بحث:اشراط الساعة در کلام اسلامی

Page contents not supported in other languages.
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

  • رویدادهایی است که پیش از رستاخیز پیش می‌آیند. قرآن با عنوان "أشراطُ الساعَة" از آن یاد کرده است. "اشراط" جمع "شَرَط" است به معنای نشانه و در اینجا به معنای قیامت است[۱][۲].
  • رویدادهای پیش از قیامت، یکسان نیستند و تنوع دارند و می‌توان آنها را به سه دسته تقسیم کرد:
  1. دگرگونی‌های رفتاری و اخلاقی مردم: بنابر روایات، جامعه انسانی پیش از رستاخیز روی به افول می‌نهد. احکام الهی تباه می‌شوند، تبهکاران بر جهان حکومت می‌کنند، ستم و فساد و گناه بسیار می‌شود، مردم از هوا و هوس خویش پیروی می‌کنند و دنیاپرستان را بزرگ می‌دارند، آخرت را به دنیا می‌فروشند، انصاف از میان مردم رخت برمی‌بندد، به زیردستان و تنگدستان کمک نمی‌کنند، بزرگان را حرمت نمی‌نهند، مردانْ خویش را همانند زنان می‌آرایند و زنان، خویش را شبیه مردان می‌کنند، بنیان خانواده سست می‌شود، طلاق میان همسران فراوان می‌شود[۳][۴].
  2. پیشامدهای مهم اجتماعی: بعثت پیامبر اسلام a و نزول قرآن کریم، شکافته شدن ماه که از معجزات پیامبر اکرم a بود، از پیشامدهای قبل از قیامت است[۵]. در قرآن کریم آمده است که نشانه‌های قیامت آشکار شده‌اند[۶] و عموم مفسران قرآن بر این باورند که مراد از نشانه‌های قیامت در این آیه، همان بعثت پیامبر a است[۷]. از پیشامدهای اجتماعی دیگر، ظهور حضرت مهدی و رجعت آل محمد است[۸] و نیز نزول حضرت عیسی S و ظهور دجال و سفیانی و طایفه یأجوج و مأجوج[۹]. از نشانه‌های‌ دیگر، ظهور دابة الارض است؛ موجودی که از زمین برمی‌خیزد و با مردم سخن می‌گوید و مؤمن را از کافر جدا می‌سازد. در پاره‌ای تفاسیر آمده است که مراد از دابة الارض حضرت علی S است که رجعت می‌کند[۱۰][۱۱].
  3. پیشامدهای نظام خلقت: در بسیاری از آیات قرآنی، از دگرگونی‌ها و تحولات ژرف در نظام خلقت سخن به میان است که پیش از قیامت رخ می‌دهند. از آن جمله است لرزیدن کوه‌ها و زمین[۱۲] و از جا کنده شدن، درهم کوفته شدن و فروریختن کوه‌ها[۱۳]. از این آیات برمی‌آید که کوه‌ها به کلی فرو می‌ریزند و از میان می‌روند و زمین هموار می‌گردد[۱۴]. نیز از پیشامدها است شکافته شدن دریاها[۱۵]، خاموشی خورشید و ماه و ستارگان[۱۶]، شکافته شدن آسمان‌ها[۱۷] و آشکار گشتن دودی که همه زمین را فرا می‌گیرد[۱۸]. بدین سان نظام آفرینش دگرگون می‌شود و زمین و نظام حاکم بر آن، به کلی تحول می‌یابند[۱۹]. آن گاه با نفخ صور همه آدمیان می‌میرند و سپس با نفخ صور دوم، برای رستاخیز به پا می‌خیزند[۲۰][۲۱].

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. پیام قرآن‌، ۶/ ۲۱؛ مفردات راغب‌، ۲۶۵.
  2. فرهنگ شیعه، ص 82.
  3. معادشناسی‌، ۴/ ۶۳؛ تفسیر علی بن ابراهیم‌، ۲/ ۳۰۴؛ بحارالانوار، ۶/ ۳۰۴.
  4. فرهنگ شیعه، ص 82.
  5. اقْتَرَبَتِ السَّاعَةُ وَانشَقَّ الْقَمَرُ ؛ سوره قمر، آیه ۱.
  6. فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلاَّ السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً فَقَدْ جَاءَ أَشْرَاطُهَا فَأَنَّى لَهُمْ إِذَا جَاءَتْهُمْ ذِكْرَاهُمْ ؛ سوره محمد، آیه ۱۸.
  7. پیام قرآن‌، ۶/ ۲۳.
  8. معادشناسی‌، ۴/ ۱۶.
  9. بحارالانوار، ۶/ ۳۰۴.
  10. وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لا يُوقِنُونَ ؛ سوره نمل، آیه ۸۲؛ معادشناسی‌، ۴/ ۱۰۹؛ تفسیر علی بن ابراهیم‌، ۲/ ۱۳۰.
  11. فرهنگ شیعه، ص 82-83.
  12. يَوْمَ تَرْجُفُ الأَرْضُ وَالْجِبَالُ وَكَانَتِ الْجِبَالُ كَثِيبًا مَّهِيلا ؛ سوره مزمل، آیه ۱۴.
  13. وَحُمِلَتِ الأَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةً وَاحِدَةً ؛ سوره حاقة، آیه ۱۴؛ وَبُسَّتِ الْجِبَالُ بَسًّا فَكَانَتْ هَبَاءً مُّنبَثًّا ؛ سوره واقعه، آیه ۶ و ۵.
  14. فَيَذَرُهَا قَاعًا صَفْصَفًا ؛ سوره طه، آیه ۱۰۶.
  15. وَإِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ ؛ سوره انفطار، آیه ۳؛ وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ؛ سوره تکویر، آیه ۶.
  16. عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا أَحْضَرَتْ؛ سوره تکویر، آیه ۱۴.
  17. إِذَا السَّمَاء انشَقَّتْ؛ سوره انشقاق، آیه ۱؛ وَأَمَّا عَادٌ فَأُهْلِكُوا بِرِيحٍ صَرْصَرٍ عَاتِيَةٍ ؛ سوره حاقة، آیه ۶.
  18. فَارْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي السَّمَاء بِدُخَانٍ مُّبِينٍ يَغْشَى النَّاسَ هَذَا عَذَابٌ أَلِيمٌ ؛ سوره دخان، آیه ۱۰ و ۱۱.
  19. وَلَنُسْكِنَنَّكُمُ الأَرْضَ مِن بَعْدِهِمْ ذَلِكَ لِمَنْ خَافَ مَقَامِي وَخَافَ وَعِيدِ؛ سوره ابراهیم، آیه ۴۸.
  20. وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الأَرْضِ إِلاَّ مَن شَاء اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرَى فَإِذَا هُم قِيَامٌ يَنظُرُونَ؛ سوره زمر، آیه ۶۸.
  21. فرهنگ شیعه، ص 83.