حارثة بن عدی بن امیة بن ضبیب جذامی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

آشنایی اجمالی

وی از تیره جذام، از کهلان بن سبأ، از قحطان[۱] بود. نسبت او را «ضُبَیبی» نیز آورده‌اند[۲] که منسوب به «بنی ضبیب» است، اما به قرینه آنکه «ضبینه» تیره‌ای از قبیله جذام و وی نیز از جذام است، احتمال دارد نسبت او «ضبینی» یا «ضبنی» باشد[۳]. او را در شمار صحابیان اهل شام آورده‌اند[۴]. در صحابی بودن وی اختلاف است. به گفته ابن حجر[۵]، ابن ابی حاتم به نقل از پدرش وی را در شمار صحابه آورده است. اما در الجرح و التعدیل این مطلب بافت نشد، بلکه ابن ابی حاتم[۶]، به نقل از پدرش وی را مجهول می‌داند. ابن اثیر[۷] نیز از ابن ماکولا چنین نقل کرده است: حارثة بن عدی در شمار اهل شام و از صحابه بود. اما ابن ماکولا[۸] از دو نفر به نام «حارثة بن عدی» و «حارثة بن علی بن امیه» اشاره کرده است که اولی را صحابی دانسته و دومی را به نقل از بخاری آورده است. شاید خبری که ابن اثیر به نقل از ابن ماکولا به آن اشاره کرده درباره حارثة بن عدی دیگری باشد که البته صحابی دیگری با این نام وجود ندارد و بسا ابن ماکولا اشتباه کرده باشد. به هر حال، برخی منابع «حارثه بن عدی» را از صحابه شمرده‌اند[۹] اما عده‌ای نیز او را ناشناخته دانسته‌اند[۱۰]. شاید منشأ صحابی دانستن وی خبری باشد که براساس آن حارثه گوید: من و برادرم در وفدی خدمت رسول خدا (ص) آمدیم و آن حضرت چنین دعا کرد: خدایا، در غذای حارثه برکت قرار ده [۱۱].[۱۲]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۲۹ و ۴۱۹.
  2. ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۷۰۶.
  3. ر. ک: ابن اثیر، اسد الغابه، اللباب، ج۲، ص۶۲؛ شامی، سبل الهدی و الرشاد، ج۱۱، ص۳۵۷.
  4. ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۴۶؛ ابن ماکولا، الإکمال، ج۲، ص۷.
  5. ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۷۰۶.
  6. ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۳، ص۲۵۴.
  7. ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۵۲.
  8. ابن ماکولا، الإکمال، ج۲، ص۷ و ۸.
  9. ر. ک. ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۴۶.
  10. ر. ک: ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۷۲؛ ذهبی، تجرید أسماء الصحابه، ج۱، ص۱۱۲.
  11. ر. ک: ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۴۶؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۵۲؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۷۰۶.
  12. خانجانی، قاسم، مقاله «حارثة بن عدی بن امیة بن ضبیب جذامی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۵۰۶.