معناشناسی در زمانی واژه کتاب در قرآن (مقاله)
| معناشناسی در زمانی واژه کتاب در قرآن | |
|---|---|
 | |
| رتبه علمی | علمی پژوهشی |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | غلام محمد شریعتی |
| موضوع | کتاب مبین، منبع علم لدنی امام |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | دوفصلنامه قرآن‌شناخت |
| وابسته به | مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی |
| محل نشر | قم، ایران |
| تاریخ نشر | بهار و تابستان ۱۳۹۰ |
| شماره | ۷ |
| شماره صفحات | از صفحه ۱۳۸ تا ۱۶۸ مجله |
| ناشر الکترونیک | پایگاه مجلات تخصصی نور |
معناشناسی در زمانی واژه کتاب در قرآن عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی معانی واژه کتاب در قرآن می‌پردازد. این مقالهٔ ۳۱ صفحه‌ای به قلم غلام محمد شریعتی نگاشته شده و در دوفصلنامه قرآن‌شناخت (شماره ۷، بهار و تابستان ۱۳۹۰) انتشار یافته است.[۱]
چکیده مقاله
- نویسنده در ابتدای چکیده مقاله می‌نویسد: «كتاب یكی از واژگان كلیدی قرآن است. پژوهش حاضر بر آن است كه مفهوم كتاب را با روش تحلیل درزمانی بررسی كند و به جایگاه و معانی دقیق آن در نظام معنایی قرآن دست یابد».
- وی در ادامه می‌نویسد: «نوشتن و نوشته معنای حقیقی كتاب است و كاربرد آن در معانی دیگر چون دوختن، قضا، و تقدیر مجاز است. كتاب در دوره جاهلی بر نوشتن، نوشته، نامه مكتوب و كتاب‌های آسمانی اطلاق شده است».
- وی مدعی است: «زبان‌شناسان كتاب را واژة قرضی می‌دانند و بر آن‌اند كه در اصل به معنای نوشتن و نوشته بوده است. كتاب در زبان قرآن توسعه معنايی یافته و علاوه بر نوشتن و نوشته بر مرتبه‌ای از علم الهی، قوانین تكوینی و تشریعی و نامه اعمال انسان‌ها نیز اطلاق گردیده است. واژه كتاب بر اثر باهم‌آیی با مفاهیم دیگر صبغه معناشناختی خاصی یافته و پیوند عمیقی با مبدأ وحی و غایت و هدف آن پیدا كرده است».[۲]
فهرست مقاله
- چکیده؛
- مقدمه؛
- معنای قاموسی «کتاب»؛
- ساختار واژهٔ کتاب؛
- تعدد معنایی مادهٔ «کتب» و مشتقات آن در لغت؛
- کتاب در عصر جاهلی؛
- کتاب بعد از اسلام؛
- کتاب در قرآن:
- وحی و کتاب‌های آسمانی:
- راز اطلاق کتاب بر قرآن؛
- نامه اعمال؛
- نامه اعمال فردفرد انسان؛
- نامه اعمال امت‌ها؛
- نامه اعمال جمیع خلایق؛
- نامه اعمال نیکان؛
- نامه اعمال بدکاران؛
- کتاب حوادث و جزئیات عالم هستی (لوح محفوظ)؛
- حکم؛
- حکم تشریعی؛
- حکم تکوینی؛
- مدت مقرر و معین؛
- دلیل ثابت و استوار؛
- نوشتهٔ ظاهری و حسی:
- نوشتهٔ ظاهری خدا؛
- دست‌نوشتهٔ بشری؛
- نامه ظاهری و مادی؛
- مکاتبه و قرارداد؛
- وحی و کتاب‌های آسمانی:
- نگاهی به جایگاه کتاب در نظام معنایی قرآن؛
- نتیجه‌گیری؛
- منابع.
دربارهٔ پدیدآورنده
