سلیمان بن مهران اسدی کوفی در تراجم و رجال
الاعمش
الاعمش در سند سی و یک روایت تفسیر کنز الدقائق به گزارش از خصال شیخ صدوق و... ذکر گردیده است؛ برای نمونه: عَنِ اَلصَّادِقِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: اَلْإِسْلاَمُ غَيْرُ اَلْإِيمَانِ وَ كُلُّ مُؤْمِنٍ مُسْلِمٌ وَ لَيْسَ كُلُّ مُسْلِمٍ مؤمن (مُؤْمِناً)[۱].[۲]
شرح حال راوی
مراد از الاعمش در کتابهای رجالی، سلیمان بن مهران است. گرچه راوی دیگری به نام اسماعیل بن عبدالله[۳] نیز الاعمش لقب یافته است، آنجا که این لقب به صورت مطلق در اسناد روایات ذکر شده، به ابو محمد سلیمان بن مهران الأعمش الأسدی الکوفی انصراف دارد [۴].[۵]
اعمش بن غیابة بن ربعی
الأعمش بن غیابة بن ربعی[۶]، تنها در سند یک روایت تفسیر کنز الدقائق به گزارش از تأویل الآیات الظاهرة ذکر شده است:
«ذَكَرَ أَبُو عَلِيٍّ الطَّبْرِسِيُّ رَحِمَهُ اللَّهِ بِحَذْفِ الْإِسْنَادِ عَنْ الْأَعْمَشِ بْنِ غیَايَةَ بْنِ رِبْعِيٍّ قَالَ: بَيْنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبَّاسٍ جَالِسٌ عَلَى شَفِيرِ زَمْزَمَ وَ هُوَ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) إِذْ أَقْبَلَ رَجُلٌ مُعْتَمٌّ بِعِمَامَةٍ فَجَعَلَ ابْنُ عَبَّاسٍ لَا يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) إِلَّا قَالَ ذَلِكَ الرَّجُلُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ سَأَلْتُكَ بِاللَّهِ مَنْ أَنْتَ»[۷].[۸]
شرح حال راوی
در مصدر اصلی (تأویل الآیات الظاهرة) سند روایت به صورت «مَا ذَكَرَهُ أَبُو عَلِيٍّ الطَّبْرِسِيُّ رَحِمَهُ اللَّهِ بِحَذْفِ الْإِسْنَادِ عَنْ عَبَايَةَ بْنِ رِبْعِيٍّ»[۹]، و در دیگر کتابهای روایی، «عَنِ الْأَعْمَشِ عَنْ عَبَايَةَ بْنِ رِبْعِيٍّ» ثبت شده است[۱۰]، بنابراین در عنوان یاد شده تصحیف رخ داده و درست آن، «عَنِ الْأَعْمَشِ عَنْ عَبَايَةَ بْنِ رِبْعِيٍّ» است و مراد از الاعمش، سلیمان بن مهران است[۱۱].[۱۲]
منابع
پانویس
- ↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۱۲، ص۳۶۰ به نقل از الخصال، ج۲، ص۶۰۸، ح۹.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 334.
- ↑ ر.ک: رجال الطوسی، ص۱۶۰، ش۱۷۹۷؛ رجال البرقی، ص۲۸.
- ↑ ر.ک: رجال الطوسی، ص۲۱۵، ش۲۸۳۴؛ نقد الرجال، ج۵، ص۲۷۰، ش۶۳۷۶؛ معجم رجال الحدیث، ج۲۴، ص۶۷، ش۱۵۲۴۸؛ اعیان الشیعه، ج۳، ص۴۶۸.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 334.
- ↑ مصحف الْأَعْمَشِ عَنْ عَبَايَةَ بْنِ رِبْعِيٍّ.
- ↑ تفسیر کنز الدقائق، ج۴، ص۱۵۰ به نقل از تأویل الآیات الظاهره، ج۱، ص۱۵۶ - ۱۵۷.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 335.
- ↑ تأویل الآیات الظاهره، ج۱، ص۱۵۶.
- ↑ شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۲۹، ح۲۳۵؛ عمدة عیون صحاح الأخبار، ص۱۱۹، ح۱۵۸؛ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۳۱۹، ح۳۱۷۱.
- ↑ ر.ک: عنوان الاعمش.
- ↑ جوادی آملی، عبدالله، رجال تفسیری، ج۴، ص 335-336.