دوران فترت به چه معناست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
دوران فترت به چه معناست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر ظهور امام مهدی / کلیات عصر ظهور
مدخل اصلیزمان ظهور امام مهدی
مدخل وابسته؟
تعداد پاسخ۱ پاسخ

دوران فترت به چه معناست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

خدامراد سلیمیان

حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «فرهنگنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:

«فترت اسم مصدر ثلاثی مجرد "فتر"، به معنای مدت سکون و آرامش است. برای فترت و فتر در لغت عرب معانی مختلفی ذکر شده است. راغب اصفهانی، فتر و فتور را "سکون بعد از حدّت" و "ضعف بعد از قوّت" معنا کرده است[۱]. "فترت" در اصطلاح دینی، به مدت زمان بین دو پیامبر و نیز مدت کوتاهی از انقطاع وحی در دوران رسالت پیامبر اکرم (ص) گفته می‏‌شود[۲]. این کلمه یک بار در قرآن کریم آمده و به فاصله زمانی بین حضرت عیسی (ع) و رسول گرامی اسلام (ص) اشاره کرده است[۳].

در بیشتر روایات مهدویت، مدت زمان پنهان‌‏زیستی حضرت مهدی (ع)، به "غیبت" تعبیر شده‏ است. اما در پاره‏‌ای از سخنان معصومان (ع) این دوران را "فترت" نیز یاد کرده‏‌اند. ابو حمزه گوید: خدمت حضرت صادق (ع) رسیدم و عرض کردم:صاحب الامر شمایید؟ فرمود: نه. گفتم: پسر شما است؟ فرمود: نه. گفتم: پسر پسر شما است؟ فرمود: نه. گفتم: پسر پسر پسر شما است؟ فرمود: نه. گفتم: پس او کیست؟ فرمود: همان کسی است که زمین را پر از عدالت کند؛ چنان‏که پر از ستم و جور شده باشد. او در زمان فترت - پیدا نبودن امامان - بیاید؛ چنان‏که رسول خدا (ص) در زمان فترت - پیدا نبودن رسولان - برانگیخته شد[۴]»[۵].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. مجتبی تونه‌ای؛
آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است: «در اصطلاح دینی به مدت زمان بین دو پیامبر گفته می‌شود[۶]. این کلمه تنها یک بار در قرآن آمده و به فاصله زمانی بین حضرت عیسی (ع) و رسول اکرم (ص) اشاره کرده است. در مباحث مهدوی، در بیشتر روایات به مدت زمانِ پنهان‌زیستی حضرت مهدی (ع)، غیبت تعبیر شده؛ اما در پاره‌ای از آن، از این دوره به‌عنوان "فترت" یاد شده است. ابو حمزه می‌گوید: خدمت امام صادق (ع) رسیدم و عرض کردم: صاحب الامر شمایید؟ فرمود: نه. گفتم پسر شما است‌؟ فرمود: نه. گفتم: پسر پسر شما است‌؟ فرمود: نه. گفتم: پسر پسر پسر شما است‌؟ فرمود: نه. گفتم: پس او کیست‌؟ فرمود: همان کسی است که زمین را پر از عدالت می‌کند؛ چنان‌که پر از ستم و جور شده باشد. او در زمان فترت (پیدا نبودن امامان) می‌آید، چنان‌که رسول خدا (ص) در زمان فترت (پیدا نبودن رسولان) مبعوث شد[۷][۸].

پانویس

  1. راغب اصفهانی، المفردات، ص ۳۷۱
  2. ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۰، ص ۱۷۴
  3. يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ عَلَى فَتْرَةٍ مِّنَ الرُّسُلِ أَن تَقُولُواْ مَا جَاءَنَا مِن بَشِيرٍ وَلاَ نَذِيرٍ فَقَدْ جَاءَكُم بَشِيرٌ وَنَذِيرٌ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌای اهل کتاب! فرستاده ما در دوره نیامدن فرستادگان، نزد شما آمده است در حالی که (آیات الهی را) برای شما روشن می‌گرداند تا نگویید نویدبخش و بیم‌دهنده‌ای نزد ما نیامد، پس به راستی نویدبخش و بیم‌دهنده‌ای برای شما آمده است و خداوند بر هر کاری تواناست؛ سوره مائده، آیه: ۱۹.
  4. محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۱۴۱، ح ۲۱
  5. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۲۹ - ۳۳۰.
  6. لسان العرب، ج ۱۰، ص ۱۷۴.
  7. کافی، ج ۲، ص ۱۴۱.
  8. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۳۰.