مفهوم لوح محفوظ بر اساس واکاوی مفاهیم نمادین در روایات (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
مفهوم لوح محفوظ بر اساس واکاوی مفاهیم نمادین در روایات
رتبه علمیعلمی پژوهشی
زبانفارسی
نویسندگانعلی رضا فخاری فرزاد دهقانی
موضوعلوح محفوظ،
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی
وابسته بهانجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی
محل نشرتهران، ایران
تاریخ نشرزمستان ۱۳۹۶
شماره۴
شماره صفحاتاز صفحه ۸۷ تا ۱۲۲ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

مفهوم لوح محفوظ بر اساس واکاوی مفاهیم نمادین در روایات عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی که با بهره‌گیری از روایات به تبیین مفهوم لوح محفوظ می‌پردازد. این مقالهٔ ۳۵ صفحه‌ای به قلم علی رضا فخاری و فرزاد دهقانی نگاشته شده و در فصلنامه مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی (شماره ۴، زمستان ۱۳۹۶) انتشار یافته است[۱]

چکیدهٔ مقاله

  • نویسندگان در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسند: «لوح محفوظ مفهومی بنیادین است و از آنجا که تنها یک بار در قرآن کریم به کار رفته، میان قرآن پژوهان در چیستی مفهوم آن اختلاف نظر وجود دارد. روایات متعددی را در منابع فریقین می‌توان یافت که ویژگی‌هایی محسوس برای آن برشمرده‌اند. از جمله: مروارید سفید، زبرجد سبز و یاقوت سرخ. فارغ از صحت و سقم این روایات و بررسی صحت صدور آنها، وجود این روایات نشان از اهمیت شناخت لوح محفوظ برای مسلمانان از صدر اسلام دارد.
  • پدیدآورندگان در ادامه می‌نویسند: «پژوهش حاضر با روش توصیفی– تحلیلی به دنبال مفهوم‌شناسی لوح محفوظ، از طریق بررسی روایاتِ یاد شده است. نتیجه آنکه لوح محفوظ حقیقتی معنوی، الهی و دست نیافتنی است و از آنجا که در برخی از این روایات اندازۀ آن (طول مابین آسمان و زمین و عرض مابین مغرب و مشرق) و محلش (سمت راست عرش و پیشانی اسرافیل)مشخص شده است، می‌توان برداشت مسلمانان از آن را بر علم خداوند انطباق داد و زبان تمامی این روایات را تمثیلی دانست. یعنی در این تشبیه (علم خداوند) مشبه و (جواهرات باارزش و کمیاب و دست نیافتنی) مشبه‌به اند و مفهوم‌شناسی نمادین ویژگی‌های محسوس، وجه شبه را روشن می‌سازد. در این تشبیه(تمثیل) از پیشینه ذهنی که در مورد قصرهای بهشت، قصرهای افسانه‌ای شاهان ایران، الواح حضرت موسی(ع) و لوح زمرّد وجود داشته، استفاده شده است. اکثر اخبار بیانگر درک بزرگان صحابه و تابعان از علم خداوند است که در آنها برای تقریب به ذهن مخاطبان از تمثیل استفاده شده است»

فهرست‌ مقاله‌

دربارهٔ پدیدآورندگان

علی رضا فخاری (پدیدآورنده)
علی رضا فخاری
آقای دکتر علی رضا فخاری استادیار دانشکده علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی می‌باشد. عضو کمیته تحول علوم قرآن و حدیث شورای برنامه‌ریزی آموزش عالی، معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی و دبیر کارگروه آموزش عالی قرآن از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین مقاله به رشته تحریر درآورده است. «نسبیت معنایی در کاربرد قرآنی ام‌الکتاب»، «نقد آرای ذهبی ذیل روایات مستدرک حاکم درباره فضائل اهل بیت (ع)»، «مفهوم لوح محفوظ بر اساس واکاوی مفاهیم نمادین در روایات» و «روش‌شناسی تفسیری امام رضا (ع)» برخی از این آثار است.[۲]
فرزاد دهقانی (پدیدآورنده)
بخش آغازین خالی است

پانویس

دریافت متن مقاله