بانی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث عزاداری است. بانی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: بانی در معارف و سیره حسینی - پرسش مرتبط نداردپشتیبان مالی مراسم عزاداری
«بانی» در لغت به معنای سازنده و بنیان‌گذار است و در فرهنگ آیین‌های شیعی اصطلاحاً به شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی‌ای گفته می‌شود که یک یا چند نقش برگزارکننده، متولی، مؤسس و پشتیبان مالی یک هیئت، دسته یا مجلس عزاداری را عهده‌دار باشند. طبق برخی روایات تاریخی، نخستین بانیان مجالس عزاداری، امامان شیعه بوده‌اند. این سنت در ادوار بعدی تا امروز توسط علما و روحانیان بزرگ استمرار یافته است. همچنین در اغلب مقاطعی که حکومت‌های شیعی قدرت داشته‌اند، شاهان، حکام و درباریان جزو بانیان مجالس مهم عزاداری بوده‌اند. این امر به ویژه در دوره قاجار و عهد ناصری رواج فراوانی داشته است. هزینه‌های بالای برگزاری مراسم عزاداری ایجاب می‌کند بانیان تمکن مالی لازم را داشته باشند؛ به همین جهت به طور سنتی بازاریان و تجار در زمره مهم‌ترین بانیان این مراسم بوده‌اند. علاوه بر اشخاص حقیقی، گاه اشخاص حقوقی نظیر سازمان‌های دولتی، اصناف، احزاب سیاسی، گروه‌های قومی، مذهبی، محلی و خانوادگی و در نمونه‌های متأخر تشکل‌های مدنی نیزبانی برگزاری عزاداری می‌شوند.
بانیان عزاداری‌ها، انگیزه‌های مختلفی از پذیرش این نقش دارند؛ از انگیزه‌های دینی (نظیر تقرب جستن به اهل بیت و ابراز محبت) گرفته تا انگیزه‌های شخصی (نظیر خودنمایی و کسب شهرت و اعتبار) و انگیزه‌های سیاسی (نظیر جلب رأی و نظر مردم). اهمیت نقش بانی در مجالس عزاداری به اندازه‌ای است که گاهی این مجالس به نام بانیان آنها نامیده شده و شهرت می‌یابند. سنت وقف از مهم‌ترین و پایدارترین سازوکارهایی است که از دوره صفویه تا امروز، مورد استفاده برخی از بانیان در پشتیبانی مالی از مراسم عزاداری بوده است»[۱].
