سقایة الحاج در فقه سیاسی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

سقایه یعنی اعطای نوشیدنی[۱]، آب‌ دادن و آب‌رسانی [۲]، آماده ‌کردن و تهیه نوشیدنی[۳] و سقایة الحاج یعنی آب‌رسانی به حجاج بیت‌اللّه الحرام. أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ[۴].

سقایة الحاج از مناصب عظیم و مهم اجتماعی و سیاسی در جزیرة العرب قبل از اسلام است که اعراب به آن مباهات می‌کرده‌اند؛ همانند پرده‌داری و کلیدداری کعبه که باعث فخر و مباهات قبایل بود.

در روایات تاریخی این منصب به عهد قصی بن کلام جدّ اعلای پیامبر اکرم a باز می‌گردد که بعد از او به عبدمناف رسید و در خاندان او باقی ماند تا به عباس بن عبدالمطلب عموی پیامبر a واگذار شد[۵].

در اسلام این مناصب اهمیت داشتند؛ ولی عهده داری آنها با ایمان به خدا و جهاد در راه او ارزشمند بود[۶].

منابع

پانویس

  1. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۱۵.
  2. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۸۴.
  3. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۵، ص۱۵۵-۱۵۶.
  4. «آیا آب دادن به حاجیان و آبادسازی مسجد الحرام را همگون کار آن کس قرار داده‌اید که به خداوند و روز واپسین ایمان آورده و در راه خداوند جهاد کرده است؟ (هرگز این دو) نزد خداوند برابر نیستند و خداوند گروه ستمگران را رهنمایی نمی‌کند» سوره توبه، آیه ۱۹.
  5. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۹، ص۲۰۳-۲۰۴.
  6. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص ۳۴۲.