بهلول بن عمرو صیرفی کوفی مجنون
آشنایی اجمالی
ابو وهیب بهلول بن عمرو بن مغیرة صیرفی کوفی، معروف به بهلول مجنون (فرزانه دیوانه نما). در کوفه به دنیا آمد[۱] وبه گفته حمدالله مستوفی، عمو زاده هارون الرشید بود.[۲]بهلول در لغت به معنای مرد خنده رو، پیشوای قوم و جامع همه خیرات است.[۳] وی معاصر امام کاظم(ع) بود،[۴] اما قاضی نورالله شوشتری نام وی را در زمره مریدان و شاگردان خاص امام صادق(ع) ذکر کرده است.[۵] بهلول از کسانی چون أیمن بن نابل، عمرو بن دینار و عاصم بن ابی النجود روایت کرده است.[۶]
در باب ویژگی بارز او یعنی جنون و دیوانه نمایی و انگیزهاش، گفتهها گوناگون است. مشهورترین سخن، توصیه امام موسی کاظم(ع)، به اوست که خود را به دیوانگی بزند تا هم خویشتن را از آزار خلیفه برهاند و هم از تأیید فتوای قتل امام(ع) گریزی پیدا کند.[۷] از بهلول داستانها، مناظرات وسخنان شیرین بسیار است. گفتهاند که هارون الرشید و برخی دیگر از خلفا از بهلول استقبال میکردند تا سخنان واندرزهای پندآموز او را بشنوند.[۸]
آقابزرگ تهرانی میگوید: اشعاری که در کتاب «الدرّ الاصفی والزبرجد المصفی» گردآوری شده و در مدح پیامبر گرامی اسلام میباشد، از سرودههای بهلول مجنون است که ابوالعباس بهلول جمعآوری کرده است.[۹] وی در حدود ۱۹۰ هـ درگذشت[۱۰] و در بغداد به خاک سپرده شد[۱۱].[۱۲]
منابع
- جمعی از پژوهشگران، فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ فوات الوفیات ۱/۲۲۸.
- ↑ تاریخ گزیده ۶۳۷.
- ↑ لسان العرب ۱/۵۲۳.
- ↑ اعیان الشیعه ۳/۶۱۷.
- ↑ مجالس المؤمنین ۲/۱۴.
- ↑ تاریخ الاسلام ۱۲/۸۹.
- ↑ مجالس المؤمنین ۲/۱۴.
- ↑ الوافی بالوفیات ۱۰/۳۰۹.
- ↑ الذریعه ۸/۶۱ و۶۲.
- ↑ فوات الوفیات ۱/۲۲۸.
- ↑ طرائف المقال ۱/۴۱۸.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۲۰۹ - ۲۱۰.