الأسالیب التربویة عند أئمة أهل البیت (کتاب)
(تغییرمسیر از الأسالیب التربویة عند أئمة أهل البیت (کتاب))
| الأسالیب التربویة عند أئمة أهل‌البیت (ع) | |
|---|---|
 | |
| زبان | عربی |
| نویسنده | سید عبدالملک موسوی |
| موضوع | سیره تربیتی امام |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات دار المحجة البیضاء |
| محل نشر | بیروت، لبنان |
| سال نشر | (۱۳۸۵ش)، (۲۰۰۶ م) ش |
| چاپ | اول |
| تعداد صفحه | ۳۷۶ |
الأسالیب التربویة عند أئمة أهل‌البیت (ع)، کتابی است که با زبان عربی به موضوع شناخت شیوه تربیتی اهل بیت (ع) می‌پردازد. این کتاب اثر سید عبدالملک موسوی است و انتشارات دار المحجة البیضاء نشر آن را به عهده داشته است.[۱]
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «دین مبین اسلام حقیقتا و ذاتا یک دین تربیتی است، و همانطور که نویسنده این کتاب معتقد است، این دین برای تربیت انسان بر اساس اصول الهی آمده است. این شریعت در آن واحد راهبر، راهنما، تفهیم کنند، رشد دهنده و تغییر دهنده است. این شریعتِ اسلامیِ تربیت کننده شناخته شده، دارای چهارچوب اساسی و روشها و اهدافی است که این کتاب سعی دارد در خلال سه گفتار و بخش‌های مختلف بدان‌ها بپردازد:
- گفتار نخست: در این گفتار نویسنده مبنای اساسی در تربیت اسلامی را مطرح نموده و در این گفتار به نقش انسان و نقش مبانی اسلام اشاره نموده و هم چنین به عناصر تشکیل دهنده این تربیت می‌پردازد.
- گفتار دوم: در این گفتار نویسنده به روشهای تربیتی پرداخته و بخش‌های زیر را مطرح می‌نماید؛
- بخش اول: روشهای قرآن، در این بخش نویسنده روشها را به طور مفصل بیان نموده اند، روش‌هایی مانند: توبه، تقیه، امر به معروف ونهی از منکر، جهاد در راه خدا، تفقه در دین.
- بخش دوم: در این بخش نویسنده با استفاده از روشهای پیامبر اکرم (ص) در شرایط مختلف پرده از روشهای تربیتی ایشان بر می‌دارد. مواردی از قبیل روش تبلیغ و دعوت قریش و قبائل عربی به اسلام، راهکارهای آموزش مسلمانان، چگونگی آموزش نحوه تعامل با یکدیگر و با پیامبر اکرم (ص) به مسلمانان، و اینکه پیامبر اکرم (ص) برای تزکیه و پاک نمودن مسلمانان به عنوان یک الگو تزکیه را از خود شروع نمودند.
- بخش سوم: نویسنده این بخش را به روایات مربوط به روشهای تربیتی امامان (ع) اختصاص نمودند، به این صورت که سخن را با روشهای تربیتی امام علی (ع) شروع نموده و سپس با روشهای امام حسن (ع) و امام حسین (ع) و هم چنین سایر امامان (ع) ادامه می‌دهند.
- گفتار سوم: در این گفتار نویسنده به شکل مفصل به سراغ روایات تربیتی می رود
- بخش اول: در این بخش نویسنده ابتدا به تلاشهای مربیان مسلمان و سپس معیارهای عملی تربیت اسلامی اشاره نموده، تا از این رهگذر به سخن در اهداف تربیتی محقق یافته توسط مبانی اسلام منتقل گردد، مانند عشق و نفرت برای خداوند متعال، برادری.
