ایاس بن بکیر لیثی
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:
مقدمه
وی از تیره سعد بن لیث، از قبیله عبدمناة بن کنانه بود[۱]. بیشتر منابع نام پدرش را «بُکیر»[۲] و برخی «ابوالبکیر» آوردهاند[۳]. خلیفة بن خیاط[۴] نام جدش «عبدیالیل» را نیاورده، بلکه نام جد بالای او «ناشب» را آورده است که احتمال اشتباه با افتادگی در نام وجود دارد. ضمن آنکه نام جدش را «عبدالله» نیز گفتهاند[۵].
نام او در شمار همپیمانان بنی عدی بن کعب آمده است[۶]، وی را از نخستین مسلمانانی دانستهاند که در دار ارقم اسلام آورد[۷] و با رسول خدا (ص) بیعت کرد[۸]. همچنین او را در شمار نخستین مهاجران از مکه به مدینه آوردهاند[۹]. گفتهاند هنگام هجرت، او و برادرانش به همراه خانوادهشان همگی هجرت کردند و به خانه رفاعة بن عبدالمنذر رفتند و هیچ کس در خانههایشان نماند[۱۰]. رسول خدا (ص) بین او و حارث بن خزمه پیمان برادری برقرار کرد[۱۱]. وی در جنگ بدر، أحد، خندق و همه غزوات با رسول خدا (ص) همراه بود[۱۲]. ابن حجر[۱۳] به نقل از ابن اسحاق گوید: دیده نشده است که به جز ایاس و برادرانش افراد یک خانواده، در جنگ بدر شرکت داشته باشند [۱۴].
از زندگی ایاس پس از این اطلاعی در دست نیست. تنها گفتهاند وی در فتح مصر حضور داشت [۱۵] و در سال ۳۴ درگذشت[۱۶]، البته ذهبی[۱۷] بدون هیچ اشارهای به زمان یا حادثهای مشخص، درگذشت او را در جریان حمله به چارپایان رسول خدا (ص)[۱۸] میداند. با توجه به فاصله زمانی بسیار بین این دو قول، ممکن است بین او و برخی برادرانش که در زمان رسول خدا (ص) به شهادت رسیدهاند، اشتباه شده باشد. گرچه زمان شهادت برادران وی نیز مشخص است و هیچ یک در حادثه یاد شده نبودهاند. وی پدر محمد بن ایاس راوی بود که از عبدالله بن عباس روایت کرده است[۱۹][۲۰]
منابع
پانویس
- ↑ ابن حزم، ص۱۸۳.
- ↑ خلیفة بن خیاط، ص۵۸؛ ابن حبان، ص۳۴؛ ابن یونس، ج۱، ص۵۲؛ ابونعیم، ج۱، ص۲۹۴.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۲۹۸.
- ↑ خلیفه بن خیاط، ص۵۸.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۲۹۴.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۱۲.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۱۲؛ ابن اثیر، ج۱، ص۳۳۵؛ فاسی مکی، ج۳، ص۲۱۶.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۲۹۷.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۲۹۷؛ ابونعیم، ج۱، ص۲۹۴؛ ابن اثیر، ج۱، ص۳۳۵.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۲۹۷؛ ابن حجر، ج۱، ص۳۱۰.
- ↑ ابن حبیب، ص۷۴؛ ابن سعد، ج۳، ص۲۹۸.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۲۹۸؛ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۱۲.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۳۹۰.
- ↑ نیز ر. ک: ذهبی، سیر، ج۱، ص۱۸۷.
- ↑ أبن یونس، ج۱، ص۵۲؛ ابن حجر، ج۱، ص۳۱۰.
- ↑ ابن یونس، ج۱، ص۵۲؛ ابونعیم، ج۱، ص۲۹۴؛ ابن اثیر، ج۱، ص۳۳۵.
- ↑ تجوید، ج۱، ص۳۹.
- ↑ ظاهرا در غزوه بدر اولی و هجوم کرزبن جابر فهری به مدینه، ر. ک: ابن هشام، ج۲، ص۲۵۱.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۳۳۵.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ایاس بن بکیر لیثی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۱۸۰-۱۸۱.