بحث:آیا قیام شعیب بن صالح از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
پاسخ تفصیلی
کیستی شعیب بن صالح
- از نشانه‌های ظهور حضرت ولی عصر(علیه السلام) خروج مردی به نام شعیب بن صالح است.[۱] شعیب بن صالح جوانی است گندم‌گون، لاغر با ریش کم‌پشت، صاحب بصیرت و یقین.[۲] اندکی پیش از ظهور حضرت در میان ایرانیان، ظاهر شده و نقش رهبر نظامی را در حرکت ظهور آن حضرت ایفاء می‌کند. همچنین قیام شعیب بن صالح همانند قیام خراسانی با هدف مقابله با جریان ستم¬گر سفیانی انجام می‌گیرد.[۳] با ظهور حضرت مهدی(علیه السلام) شعیب بن صالح با نیروهای تحت امرش به حمایت از حضرت می‌پردازند و با امام مهدی(علیه السلام) بیعت می‌کنند. او پس از پیوستن به لشکریان حضرت مهدی(علیه السلام) خود از سرداران سپاه حضرت می‌شود و نیز از او به عنوان علمدار حضرت یاد کرده اند.[۴]
احتمالات دربارۀ قیام شعیب بن صالح
- احتمالاتی درمورد شعیب بن صالح وجود دارد که وی را اهل نیشابور یا سمرقند می‌داند،[۵] اما بیشتر روایات می‌گوید او اهل ری است و با قبیلۀ بنی تمیم نسبتی دارد و یا اینکه از یکی از بخش‌های بنی تمیم به نام محروم است و یا اینکه وی غلامی از بنی تمیم است[۶] همچنین روایتی که می‌گوید فاصله میان خروج شعیب و سپردن زمام امور را به مهدی(علیه السلام) هفتاد و دو ماه است را می‌توان حکم به صحت آن نمود که در این صورت، ظاهر شدن خراسانی و شعیب، شش سال قبل از ظهور حضرت مهدی(علیه السلام) خواهد بود.[۷] برخی می گویند این قیام، اندکی قبل از ظهور به وقوع می‌پیوندد و به ظهور امام مهدی(علیه السلام) می‌انجامد.[۸] همچنین وی به همراه سید خراسانی که رهبری سیاسی ایرانیان را به عهده دارد، پرچم اسلام را به حضرت مهدی(علیه السلام) می‌سپارند و با نیروهای خود در نهضت آن حضرت شرکت می‌کنند. خراسانی و شعیب در زمرۀ یاران خاص آن حضرت قرار می‌گیرند. شعیب بن صالح به فرماندهی کل نیروهای حضرت مهدی(علیه السلام) منصوب می‌گردد. احتمال دارد جهت حفظ و ایمنی، نام او مستعار باشد تا وعدۀ الهی محقق شود. در واقع امکان دارد نام او و نام پدرش مشابه شعیب و صالح و یا به معنای این دو باشد.[۹]
شعیب بن صالح و پرچم های سیاه
- بنابر برخی از احتمالات قیام شعیب بن صالح همان حرکت پرچم های سیاهی است که از خراسان حرکت می کند و در آن قیام فرماندهی سیاسی با خراسانی و فرماندهی نظامی با شعیب بن صالح است. مضمون روایات[۱۰] آن است که پیش از ظهور حضرت مهدی(علیه السلام) در منطقۀ خراسان،[۱۱] انقلابی برپا می شود و مردم در حالی که پرچم های سیاه به اهتزاز در آورده اند، به حرکت در می آیند.[۱۲] ظاهراً، پدیدار شدن این نشانه در آستانۀ ظهور و یا اندکی پیش از آن است، به گونه‌ای که در زمان ظهور، حضرت مهدی آنان را به سوی خویش فرا می‌خواند. و برخی یاران ایشان همراه آن پرچم‌های سیاه خواهند بود.[۱۳] این پرچم‌های زمینه‌ساز، از خراسان خارج می‌شود و به سوی عراق پیش می‌رود تا مانع پیشروی موج سفیانی به سمت حجاز و مکه شود، زیرا سفیانی هنگامی که در کوفه اردوگاه می‌زند، شروع به کشتن و آواره کردن خاندان محمد می‌کند. این پرچم‌ها از ویژگی‌های خاص و استعدادها و توانایی‌های بالا و امکانات زیادی برخوردار هستند؛ چه از نظر رهبری سیاسی که خراسانی رهبر سیاسی آن است و چه از نظر فرماندهی نظامی که بر عهده شعیب بن صالح است. این پرچم‌ها به سمت کوفه حرکت می‌کنند تا مانع گسترش موج سپاه سفیانی شوند. پس از این پیروزی، پرچم‌های سیاه از طریق فرستاده‌ای با مهدی بیعت می‌کنند.[۱۴]
روایات دربارۀ قیام شعیب بن صالح
- چند روایت در مورد قیام شعیب بن صالح وجود دارد مانند:
- پیامبر اکرم(صل الله علیه و آله) می‌فرماید:[۱۵] «وقتی سفیانی، با ۳۶۰ سواره به کوفه بیاید و دست به غارت اموال بزند، در این هنگام پرچمی از مشرق ظاهر می‌شود و طلایه‌دار آن شخصی است از بنی تمیم که به وی شعیب بن صالح گویند»[۱۶]
- امام زین العابدین(علیه السلام) فرمود:[۱۷] «بعد از خروج عوف سلمی در تکریت عراق، خروج شعیب بن صالح است از سمرقند.»[۱۸]
- پیامبر اکرم(صل الله علیه و آله) فرمودند: [۱۹] «سپس شعیب بن صالح رو می‌آورد. خداوند، بلاد شعیب را به رحمت خود سیراب گرداند! با بیرق‌های سیاه می‌آید، تا اینکه با مهدی(علیه السلام) بیعت می‌کند و سپس علم¬دار او می‌شود.»[۲۰]
- امیر المومنین(علیه السلام) می‌فرماید:[۲۱] «هرگاه پرچم‌های سیاهی که شعیب بن صالح فرماندهی آن را بر عهده دارد، ظاهر شوند و لشکریان سفیانی را شکست دهند، مردم آرزوی مهدی کنند و به جست‌و‌جوی او برآیند.»[۲۲]
- امام باقر(علیه السلام) فرمودند:[۲۳] «شعیب بن صالح، با لشکریان سفیانی جنگ خواهند کرد و آنان را شکست خواهند داد.»[۲۴]
- امام رضا(علیه السلام) فرمودند:[۲۵] «قبل هذا الأمر السفیانی، و الیمانی، و المروانی، و شعیب بن صالح»[۲۶]
