تبرج در فقه سیاسی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

تبرج: خودنمایی، تظاهر[۱] و زینت‌نمایی زنان[۲]. از ماده "برج" به معنای فراخی و زیبایی چشم (سیاه‌چشم)[۳] و به معنای پیشانی به دلیل بلندی جایگاه آن در بدن[۴].

﴿وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى[۵].

واژه تبرج در برخی تفاسیر به ظاهر شدن زنان در مجامع عمومی در کنار مردان تفسیر شده است [۶]؛ اما با توجه به سیاق آیه شریفه، فعالیت ضروری زنان در جامعه به‌دور از تبرج و خودنمایی[۷] تجویز شده است.

سیره زنان مسلمان در صدر اسلام، حاکی از حضور فعال آنان در امور سیاسی و اجتماعی است؛ از جمله "بیعت زنان با رسول خدا (ص) حضور در پشت صحنه‌های جنگی و حتی در جنگ‌ها و درگیری‌ها" و تشویق و تقریر پیامبر (ص) از این سیره، دلیل بر تأیید آن حضرت بر حضور زنان در این صحنه‌ها بوده است؛ ازاین‌رو حکم به خانه‌نشینی زنان به صورت مطلق با استناد به این آیه شریفه، چنان‌که برخی مفسران استفاده کرده‌اند، ناصحیح می‌نماید[۸].

منابع

پانویس

  1. احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۱۹۷.
  2. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۳۱.
  3. خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۶، ص۱۱۵.
  4. احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۱۹۸.
  5. «و چون خویش‌آرایی دوره جاهلیت نخستین خویش‌آرایی مکنید» سوره احزاب، آیه ۳۳.
  6. سید قطب، فی ظلال القرآن، ج۵، ص۲۸۶۰-۲۸۶۱.
  7. سید قطب، فی ظلال القرآن، ج۵، ص۲۸۶۰-۲۸۶۱.
  8. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۱۵۸.