احمد بن محمد بن فضال در تراجم و رجال
این مدخل زیرشاخهٔ بحث احمد بن محمد بن فضال است. احمد بن محمد بن فضال از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: احمد بن محمد بن فضال در تراجم و رجال - پرسش مرتبط نداردمقدمه
احمد بن محمد بن فضال[۱]، یک بار در سند روایت تفسیر کنز الدقائق به نقل از کتاب التوحید شیخ صدوق ذکر شده است:
«فی التوحید عن أبیه قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِS يَقُولُ اجْعَلُوا أَمْرَكُمْ لِلَّهِ وَ لَا تَجْعَلُوهُ لِلنَّاسِ فَإِنَّهُ مَا كَانَ لِلَّهِ فَهُوَ لِلَّهِ وَ مَا كَانَ لِلنَّاسِ فَلَا يَصْعَدُ إِلَى اللَّهِ وَ لَا تُخَاصِمُوا النَّاسَ لِدِينِكُمْ فَإِنَّ الْمُخَاصَمَةَ مَمْرَضَةٌ لِلْقَلْبِ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ لِنَبِيِّهِa- 
إِنَّكَ لَا تَهْدِي مَنْ أَحْبَبْتَ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ
[۲] وَ قَالَ أَفَأَنْتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّى يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ[۳] ذَرُوا النَّاسَ فَإِنَّ النَّاسَ أَخَذُوا عَنِ النَّاسِ وَ إِنَّكُمْ أَخَذْتُمْ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صإِنِّي سَمِعْتُ أَبِيS يَقُولُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا كَتَبَ عَلَى عَبْدٍ أَنْ يَدْخُلَ فِي هَذَا الْأَمْرِ كَانَ أَسْرَعَ إِلَيْهِ مِنَ الطَّيْرِ إِلَى وَكْرِهِ»[۴].[۵]
شرح حال راوی
عنوان مذکور به قرینه منبع اصلی توحید صدوق[۶] و دیگر اسناد، مصحف «احمد بن محمد عن ابن فضال» است و مراد از «احمد بن محمد» یا احمد بن محمد بن عیسی است؛ یا احمد بن محمد بن خالد برقی که از ابن‌فضال روایت می‌کنند[۷] و عبدالله بن جعفر حمیری از آن دو[۸]، چنان که مراد از «ابن‌فضال»، حسن بن علی بن فضال است که از علی بن عقبه روایت کرده است[۹].[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ مصحّف احمد بن محمد عن ابن فضال است.
- ↑ بی‌گمان تو هر کس را که دوست داری راهنمایی نمی‌توانی کرد امّا خداوند هر کس را بخواهد راهنمایی می‌کند سوره قصص، آیه ۵۶.
- ↑ آیا تو مردم را ناگزیر می‌کنی که مؤمن باشند؟ سوره یونس، آیه ۹۹.
- ↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۶، ص۱۱۱ به نقل از التوحید، ص۴۱۴، ح۱۳.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۳ ص ۱۳۱.
- ↑ التوحید، ص۴۱۴، ح۱۳.
- ↑ الکافی، ج۱، ص۶۹، ح۴ و ص۱۶۳، ح۳.
- ↑ کامل الزیارات ص۱۲، ح۵؛ الأمالی (صدوق)، ص۳۸، ح۵.
- ↑ بصائر الدرجات، ج۱، ص۳۰۸ (ح ۶) و ۳۲۷ (ح۶).
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۳ ص ۱۳۲.