ثابت بن معاذ انصاری
آشنایی اجمالی
به گفته ابن حجر[۱]، در حدیثی از انس بن مالک با سندی ضعیف از وی یاد شده است. انس در این خبر میگوید: هرگاه میخواستیم درباره موضوعی از رسول خدا (ص) پرسش کنیم، از علی (ع) یا سلمان یا ثابت بن معاذ میخواستیم تا آنان سؤال کنند؛ چون آنان در میان صحابه از جرأت بیشتری برخوردار بودند. از این رو، هنگامی که آیه ﴿إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ﴾[۲]. نازل شد و متوجه شدیم پایان عمر رسول خدا (ص) است، به سلمان گفتیم از آن حضرت بپرسد پس از ایشان به چه کسی مراجعه کنیم و چاره چیست و چه کسی نزد ایشان از همه محبوبتر است. سلمان هم پرسیده بود و آن حضرت در پاسخ وی، حدیث معروف وزارت را مطرح کرد و فرمود: « انَّ أَخِي وَوَزِيرِي وَخَلِيفَتِي فِي أَهْلِ بَيْتِي وَخَيْرُ مِنَ تَرِكَةِ بعدي يَقْضِي دِينِي وَيُنْجِزْ مَوْعِدِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ »[۳]؛ ابن حجر[۴]، پس از نقل بخش نخست این روایت میگوید: این روایت انکار شده و برخی از سلسله سندش ضعیف است. اگر منظور ابن حجر ضعف سند این خبر از ثابت باشد شاید بتوان آن را پذیرفت اما اگر منظورش انکار اصل خبر باشد، با توجه به شهرت این خبر و نقل آن از چند صحابی، روشن است که شکل نقل این روایت و اظهار نظر درباره آن از سوی ابن حجر، غرض ورزانه بوده است و پذیرفتنی نیست. به هر حال، درباره ثابت بن معاذ جز گزارش یاد شده، آگاهی بیشتری نداریم.[۵]
منابع
پانویس
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۳۵.
- ↑ «چون یاری خداوند و پیروزی (بر مکّه) فرا رسد» سوره نصر، آیه ۱.
- ↑ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۵۶؛ طبری، محمد بن جریر بن رستم، المسترشد فی أمامة امیرالمؤمنین (ع)، ص۳۶۳؛ فرات کوفی، ابوالقاسم فرات بن ابراهیم، تفسیر، ص۶۱۳.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۳۵.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ثابت بن معاذ انصاری»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص: ۳۰۶-۳۰۷.