حنیف
حنیف از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حنیف در قرآن - پرسش مرتبط نداردمقدمه
حنیف یعنی کسی که از باطل و گمراهی به حق و هدایت تمایل دارد و جویای راه درست است. کسانی را که پیرو دین ابراهیم(ع) بوده‌اند «حنیف یا حنفاء» خوانده‌اند. پایه‌های این اعتقاد بر یکتاپرستی و نفی شرک استوار بوده است. خداوند در قرآن کریم دین ابراهیم(ع) را این‌گونه وصف می‌کند: ﴿مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلَا نَصْرَانِيًّا وَلَكِنْ كَانَ حَنِيفًا مُسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ﴾[۱].
پیروان این اعتقاد در جزیرة العرب بسیار محدوده بوده‌اند. آنان با تعقل و رأی و نظر خود از پرستش بت‌ها و سایر خدایان خودداری کرده، اعتکاف می‌کردند. برای بت‌ها قربانی نکرده و از گوشت آنان نمی‌خوردند. از عادات بد جاهلی به دور بوده و به نکوهش بت‌پرستان می‌پرداخته‌اند. حج را همانند عصر ابراهیم(ع) انجام می‌دادند. آبا و اجداد رسول خدا(ص) همگی بر این دین بوده‌اند. مقارن ظهور اسلام نام چند تن از حنفاء از جمله «قُسّ بن ساعده، زید بن عمرو بن فُضیل، اُمیة بن ابی‌صَلت» در منابع آمده است[۲].[۳]
قرآن کریم، حضرت ابراهیم را حنیف و پیروان آیین یکتاپرستی را "حُنفا" می‌نامد. به کسانی هم که به حج می‌رفتند و به آداب و آیین حضرت ابراهیم پایبند بودند، حنیف می‌گفتند. دین پیامبر خدا (ص) را نیز پیش از آنکه به پیامبری مبعوث گردد، "حنیفیّت" می‌دانند، یعنی آن حضرت به آیین یکتاپرستی ابراهیم خلیل و سنّت‌های بازمانده او عمل می‌کرد. در قرآن کریم نیز برای دین حق و درست و مطابق با فطرت، صفت حنیف ذکر شده است: ﴿فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا...﴾[۴].[۵]
منابع
پانویس
- ↑ «ابراهیم نه یهودی بود و نه مسیحی ولی درست‌آیینی فرمانبردار بود و از مشرکان نبود» سوره آل عمران، آیه ۶۷.
- ↑ تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۷۷، ص۳۷.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۴۳۹.
- ↑ «بنابراین با درستی آیین روی (دل) را برای این دین راست بدار!» سوره روم، آیه ۳۰
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۹۳.