جبیر بن حویرث بن نقید قرشی
آشنایی اجمالی
عروه نام او را «جُبَیب» دانسته است[۱]. ابن شاهین[۲] و ذهبی[۳] می‌گویند: او رسول خدا (ص) را دید، ولی از ایشان روایت ندارد. بیشتر روایات او از طریق ابوبکر[۴] و غیر اوست.
از جمله روایات او از ابوبکر روایت مشهور «ما بَيْنَ بيتي ومِنبَري رَوْضَةٌ مِنْ رياضِ الْجَنَّةِ »؛ بین خانه و منبر من باغی از باغ‌های بهشت است» است[۵]. امروز بین قبر مطهر آن حضرت و محراب به روضه منوره شهرت دارد که نام این مکان برگرفته از روایت بالاست.
پدرش حویرث، از ده نفری بود که رسول خدا (ص) در فتح مکه به قتل آنان امر کرده بود[۶]. حویرث و دو نفر دیگر از آن ده نفر، در همان روز فتح مکه[۷]، به دست امام علی بن ابی طالب (ع) کشته شدند[۸]. ابن اثیر[۹] کشته شدن پدر حویرث را در فتح مکه، دلیل بر صحابی بودن فرزندش جبیر دانسته است، ولی ابن عبدالبر[۱۰] و ابوموسی مدینی[۱۱]، در صحابی بودن او تردید کرده‌اند و ابن حبان وی را تابعی دانسته است. ممکن است نظر ابن حبان به دلیل طفل بودن او باشد که در این نیز تردید است؛ چون او در یرموک (سال سیزدهم) حضور داشته است. جبیر که در جنگ یرموک حاضر بود، می‌گوید: در آن جنگ هیچ صدایی جز چکاچک شمشیر شنیده نمی‌شد[۱۲] و ابوسفیان به جهاد تشویق می‌کرد[۱۳]. ابن حجر[۱۴] می‌گوید: کسی که در جنگ یرموک (از نظر سنی) مرد بوده است، باید در فتح مکه ممیز بوده باشد؛ بنابراین، باید او را از صحابه دانست، گرچه از رسول خدا (ص) روایت نکرده باشد. ابن حجر و ابن اثیر نیز براساس مبنای خود، او را از صحابه دانسته‌اند. ابن حجر[۱۵]، براساس همین مبنا جبیر را در شمار صغار صحابه آورده است. جبیر گفته است: عمر بن خطاب در تدوین دیوان با مسلمانان مشورت کرد. امام علی بن ابی طالب (ع) فرمود: «هر سال آنچه از اموال جمع می‌شود، تقسیم کن»[۱۶].[۱۷]
جستارهای وابسته
- حویرث بن نقید قرشی (پدر)
منابع
پانویس
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۱۴.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۶۲۸.
- ↑ ذهبی، تجرید أسماء الصحابه ج۳، ص۴۳۹.
- ↑ برای نمونه روایات او از ابوبکر، ر. ک: بیهقی، احمد بن الحسین، السنن ج۵، ص۱۲۵؛ ابن ابی شیبه کوفی، المصنف، ج۴، ص۴۹۴؛ ذهبی، تجرید أسماء الصحابه ج۳، ص۴۳۹.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۱۴.
- ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۴، ص۵۲.
- ↑ واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۲۵؛ ابن سعد، الطبقات الکبری ج۲، ص۱۰۳.
- ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۴، ص۵۳؛ واقدی، المغازی، ج۲، ص۸۵۷ و ۸۷۵.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۱۴.
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب ج۱، ص۳۰۶.
- ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۵۱۴.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۶۹.
- ↑ ذهبی، تجرید أسماء الصحابه ج۳، ص۴۳۹.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۵۶۹.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۶۲۹.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری ج۳، ص۲۲؛ طبری، ج۳، ص۲۷۷.
- ↑ محمدی، رمضان، مقاله «جبیر بن حویرث بن نقید قرشی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۳۶۹.