ایده ولایت فقیه در عصر غیبت در اندیشه سیاسی امام خمینی عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی ولایت فقیه از منظر امام خمینی در غیبت کبری می‌پردازد. این مقاله به قلم نورالله قیصری و الهه خانی آرانی نگاشته شده و آن را فصلنامه پژوهش‌نامه متین در۲۶ صفحه (شماره ۵۱، تابستان ۱۳۹۱)[۱] و فصلنامه پژوهش حقوق عمومی در ۲۹ صفحه (شماره ۲۴، تابستان ۱۳۸۷) به چاپ رسانده است.[۲]
چکیده مقاله
نویسندگان در چکیده مقاله می‌نویسند: «ولایت فقیه نظریه مرکزی گفتمان سیاسی فقهی شیعه در عصر غیبت است. با وجود روایت‌های مختلف از این نظریه، تبیین امام خمینی در میان سایر تبیین‌ها جامعیت و عمق‌نظری و کارکردی خاص دارد. این نظریه با اندیشه ایشان آغاز نشده، بلکه توسط ایشان به تکامل رسیده است. تأملات ایشان هرچند ظاهرا با تحولات و تطوراتی همراه بوده، لکن گذر زمان و مهم‌تر از آن تأسیس نخستین حکومت اسلامی مبتنی بر نظریه ولایت فقیه و رهبری این حکومت توسط ایشان سبب شده تا ابعاد و زوایای مختلف این نظریه را هرچه بیشتر و عمیق‌تر تبیین نماید. در این نوشته، نخست نظریات ایشان درباره مبانی مشروعیت حکومت اسلامی، جایگاه مردم در آن و شکل حکومت ولایت فقیه بیان می‌گردد و سپس ادله عقلی و نقلی اثبات ولایت فقیه در عصر غیبت بیان شده و با تبیین شرایط و صفات، اختیارات و مقیدات ولی فقیه و شیوه جانشینی در این نوع از حکومت به واکاوی دیدگاه‌های اولین فقیه تاریخ تشیع که ولایت فقیه را به منصه ظهور رسانده است، پرداخته می‌شود».
فهرست مقاله
مقدمه؛
مفاهیم؛
پیشینه:
مبانی مشروعیت ولایت فقیه و جایگاه مردم:
نظریه حق الهی حكومت؛
نظریه حق مردمی حكومت در چهارچوب احكام اسلام؛
نظریه حق الهی و مردمی حكومت؛
پیشینه تاریخی نظریه حق الهی حکومت؛
جایگاه مردم و مشروعیت حكومت از دیدگاه امام خمینی؛
قرائت انتخابی از نظریه امام؛
قرائت انتصابی از نظریه امام؛
رژیم حقوقی حكومت ولایت فقیه؛
ادله اثبات ولایت فقیه:
دلایل عقلی؛
دلایل نقلی؛
صفات و شرایط ولی فقیه؛
حدود و اختیارات ولی فقیه:
ولایت مطلقه فقیه؛
تفكیك شأن رسالت و امامت از شأن حكومت و ولایت؛
اختیارات ولی فقیه، قانون الهی و قانون اساسی؛
مقیدات ولایت مطلقه؛
جانشینی و نظارت بر ولی فقیه؛
نتیجه‌گیری؛
منابع؛
دربارهٔ پدیدآورندگان
الهه خانی آرانی (پدیدآورنده)
بخش آغازین خالی است
نورالله قیصری (پدیدآورنده)
نورالله قیصری
دکتر نورالله قیصری، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری علوم سیاسی تربیت مدرس به اتمام رساند. مدیر گروه پژوهشی اقوام و اقلیت‌ها، مدیر گروه اندیشه سیاسی اسلام و مبانی انقلاب اسلامی و مسئول کمیته تخصصی هم‌بستگی و هویت ملی وزارت علوم تحقیقات و فن‌آوری از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر انجام فعالیت‌های علمی و اجرایی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌ها نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «نخبگان و تحول فرهنگ سیاسی در ایران عصر قاجار»، «تأملی بر بنیان‌های نظری عدالت در اندیشه امام خمینی»، «گفتمان سیاسی حضرت امام خمینی و گفتمان‌های رقیب» و «ایده ولایت فقیه در عصر غیبت در اندیشه سیاسی امام خمینی»برخی از این آثار است.[۳]
