احمد بن صالح همدانی
احمد بن صالح همدانی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: احمد بن صالح همدانی در تراجم و رجال - پرسش مرتبط نداردآشنایی اجمالی
احمد بن صالح الهمدانی[۱] تنها در یک مورد از اسناد تفسیر کنز الدقائق و به نقل از تفسیر فرات الکوفی وارد شده است:
«فی تفسیر فرات بن ابراهیم الکوفی، قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو الْحَسَنِ أَحْمَدُ بْنُ صَالِحٍ الْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ يَعْنِي ابْنَ زَكَرِيَّا بْنِ صَالِحِ بْنِ عَاصِمِ بْنِ زُفَرَ الْبَصْرِيَّ قَالَ حَدَّثَنَا زَكَرِيَّا بْنُ يَحْيَى التُّسْتَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ قُتَيْبَةَ الْهَمْدَانِيُّ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ S قَالَ: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى كَانَ وَ لَا شَيْءَ فَخَلَقَ خَمْسَةً مِنْ نُورِ جَلَالِهِ وَ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ اسْماً مِنْ أَسْمَائِهِ الْمُنْزَلَةِ فَهُوَ الْحَمِيدُ وَ سَمَّى مُحَمَّداً a وَ هُوَ الْأَعْلَى وَ سَمَّى أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيّاً S وَ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى فَاشْتَقَّ مِنْهَا حَسَناً وَ حُسَيْناً وَ هُوَ فَاطِرٌ فَاشْتَقَّ لِفَاطِمَةَ مِنْ أَسْمَائِهِ اسْماً...»[۲].[۳]
شرح حال راوی
نام راوی تنها در سند دو روایت تفسیر فرات بن ابراهیم الکوفی قرار گرفته و در اسناد دیگر مشاهده نشده و در کتب رجالی هم نامی از وی برده نشده است؛ بر این اساس از راویان مجهول و یا مهمل به شمار می‌آید.
احتمال داده می‌شود که عنوان «ابوالحسن احمد بن صالح همدانی»، مصحّف «حسن بن أحمد بن صالح همدانی» باشد که در کتب رجال و تراجم به «ابومحمد حافظ حسن بن احمد بن صالح همدانی حلبی معروف بالسبیعی» از وی یاد شده و در سال ۳۷۱ ق وفات کرده و کتاب التبصرة فی فضل العترة المطهرة[۴] را تألیف کرده است و مضمون روایت مزبور هم درباره فضایل خمسه مطهره است.
و استبعاد این احتمال در روایت «فرات بن ابراهیم» از اوست که از جهت طبقه ناهمگون است؛ زیرا فرات بن ابراهیم گرچه تاریخ وفاتش مشخص نیست، ولی از جعفر بن محمد بن مالک فزاری کوفی که در سال ۳۰۰ ق وفات کرده، روایت کرده است؛ بر این اساس، گرچه روایت فرات از احمد بن صالح همدانی معروف به «سبیعی» امکان دارد، اما بعید به نظر می‌رسد.[۵]
منابع
پانویس
- ↑ ر. ک: مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۳۳۰، ش۱۰۵۰.
- ↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۱، ص۳۵۸ - ۳۶۰، به نقل از: تفسیر فرات الکوفی، ص۵۶، ح۱۵.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص ۲۹۸.
- ↑ تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۹۵۲، ش۸۹۸؛ سیر أعلام النبلاء، ج۱۶، ص۲۹۷، ش۲۰۹.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۲ ص۲۹۸-۲۹۹.