- بخش دوم: نویسنده در این بخش در رابطه با اهداف تربیتی محقق یافته توسط احکام شرعی سخن رانده که از جمله آنها، اهداف تربیتی نماز، روزه، حج، زکات، و هم چنین اهداف کلی تربیتی. [۱]
فهرست کتاب
- تقدیم؛
- مقدمه؛
گفتار اول: اصل اساسی
- نقش انسان در تربیت به صورت کلی؛
- مبانی اسلامی در تربیت اسلامی؛
- عناصر تربیت اسلامی؛
- ایمان؛
- مراتب ایمان؛
- مؤمن؛
- عناصر ایمان یک امر واحد و به هم مرتبط؛
گفتار دوم: روشهای تربیتی
بخش اول: روشهای قرآن کریم
- مبحث اول: خطوط کلی روشهای تربیتی در قرآن کریم
- یکم: توبه؛
- توبه حضرت آدم (ع)؛
- توبه بنی‌اسرائیل؛
- توبه کسانی که از حضور در غزوه تبوک تخلف نمودند؛
- توبه منافقین؛
- توبه جنگ‌کنندگان با خداوند و رسول؛
- توبه افراد مرتد؛
- دوم: تقیه
- مفهوم لغوی و اصطلاحی تقیه؛
- احکام و قوانین تقیه؛
- تقیه و تسامح؛
- سوم: أمر به معروف و نهی از منکر
- شروط امر به معروف و نهی از منکر؛
- مراتب امر به معروف و نهی از منکر؛
- اصل درجه‌بندی و مرحله‌بندی؛
- چهارم: جهاد در راه خدا
- اقسام جهاد؛
- جهاد اصغر؛
- جهاد اکبر؛
- پنجم: تفقه در دین
- ششم: تغییر اجتماعی و تغییر فردی
- هفتم: ترغیب و ترهیب
- هشتم: دور کردن بدی با خوبی.
بخش دوم: روشهای پیامبر اکرم (ص)
- رفع درگیری در بلند نمودن "حجر الأسود"؛
- مبحث اول:
- برخی از روشهای پیامبر (ص) در تبلیغ شریعت اسلامی؛
- به یقین ما بزودی بر تو گفتاری گرانبار القا می‌کنیم "إنا سنلقی علیک قولا ثقیلاً"؛
- جلودار به پیروان خود دروغ نمی‌گوید "الرائد لا یکذب أهله"؛
- قریش زنگ هشدار را به صدا در می‌آورد؛
- هجرت به حبشه؛
- رسول الله (ص) قبایل را به اسلام دعوت می‌کند؛
- خروج پیامبر اکرم (ص) قبایل عرب را به اسلام دعوت می‌کند؛
- دعوت قبایل عرب توسط پیامبر اکرم (ص)؛
- بیعت "عقبه" و اسلام "انصار"؛
- بیعت اول "عقبه"؛
- بیعت دوم "عقبه"؛
- بیعت سوم "عقبه"؛
- مبحث دوم:
- از روشهای پیامبر (ص) در آموزش مسلمانان؛
- یا رسول الله (ص) برایم فرزندی سیاه متولد شده؛
- پروردگارا شرمگاه او را محفوظ بدار؛
- به من ضمانت بده که دیگر دروغ نگویی؛
- هر که برای خداوند تواضع نماید خداوند او را رفعت درجه دهد "من تواضع لله رفعه الله"؛
- بئس ما قلت خلق الله آدم علی صورته؛
- آداب گفتگو در اسلام؛
- رسول الله (ص) به قصاص از خود دعوت می‌کند؛
- پیامبر اکرم (ص) از خشم باز می‌دارد؛
- پیامبر (ص) و مالک درخت خرما؛
- هیج آسیب و هیچ آسیب‌رسانی در اسلام نیست "لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام"؛
- وای بر تو آیا نمی دانی که خست و بخل کفر است؛
- فداکاری یاران رسول خدا (ص)؛
- خوش‌اخلاقی و سخاوتمندی انسان را به سوی سعادت می برد؛
