نسبیت معنایی در کاربرد قرآنی ام‌الکتاب (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نسبیت معنایی در کاربرد قرآنی ام‌الکتاب
رتبه علمیعلمی ترویجی
زبانفارسی
نویسندهعلی رضا فخاری
موضوعامامت، ولایت
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه سراج منیر
وابسته بهدانشگاه علامه طباطبائی
محل نشرتهران، ایران
تاریخ نشربهار ۱۳۹۰
شماره۲
شماره صفحاتاز صفحه ۲۹ تا ۵۰ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

نسبیت معنایی در کاربرد قرآنی ام‌الکتاب عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی معنا و کاربرد واژه ام‌الکتاب در قرآن کریم می‌پردازد. این مقاله ۲۲ صفحه‌ای به قلم علی رضا فخاری نگاشته شده و در فصلنامه سراج منیر (شماره ۲، بهار ۱۳۹۰) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

نویسنده در چکیده مقاله خود می‌نویسد: «اصطلاح ام‌الکتاب سه بار در آیات قرآن به کار رفته است. نظرهای گوناگونی در این باره بیان شده است که باید گفت اتفاق نظر چشمگیری در میان آنها دیده نمی‌شود. برخی آن را در هر سه آیه یکی انگاشته و منطبق بر لوح محفوظ تلقّی کرده‌اند. عدّه‌ای دیگر نیز تفاوت‌هایی میان سه کاربرد قائل شده‌اند. به نظر می‌رسد که هر آیه را در عین عنایت به دیگر آیات - به ویژه دو کاربرد دیگر - نباید از نظر معنایی با هم خلط نمود و باید هر یک را در جای خود بررسی کرد. با تأمّل در سیاق این آیات می‌توان بدین نتیجه رسید که این اصطلاح در مواضع مختلف به مدلول خاصّی دلالت دارد که جدا از دلالت آن در موضع دیگر است. از این روی می‌توان گفت که عبارت ام‌الکتاب در آیات قرآن از معنای نسبی برخوردار است و معانی متعدّدی را حَسَب جایگاه خود برمی‌تابد؛ به‌طوری که در آیه‌ای به بخشی از کتابِ نازل شده بر پیامبر اسلام(ص)، در آیه‌ی دیگری به منشأ امور تشریعی و در آیه‌ای دیگر به مرجع اموری تکوینی دلالت دارد. وجه مشترک این اصطلاح در این است که در هر سه مورد اتّصال آن به منبع الهی و وحی کاملاً روشن است».

فهرست مقاله

در این مورد، اطلاعاتی در دست نیست.

دربارهٔ پدیدآورنده

علی رضا فخاری
آقای دکتر علی رضا فخاری استادیار دانشکده علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی می‌باشد. عضو کمیته تحول علوم قرآن و حدیث شورای برنامه‌ریزی آموزش عالی، معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشکده علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی و دبیر کارگروه آموزش عالی قرآن از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین مقاله به رشته تحریر درآورده است. «نسبیت معنایی در کاربرد قرآنی ام‌الکتاب»، «نقد آرای ذهبی ذیل روایات مستدرک حاکم درباره فضائل اهل بیت (ع)»، «مفهوم لوح محفوظ بر اساس واکاوی مفاهیم نمادین در روایات» و «روش‌شناسی تفسیری امام رضا (ع)» برخی از این آثار است.[۲]

پانویس

دریافت متن