اسرافیل در معارف دعا و زیارات
اسرافیل یکی از چهار ملکِ مقرّب الهی است. سه ملک دیگر عبارتاند از جبرائیل، میکائیل و عزرائیل. قرآن کریم ایمان به ملائکه را در ردیف ایمان به خدا، قیامت، کتاب و پیامبران قرار داده است: ﴿وَلَكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَالْمَلَائِكَةِ وَالْكِتَابِ وَالنَّبِيِّينَ﴾[۱]
مقدمه
قرآن کریم در آیات بسیاری به موضوع ملائکه، اقسام آنها، ویژگیهای آنها و نقش آنها در نظام هستی پرداخته است. امام سجاد (ع) در صحیفه یک دعای مستقل[۲] در درود بر ملائکه، حاملان عرش و ملائکه مقرّب الهی دارد. آن حضرت در این دعا از اسرافیل، میکائیل، جبرائیل و نیز روح نام برده و درباره اسرافیل چنین فرموده است: «وَ إِسْرَافِيلُ صَاحِبُ الصُّورِ، الشَّاخِصُ الَّذِي يَنْتَظِرُ مِنْكَ الْإِذْنَ، وَ حُلُولَ الْأَمْرِ، فَيُنَبِّهُ بِالنَّفْخَةِ صَرْعَى رَهَائِنِ الْقُبُورِ»[۳]؛ «بار خدایا، درود فرست بر اسرافیل، آن فرشته صاحب صور که چشم گشوده منتظر فرمان توست تا در صور خود بدمد و خفتگان در گور را برانگیزاند».
امام در این دعا به نقش اسرافیل در دمیدن صور و احیای مردگان اشاره کرده است. مسئله نفخ صور یا دمیدن در شیپور در قرآن کریم آمده است: ﴿وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرَى فَإِذَا هُمْ قِيَامٌ يَنْظُرُونَ﴾[۴]. از این آیه استفاده میشود که نفخ صور و دمیدن در شیپور که مستلزم صوت و صیحه عظیم و وحشتناکی است دوبار واقع میشود، یک بار برای این که همه جانداران به غیر از آنان که خدا بخواهد بمیرند و یک بار برای این که همه مردگان زنده شوند. واژه اسرافیل در صحیفه یک بار و در همین دعای سوم به کار رفته است[۵][۶]
منابع
پانویس
- ↑ «بلکه نیکی (از آن) کسی است که به خداوند و روز بازپسین و فرشتگان و کتاب (آسمانی) و پیامبران ایمان آورد» سوره بقره، آیه ۱۷۷.
- ↑ دعای سوم.
- ↑ دعای ۳.
- ↑ «و در صور دمیده میشود آنگاه هر کس در آسمانها و در زمین است بیهوش میگردد- جز آن کس که خدا بخواهد- سپس بار دیگر در آن میدمند که ناگاه آنان برمیخیزند، به انتظار میمانند» سوره زمر، آیه ۶۸.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
- ↑ شیرزاد، امیر، مقاله «اسرافیل»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۵۱.