مساجد بین مدینه و تبوک
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
مقدمه
ابن اسحاق در گزارشی از چندین مسجد معروف در بین مدینه و تبوک که بنای آن به رسول خدا(ص) نسبت داده شده، خبر داده است.[۱] این مساجد عبارتند از:
مسجد تبوک
در قسمت قدیمی شهر واقع است و هنوز هم معروف و شناخته شده است.
مسجد ثنیة مدران
این مسجد در حال حاضر از بین رفته است و برخی معتقدند قُصیر التمره که نزدیک تبوک است همان «مسجد مدران» است.
مسجد ذات الزرب
در حال حاضر، مسجد شناخته شده‌ای نیست. شاید این مسجد همان مسجد نزدیک العُلا باشد که امروز به «ام زَرب» معروف است.
مسجد الاخضر
الاخضر دره‌ای است در جنوب تبوک که از سمت جنوب و شرق بر آن احاطه دارد. این مسجد در ابتدای این دره واقع است.
مسجد ذات الخطمی و آلاء
هر دو منسوبند به گیاهی معروف در بیابان. این گیاهان امروز با این نام شناخته نمی‌شوند.
مسجد کواکب
امروز هم نامی شناخته شده است بین تبوک و العُلاء.
مسجد شق تارا
شق تارا شاید همان بیابانی که پیش از حجر و در کنار تبوک قرار دارد، باشد.
مسجد ذوالجیفه
ذو الجیفه دره‌ای است که قبل از وادی القری به الجزل می‌پیوندد. اگر ساخت مسجد در همین دره اتفاق افتاده باشد، محل ساخت مسجد باید در ابتدای آن بوده باشد؛ چراکه راه مدینه به تبوک از آن طرف می‌گذرد.
مسجد حوضی
حوضی، دره‌ای است از آن بنی بلیّ که در نزدیکی العلا، به وادی القری ختم می‌شود.
مسجد الحجر
هنوز هم نامی شناخته شده است.
مسجد الصعید
الصعید بخشی است وسیع در درون وادی القری، بین الحجر و العلا به فاصله تقریبی ۲۲ کیلومتری از همدیگر.
مسجد وادی القری
مسجدی است که مردم العلا در حال حاضر در آن نماز می‌خوانند.
مسجد شقة بنی عذره
«شقه» به معنای «مسیر بین دو تپه بزرگ از ریگ یا دو کوه» است. شقه بنی عذره که امروز معروف است به المَجَزّ راهی است طولانی که از شمال شرقی به الحجر می‌رسد.
مسجد ذوالمروه
ذو المروه مکانی که هنوز هم در نزدیکی دهانه وادی الجزل در وادی الحمض قرار دارد و نامی شناخته شده است.
مسجد الفیفاء
امروز جایی بدین نام معروف نیست.
مسجد ذو خشب
نزدیک ذی المروه است. ممکن است مراد ذی خشب دیگری باشد که در نزدیک مدینه بر راه مدینه به تبوک قرار دارد.[۲]
مساجد پیامبر(ص) از مدینه تا تبوک
مسجدهای رسول خدا(ص) در میان مدینه تا تبوک معلوم، و نام آنها بدین ترتیب است[۳]:
- مسجدی در تبوک،
- مسجدی در ثنیة مِدران[۴]،
- مسجدی در ذات الزراب[۵]،
- مسجدی در اَخضر[۶]،
- مسجدی در ذات الخِطمی[۷]،
- مسجدی در ألاء[۸]،
- مسجدی در طرف بتراء[۹]،
- مسجدی در شِقّ تاراء[۱۰]،
- مسجدی در ذو الجِیفَه[۱۱]،
- مسجدی در صدر حَوضی[۱۲]،
- مسجدی در حِجر[۱۳]،
- مسجدی در صعید[۱۴]،
- مسجدی در وادی القری[۱۵]،
- مسجدی در رَقعَه[۱۶]،
- مسجدی در ذی المروه[۱۷]،
- مسجدی در فَیفاء،
- مسجدی در ذی خُشُب[۱۸].[۱۹].
منابع
پانویس
- ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۵۳۱-۵۳۲.
- ↑ بلادی، عاتق بن غيث، معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة ص۲۹۳-۲۹۴.
- ↑ تاریخ پیامبر اسلام، دکتر محمد ابراهیم آیتی، ص۵۵۵.
- ↑ ثنیه مدران، جایی در راه تبوک از مدینه است.
- ↑ جایی میان مدینه و تبوک است.
- ↑ منزلی نزدیک، تبوک میان تبوک و وادی القری.
- ↑ جایی میان تبوک و مدینه است.
- ↑ جایی در پنج منزلی تبوک است.
- ↑ جایی در راه مدینه، دنباله کوه معروف کُواکب است. کویکب: مسجدی میان مدینه و تبوک است.
- ↑ شق تاراء: موضعی میان مدینه و تبوک است.
- ↑ جایی میان مدینه و تبوک است.
- ↑ موضعی است.
- ↑ دیار قوم ثمود در وادی القری میان مدینه و شام.
- ↑ وادی‌ای نزدیک وادی القری است.
- ↑ آبادی‌هایی میان مدینه و شام، از مضافات مدینه.
- ↑ جایی نزدیک وادی القری از شُقّ؟ بنی عذره است.
- ↑ قریه‌ای در وادی القری است.
- ↑ جایی است که تا مدینه یک شب راه فاصله دارد.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۸۷۵.