عطیة بن سعد بن جناده عوفی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اصحاب امام علی است. عطیه بن سعد بن جناده عوفی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: عطیة بن سعد بن جناده عوفی در علوم قرآنی- عطیة بن سعد بن جناده عوفی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردعطیه کوفی از اصحاب امام علی و امام باقر(ع) بود که اسم او را امیرالمؤمنین(ع) انتخاب کرد. وی فردی محدث، مفسّر، فقیه و از شیعیان کوفه به شمار می‌‌رفت. عطیه به همراه جابر بن عبدالله انصاری اولین زائران قبر امام حسین(ع) محسوب می‌شوند.
| عطیه بن سعد بن جناده عوفی | |
|---|---|
 تصویر قدیمی از مسجد کوفه | |
| نام کامل | ابوالحسن عطیّة بن سعد بن جناده عوفی بکالی کوفی قیسی |
| جنسیت | مرد |
| لقب | عطیة الله |
| از قبیله | بنی‌همدان |
| پدر | سعد بن جناده |
| برادر | محمد بن سعد عطیه عوفی |
| محل تولد | کوفه |
| محل زندگی | کوفه |
| درگذشت | ۱۱۱ هجری، کوفه |
| از اصحاب | |
مقدمه
ابوالحسن عطیّة بن سعد بن جناده عوفی بکالی کوفی قیسی در کوفه به دنیا آمد[۱] و از تیره هَمدان بود[۲]. امیرمؤمنان علی(ع) او را «عطیة الله» (هدیه خدا) نامید[۳]. او از اصحاب امام علی و امام باقر(ع) بود[۴] و از افرادی چون ابن عباس، عبدالله بن عمر و ابوسعید خدری روایت نقل کرده است[۵].
عطیه فردی محدث، مفسّر[۶]، فقیه[۷] و از شیعیان کوفه به شمار می‌‌رفت. او قرآن را سه مرتبه به گونه تفسیر به ابن عباس عرضه داشت و هفتاد مرتبه نیز قرآن را نزد او قرائت کرد[۸]. کلبیه گفته او را در زمینه تفسیر قرآن، حجت می‌‌دانست[۹]. ابان بن تغلب، حسن بن عطیه کوفی و اعمش از جمله شاگردان وی به حساب می‌‌آیند[۱۰].
عطیه به همراه جابر اولین زائران امام حسین(ع) بودند[۱۱]. وی در قیام عبدالرحمان بن اشعث علیه حجاج حضور داشت و پس از شکست این قیام به سرزمین فارس گریخت و در پی این واقعه به دستور حجاج و به دلیل خودداری از لعن علی بن ابی طالب(ع) چهارصد ضربه تازیانه خورد و سر و محاسنش نیز تراشیده شد، سپس به خراسان رفت و در دوران عمر بن هبیره به عراق بازگشت و تا آخر عمر در کوفه به سر برد[۱۲]. از او تفسیری در پنج جزء[۱۳] بر جای مانده که طبری در تفسیر خود بسیار از آن نقل کرده است[۱۴] عطیه در سال ۱۱۱ه در کوفه درگذشت[۱۵]. برخی نیز زمان فوتش را سال ۱۲۶ه آورده‌اند[۱۶].[۱۷]
جستارهای وابسته
- بنی‌همدان (قبیله)
- بنی‌عوف (قبیله)
- سعد بن جناده (پدر)
- محمد بن عطیه عوفی (فرزند)
- تفسیر عطیه عوفی
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ الطبقات الکبری ۶/۳۰۴.
- ↑ رجال الطوسی ۵۱.
- ↑ الطبقات الکبری ۶/۳۰۴.
- ↑ رجال الطوسی ۵۱ و ۱۲۹.
- ↑ الجرح و التعدیل ۶/۳۸۲.
- ↑ معجم المفسرین ۱/۳۴۷.
- ↑ المعارف ۵۱۸.
- ↑ الکنی و الالقاب ۲/۴۸۹.
- ↑ معجم المفسرین ۱/۳۴۷.
- ↑ تهذیب الکمال ۲۰/۱۴۶.
- ↑ الکنی و الالقاب ۲/۴۸۹.
- ↑ الطبقات الکبری ۶/۳۰۴.
- ↑ الکنی و الالقاب ۲/۴۸۹.
- ↑ معجم المفسرین ۱/۳۴۷.
- ↑ الطبقات الکبری ۶/۳۴۰.
- ↑ تاریخ خلیفة بن خیاط ۲۷۷.
- ↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۵۱۸.