شرذمه در فقه سیاسی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث شرذمه است. شرذمه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شرذمه در قرآن - شرذمه در حدیث - شرذمه در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
عده کمی از مردم[۱]، جماعتی گُسسته و منقطع[۲] و گروهک[۳].
﴿إِنَّ هَؤُلَاءِ لَشِرْذِمَةٌ قَلِيلُونَ﴾[۴].
کلمه "شرذمه" تنها یک بار در قرآن کریم استعمال شده است. این اصطلاح را فرعونیان به حضرت موسی (ع) و یاران او اطلاق کردند و مراد آنها، طایفه‌ای جدا شده و منشعب از بنی‌اسرائیل است که با سایران دچار اختلاف و تفرقه شده‌اند. این اصطلاح دلالتی بر کم‌بودن جمع آنها ندارد و در این آیه شریفه ﴿قَلِيلُونَ﴾ این معنا را می‌رساند[۵].
به نظر می‌رسد، "شرذمه" به معنای "انشعاب گروهی" و جدا شدن عده‌ای از گروه اصلی در اثر اختلاف در مواضع یا اعتقاد یا عملکرد است. اطلاق چنین اصطلاحی بر گروهی از مردم، برای تحقیر و خوار شمردن آنان است.[۶]
منابع
پانویس
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۶، ص۳۰۲.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۰.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۶۶.
- ↑ «(آنان گفتند) بی‌گمان اینان گروهی اندکند،» سوره شعراء، آیه ۵۴.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۳۴.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۶۳-۳۶۴.