عاطفه در معارف دعا و زیارات
این مدخل زیرشاخهٔ بحث عاطفه است. عاطفه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: عاطفه در قرآن - عاطفه در حدیث - عاطفه در اخلاق اسلامی - عاطفه در معارف دعا و زیارات - عاطفه در معارف و سیره سجادی - عاطفه در معارف و سیره رضوی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
عواطف در هر انسانی، اگر موجب شفقت و مهربانی و توجه به غیر شود از ویژگی‌های پسندیده به شمار می‌رود. داشتن عاطفه و احساسات پاک و محبت‌آمیز به پدر و مادر از بارزترین مصادیق این ویژگی ارزشمند است. امام سجاد (ع) از خداوند چنین درخواست می‌کند: «خداوندا... دل من بر ایشان مهربان ساز و چنان کن که با آنان به مدارا رفتار کنم و بر آنان مشفق باشم»[۱]. وی همچنین عطوفت قلبی نسبت به خاشعان را از پروردگار عزیز مسئلت می‌نماید: «بارخدایا... قلبم را با مردمان فروتن و مهربان گردان»[۲].
از جمله آموزه‌های صحیفه سجادیه این است که از خدا بخواهیم تا عطوفت و رحمت امام و ولی خویش را نصیب ما گرداند: «ای خداوند، ولی و امام خود را برای دوستانت قلبی مهربان و نرم عطا کن و دست قدرت او بر دشمنانت گشوده گردان و رأفت و رحمت و عطوفت و محبتش را نصیب ما گردان»[۳]. عطوفت خدا مثل عطوفت ما انسان‌ها صفتی بازتابی یا انفعالی نیست و از ویژگی‌های صفات مخلوقات مبرّاست. با در نظر گرفتن این نکته مهم باید دانست که خداوند مهربان‌ترین و عطوف‌ترین کس نسبت به بندگان خویش است؛ لذا امام سجاد (ع) خدای خویش را این‌گونه می‌خواند: «ای مهربان‌ترین مهربانان، ای مهربان‌ترین کسی که مقصد جویندگان رحمتی و ای صاحب عطوفتی که مقصود پویندگان استغفاری.»..[۴].[۵].[۶]
منابع
پانویس
- ↑ نیایش بیست‌و‌چهارم.
- ↑ نیایش چهل‌و‌هفتم.
- ↑ نیایش چهل‌و‌هفتم.
- ↑ نیایش دوازدهم.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۹۴، چاپ نهم.
- ↑ خالقیان، فضل‌الله، مقاله «عواطف»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۳۳۸.