توحید ذاتی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی

مقدمه

توحید در ذات به معنای یگانه و یکتا دانستن خداوند متعال است. یعنی خداوند متعال ذاتی یگانه بوده و هیچ مثل و مانندی ندارد و از سوی دیگر ذاتی بسیط است و هیچ گونه ترکیبی در او راه ندارد. گاهی از نوع اول از توحید ذاتی، به توحید واحدی و از نوع دوم به توحید احدی یاد می‌کنند^[۱].

مقام معظم رهبری معتقدند که چون سلسله جنبان آفرینش، یکی است و همه مخلوقات از یک مبدأ به وجود آمده‌اند، همه اجزاء یک مجموعه‌اند و همه جهان یک واحد است که دارای یک جهت‌گیری است^[۲]. ﴿مَا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ﴾^[۳]. در آفرینش خدای رحمان هیچ ناهماهنگی نمی‌بینی.

جهان آفرینش از دیدگاه ایشان، مانند کاروانی است که همه رهروان آن، همانند حلقه‌های یک زنجیر به هم پیوسته هستند و مانند اجزاء یک دستگاه، در جهت واحد در حال تلاش‌اند و هر جزء با ملاحظه جایگاهش در کل این ارگانیسم قرار دارد^[۴]. بیان ایشان در این زمینه شبیه برهان تمانع است که متکلمان و فلاسفه برای اثبات یگانگی خداوند به کار می‌گیرند^[۵].

منابع

رودبندی زاده، مهدی، مقاله «خداشناسی توحیدی»، منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۱

پانویس

↑ مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۲، ص۹۹؛ جعفر سبحانی، الهیات، ج۲، ص۱۱-۳۲؛ عبدالله جوادی آملی، توحید در قرآن، ص۲۰۱.
↑ روح توحید نفی عبودیت غیر خدا، ص۵ و ۶.
↑ «همان که هفت آسمان را تو بر تو آفرید، در آفرینش (خداوند) بخشنده هیچ ناسازواری نمی‌بینی؛ چشم بگردان! آیا هیچ شکاف و رخنه‌ای می‌بینی؟» سوره ملک، آیه ۳.
↑ روح توحید نفی عبودیت غیر خدا، ص۵ و ۶.
↑ رودبندی زاده، مهدی، مقاله «خداشناسی توحیدی»، منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۱، ص۱۲۰.

[1] مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۲، ص۹۹؛ جعفر سبحانی، الهیات، ج۲، ص۱۱-۳۲؛ عبدالله جوادی آملی، توحید در قرآن، ص۲۰۱.

[2] روح توحید نفی عبودیت غیر خدا، ص۵ و ۶.

[3] «همان که هفت آسمان را تو بر تو آفرید، در آفرینش (خداوند) بخشنده هیچ ناسازواری نمی‌بینی؛ چشم بگردان! آیا هیچ شکاف و رخنه‌ای می‌بینی؟» سوره ملک، آیه ۳.

[4] روح توحید نفی عبودیت غیر خدا، ص۵ و ۶.

[5] رودبندی زاده، مهدی، مقاله «خداشناسی توحیدی»، منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۱، ص۱۲۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]