- خانه یک مؤسسه مشترک میان مرد و زن است:
- کار زن در خانه و کار مرد در خارج خانه است؛
- پاداش کسی که همسر خود را در خانه کمک می‌دهد؛
- اثر دعا در طلب روزی؛
- برای او ثوابی به اندازه جهاد در کنار رسول خدا (ص) و زیارت خانه خدا در حج و عمره می‌باشد؛
- رهبری حکیم و متواضع:
- دوازده درهمی با این برکت نیافتم؛
- بر روی این بنشین؛
- هنگام مصافحه کردن دستش را اول نمی کشید و از مخاطب رویگردان نمی شد و هنگام درگیری ساکت بود؛
- مسلمانی برای برادر مسلمان خود بالش نمی اندازد مگر اینکه آمرزیده می‌شود؛
- من فرزند خانمی هستم که گوشت مانده خشک می خورد؛
- تو کریم هستی و بدی را با بدی پاسخ نمی گویی؛
- آیا می دانید قوی ترین شما کیست؛
- خوش قولی از ایمان است؛
- [[پیامبر اکرمهه (ص) بر کودکان سلام می کرد؛
- عدالت اجتماعی:
- خداوند مرا برای ستم به کسی مبعوث ننموده است؛
- پوزش از خدا و شما ای "اهل صفه"؛
- پروردگارا قوم مرا هدایت فرما که آنان نمی دانند؛
- پیامبر خدا (ص) کسی را که خواهان کشتنش را داشت می بخشد؛
- رسول الله (ص) به ابوذر وصیت می کند؛
- رسول الله (ص) دست کارگر را می بوسد؛
- رسول الله (ص) در نماز جماعت سریعترین نمازگزاران بود؛
- اگر ناسزاگویی مجسم می گشت ظاهر بدی داشت؛
- اگر پدرت مسلمان بود برایش طلب آمرزش می کردیم؛
- فرشتگان آسمان مرا "احمد صادق" می نامند؛
- این عقد ازدواج عجب پر برکت است.
بخش سوم: روشهای امامان معصوم (ع)
- مقدمه؛
- از روشهای امام علی (ع)؛
- از روشهای امام حسن (ع)؛
- از روشهای امام حسین (ع)؛
- از روشهای امام سجاد (ع)؛
- از روشهای امام محمد باقر (ع)؛
- از روشهای امام جعفر صادق (ع)؛
- از روشهای امام موسی کاظم (ع)؛
- از روشهای امام رضا (ع)؛
- از روشهای امام جواد (ع)؛
- از روشهای امام هادی (ع)؛
- از روشهای امام حسن عسکری (ع)؛
- از روشهای امام مهدی (ع).
گفتار سوم: اهداف تربیتی
- عواملی که برای رسیدن به اهداف تربیتی نیاز است؛
- تلاش مربیان مسلمان و هماهنگی امت اسلام؛
- پیاده نمودن اسلام به صورت کامل بر واقع زندگی؛
- لزوم رعایت ارزشهای اخلاقی برای تمامی اهداف اسلام؛
- مقیاس عملی برای تربیت اسلامی؛
- اهداف تربیتی اسلام.
بخش اول: اهداف تربیتیِِ اسلامِ به دست آمده توسط شریعت اسلام
- اول: عشق و نفرت؛
- برادی؛
- ترس و امید؛
- دولت اسلامی؛
- یقین و اطمینان دل؛
- درخواست از فضل خداوندی و بی نیازی از مردم؛
- خالی شدن و زیبا گردیدن.
بخش دوم: اهداف تربیتی به دست آمده توسط احکام شرعی
- اهداف تربیتی نماز؛
- اهداف تربیتی روزه؛
- اهداف تربیتی حج؛
- اهداف تربیتی زکات؛
- اهداف تربیتی کلی؛
- منابع و مآخذ کتاب.[۲]
دربارهٔ پدیدآورنده
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.