که آن حضرت در نبرد صفیّن فرمان داد تا مجروحان دشمن را بکشند.

مجرمی که مجازات او رجم است، شتاب کردن در کشتن وی، با پرتاب کردن سنگ بزرگ به سوی او، جایز نیست.

انسانی که جانش محترم است، اجهاز بر او ـ در صورت بیمار یا مجروح بودن، که امید به بهبود او نمی‌رود ـ جایز نیست؛ هرچند خود وی بدان امر کند؛ از این رو، فقها گفته‌اند: اگر کسی بر دیگری، جنایتی ـ که موجب قتل وی می‌شود ـ وارد کند و فرد دوم، کار او را تمام کند و به کشته شدن شتاب بخشد، در صورتی که حیات وی استقرار داشته باشد، فرد دوم قاتل به شمار می‌رود و قصاص بر او ثابت می‌گردد و چنانچه حیاتش استقرار نداشته باشد، فرد اوّل، قاتل و فرد دوم به منزله کسی است که بر میّتی جنایتی وارد کرده است. در نتیجه بر نفر اوّل قصاص ثابت می‌گردد و نفر دوم تعزیر می‌شود؛ ضمن آنکه دیه جنایتش نیز بر عهده او می‌آید.

منابع

1. هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت