تاریخ قرآن

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

تاریخ قرآن نام شاخه‌ای از علوم قرآن است که به سرگذشت قرآن از آغاز نزول تاکنون می‌پردازد و در آن مسائلی مانند سیر نزول قرآن، حفظ و نگارش، گردآوری و تدوین، مصاحف نخستین، پدیداری اختلاف قرائات، علامتگذاریهای گوناگون در مصحف و ترجمه قرآن به زبانهای مختلف سخن می‌گوید.

گرچه مباحث مورد اشاره قدمت دارد، اصطلاح تاریخ قرآن از اصطلاحات نو پدید در دو سده اخیر است. صرف نظر از چند گزارش نامطمئن از نگارش یکی دو کتاب با عنوان تاریخ قرآن در سده‌های سوم و چهارم هجری، نخستین بار تئودور نولدکه (Theodor _ Noldeke) خاورشناس آلمانی در سال ۱۸۶۰ میلادی کتابی را با عنوان تاریخ‌قرآن منتشر کرد. پژوهشگرانِ مسلمان با اینکه گاهی به این عنوان اعتراض کرده‌اند، بیشتر قرآن‌پژوهان آن را پذیرفته و کتابهایی را با همین نام تألیف کرده‌اند. گرچه بسیاری از مباحث در کتب خاورشناسان و مسلمانان در حوزه تاریخ قرآن مشترک است، بر اثر اختلاف این دو گروه در نوع نگرش به قرآن، دیدگاه آنها درباره ماهیت و تعریف این بحث متفاوت است[۱].

تاریخ قرآن نزد خاورشناسان

پیدایش متن قرآن و تغییرات آن در زمان پیامبر

تاریخ نگارش و تدوین متن قرآن

تاریخگذاری

تحریف قرآن

تاریخ قرآن نزد مسلمانان

منابع

پانویس