رویکردهای کلامی محدثان و متکلمان در تبیین منابع علم امام (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
رویکردهای کلامی محدثان و متکلمان
در تبیین منابع علم امام
زبانفارسی
نویسندهمحمد حسن نادم
موضوععلم، منابع علم امام
مذهبشیعه
منتشر شده دردوفصلنامه پژوهش‌نامه امامیه
وابسته بهدانشگاه ادیان و مذاهب
محل نشرساوه، ایران
تاریخ نشربهار و تابستان ۱۳۹۴
شماره۱
تعداد صفحات۲۴
شماره صفحاتاز صفحه ۷۵ تا ۹۸ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

رویکردهای کلامی محدثان و متکلمان در تبیین منابع علم امام عنوان مقاله‌ای است که به بررسی منابع علم امام(ع) را، از نگاه عالمان دو مدرسه کلامی قم و بغداد می‌پردازد.این مقالهٔ ۲۴ صفحه‌ای به قلم محمد حسن نادم نگاشته شده و در دوفصلنامه پژوهش‌نامه امامیه (شماره ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۴) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

  • نویسنده در چکیده مقاله می‌نویسد: «از جمله آموزه‌های اعتقادی که جایگاه ویژه‌ای در نظام‌نامه تشیع دارد، و قوام‌بخش مذهب، کلید فتح ابواب معارف دین و از شاخص‌های تمایز شیعه از دیگر مذاهب اسلامی است، مسئله امامت با ویژگی‌های منحصر به فرد آن است. علم امام (ع) یکی از مسائلی است که هم‌زمان با پیدایش اصل امامت، محل توجه و عنایت امامیه واقع شده است. در طول تاریخ علم کلام، در پذیرش کلی علم امام اختلافی بین علمای امامیه با رویکردهای مختلف وجود نداشته است. با این حال، این مسئله در تاریخ خود تحولات و تطوراتی داشته که این تحولات ناشی از نگاه‌های متفاوت با رویکردهای مختلف به مسائل جانبی علم امام است. در مقاله پیش رو، منابع علم امام (ع) را، از نگاه عالمان دو مدرسه کلامی قم و بغداد، که با دو رویکرد متفاوت به مسائل کلامی نظر کرده‌‌اند، برمی‌رسیم تا با توجه به تبیین دوگانه آنان، نشان دهیم که اختلافی بین پیروان این دو رویکرد درباره منابع علم امام وجود ندارند».[۱]

فهرست مقاله

  • چکیده؛
  • مقدمه؛
  • منابع علم امام؛
  • شیوه دست‌یابی به آرای کالمی محدثان؛
  • منابع ربانی علم امام از نگاه محدثان و متکلمان:
    • الهام و تحدیث:
      • الف) از نگاه محدثان؛
      • ب) از نگاه متکلمان؛
    • ستونی از نور:
      • الف) از نگاه محدثان؛
      • ب) از نگاه متکلمان؛
    • منابع میراثی علم امام:
      • علم میراثی غیرعادی از نگاه محدثان؛
      • علم میراثی غیرعادی از نگاه متکلمان؛
      • علم میراثی عادی از نگاه متکلمان؛
    • علم غیب امام(ع):
      • از نگاه محدثان:
        • الف) آگاهی امام(ع) از باطن افراد؛
        • ب) آگاهی ائمه(ع) از زمان وقوع شهادت خود و دیگران؛
        • ج) آگاهی ائمه(ع) از اسم اعظم و علم الکتاب؛
        • د) افزایش علم امام(ع) در شب‌های جمعه؛
        • هـ) عرضه‌شدن اعمال انسان‌ها به امام(ع)؛
      • از نگاه متکلمان:
  • نتیجه‌گیری
  • منابع.

دربارهٔ پدیدآورنده

محمد حسن نادم
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن نادم (متولد ۱۳۴۱ ش، شهرضا)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، محمد فاضل‌ لنکرانی، محمد تقی مصباح یزدی، عبدالله جوادی آملی، سید محمود هاشمی شاهرودى و یحیی انصاری شیرازی پیگیری کرد. مسؤل دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشکده پزشکی شهرستان فسا و رییس دفتر فرهنگ دانشگاه آزاد اسلامی، مدیریت آموزش مؤسسه امام خمینی، رییس سابق دانشکده شیعه‌شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه و دانشگاه، تا‌کنون چندین جلد کتاب و مقاله را به رشته تحریر درآورده است. «خاستگاه فرهنگی نهج البلاغه»، «علم غیب از نگاه عقل و وحی»، «معارف کلامی شیعه (کلیات امامت)»، «علم امام (مجموعه مقالات)»، «علم امام»، «نقد و بررسی شبهات کتاب اصول مذهب الشیعه درباره بداء»، «در آستانه نهج البلاغه»، «رویکرد فلسفی و عرفانی به علم امام»، «بازنمایی علم غیب از نگاه مكتب فلسفی اشراق»، «بازنمایی علم غیب در نظام فلسفی مکتب متعالیه» و «علم غیب پیامبر و امام از نگاه متکلمین و فلاسفه» برخی از این آثار است.[۲]

پانویس

دریافت متن مقاله