- امام سجاد(علیه السلام) نقل می‌کند:[۲۷] «یَكُونُ قَبْلَ خُرُوجِهِ (المهدی)... خُرُوجُ شُعَیْبِ بْنِ صَالِحٍ»[۲۸]
- رسول خدا(صل الله علیه وآله) نقل می‌كند:[۲۹] «هنگامى كه وقت خروج مهدى بشود شمشیر را از غلاف بركشد. جبرئیل در طرف راست وى، میكائیل در طرف چپ و شعیب بن صالح پیشاپیش او خواهد بود.»[۳۰]
نتیجه‌گیری
- در نتیجه از نشانه‌های ظهور حضرت ولی¬عصر(علیه السلام) خروج مردی به نام شعیب بن صالح است.[۳۱] هرچند که احتمالاتی در مورد مکان خروج و اصلیت آن وجود دارد.[۳۲]
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۰۸ ـ ۲۰۹؛ صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی، ص؟؟؟؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲ ص؟؟؟؛ اکبرنژاد، مهدی، بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت، ص۱۶۰ ـ ۱۶۳
- ↑ ر.ک. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۴۳۳
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی، ص؟؟؟؛ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۴۳۳
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی، ص؟؟؟
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۰۸ ـ ۲۰۹؛ صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی، ص؟؟؟؛ اکبرنژاد، مهدی، بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت، ص۱۶۰ ـ ۱۶۳؛ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۴۳۳
- ↑ ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۲۴ و ۳۲ و ۲۷۱
- ↑ ر.ک. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۴۳۳
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی، ص؟؟؟
- ↑ ر.ک. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۴۳۳
- ↑ ینابیع المودة، ص ۴۳۱؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۱۷؛ طوسی، محمد بن حسن، غیبت، ص ۴۵۲
- ↑ خراسان قدیم: قسمت های زیادی از ایران، افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان
- ↑ ر.ک. تونه ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۹۴؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۹۶ـ ۲۹۸؛ سلیمیان، خدا مراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۱۳۶ ـ ۱۳۷
- ↑ ر.ک. اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۹۶ـ ۲۹۸؛ سلیمیان، خدا مراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۱۳۶ ـ ۱۳۷
- ↑ ر.ک. الحسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص۲۳۱ـ۲۳۷
- ↑ سیوطی، جلال الدین، الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۹۸
- ↑ ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲ ص؟؟؟
- ↑ طوسی، الغیبه، ص۴۴۴؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۱۳
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی، ص؟؟؟؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۰۸ ـ ۲۰۹
- ↑ ر.ک. کورانی، علی، معجم احادیث المهدی، ج۱، ص۴۰۱
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی، ص؟؟؟
- ↑ ر.ک. کورانی، علی، معجم احادیث المهدی، ج۳، ص۷۶-۶۲۱
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی، ص؟؟؟
- ↑ ر.ک. کورانی، علی، عصر ظهور، ص۲۷۰
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی، ص؟؟؟
- ↑ نعمانی، ابو عبدالله محمد بن ابراهیم، الغیبه نعمانی، ص ۲۵۳، ح ۱۲؛ طبرى صغیر، محمد بن جریر، دلائل الامه، ص۲۶۱
- ↑ ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲ ص؟؟؟؛ اکبرنژاد، مهدی، بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت، ص۱۶۰ ـ ۱۶۳
- ↑ طوسى، محمد بن حسن، کتاب الغیبة، ص۴۴۳، ح۴۳۷
- ↑ ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲ ص؟؟؟؛ اکبرنژاد، مهدی، بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت، ص۱۶۰ ـ ۱۶۳
- ↑ راوندی، قطب الدین، الخرائج و الجرائح، ج۲، ص۵۵۰؛ نعیم بن حماد، ابو عبدالله، الفتن، ص۲۱۸، ح۸۶۹ و ۲۲۱، ح۸۷۰، ۸۷۱
- ↑ ر.ک. اکبرنژاد، مهدی، بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت، ص۱۶۰ ـ ۱۶۳
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۰۸ ـ ۲۰۹؛ صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی، ص؟؟؟؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲ ص؟؟؟؛ اکبرنژاد، مهدی، بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت، ص۱۶۰ ـ ۱۶۳
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۰۸ ـ ۲۰۹؛ صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی، ص؟؟؟؛ اکبرنژاد، مهدی، بررسی تطبیقی مهدویت در روایات شیعه و اهل‌سنت، ص۱۶۰ ـ ۱۶۳؛ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۴۳۳؛ کورانی، علی، عصر ظهور، ص ۲۴ و ۳۲ و ۲۷۱