تفسیر ابن وضاح

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

شیخ طوسی از این تفسیر خبر داده[۱]. آقا بزرگ تهرانی او را از دانشمندان اواسط‍ قرن سوم دانسته و احتمال داده است از نوادگان عبدالله بن وضاح کوفی - معاصر ابو بصیر یحیی بن ابی القاسم اسدی - باشد[۲].[۳] آقا بزرگ تهرانی با عنوان «تفسیر ابن وضّاح» از آن یاد کرده است[۴].[۵]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. طوسی، الفهرست، ص۱۹۳، رقم ۸۸۲.
  2. ر. ک: آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۴، ص۲۴۹، رقم ۱۱۹۸. آقا بزرگ از شیخ طوسی نقل کرده که گفته است: احمد بن میثم - نوۀ فضل بن دکین - متوفای ۲۱۹ ق این تفسیر را از ابن وضاح روایت می‌کند و از آن استفاده کرده که وی از دانشمندان اواسط‍ قرن سوم بوده و احتمال داده از نوادگان عبد الله بن وضاح باشد، ولی در کلام شیخ طوسی روایت کردن این تفسیر توسط‍ احمد بن میثم از ابن وضاح دیده نمی‌شود. در کلام شیخ بعد از ذکر «ابن وضّاح» و تفسیر وی، حمّانی و کتاب المناقب و روایت شدن این کتاب از حمّانی به واسطۀ احمد بن میثم، آمده است (ر. ک: الفهرست، همان، رقم ۸۸۳) و ظاهراً آقا بزرگ روایت کتاب المناقب توسط‍ احمد بن میثم از حمّانی را به اشتباه روایت احمد بن میثم از ابن وضاح تصور کرده است "العصمة لاهلها". آیت‌الله خویی ابن وضاح را خود - عبد الله بن وضاح دانسته است (ر. ک: معجم رجال الحدیث، ج۲۳، ص۴۹). طبق این دیدگاه پیش از این، ابن وضاح را از مفسران عصر حضور به شمار آوردم (ر. ک: همین کتاب، ص۲۳۳)، ولی چون این دیدگاه شاهد و دلیلی ندارد و احتمال اینکه از مفسران عصر غیبت صغرا باشد منتفی نیست او را در شمار مفسران این عصر نیز ذکر کردم.
  3. بابایی، علی اکبر، تاریخ تفسیر قرآن، ص ۴۴۴.
  4. آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۴، ص۲۴۹، رقم ۱۱۹۸.
  5. بابایی، علی اکبر، تاریخ تفسیر قرآن، ص ۳۸۰.