ناسخ القرآن و منسوخه و محکمه و متشابهه (کتاب)
| ناسخ القرآن و منسوخه و محکمه و متشابهه | |
|---|---|
 | |
| زبان | عربی |
| نویسنده | سعد بن عبدالله اشعری |
| ناشر | انتشارات مکتبة العلامة المجلسی |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۴۳۲ ق، ۲۰۱۱ م، ۱۳۹۰ ش |
| تعداد صفحه | ۴۳۹ |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۹۵۶۶۳-۶-۸ |
| شماره ملی | ۲۴۳۴۶۸۱ |
ناسخ القرآن و منسوخه و محکمه و متشابهه کتابی است به زبان عربی که مشتمل بر تفسیر و تأویل آیات قرآن می‌باشد. این کتاب اثر سعد بن عبدالله اشعری است و انتشارات مکتبة العلامة المجلسی انتشار آن را به عهده داشته است.[۱].
دربارهٔ کتاب
نجاشی و برخی دیگر در شمار کتاب‌های سعد بن عبدالله شعری قمی از کتابی با این عنوان یاد کرده‌اند[۲]. علامه مجلسی نیز در کتاب القرآن بحار الانوار در دو مورد از یافتن رساله‌ای کهن که در سند آن تصریح شده که مؤلف آن سعد اشعری قمی است، خبر داده و بخشی از محتوای آن را آورده است[۳]. آنچه وی آورده، مطالبی است دربارۀ چگونگی نزول قرآن و اوصاف آیات آن[۴]، قرائت برخی آیات برخلاف آنچه در قرآن ثبت شده[۵]، و چینش برخی آیات برخلاف ترتیب نزول[۶] که به صورت روایاتی از امام صادق، امیر المؤمنین، ابو جعفر امام باقر (ع) و برخی امامان دیگر نقل شده است و بسیار مشابه و نزدیک به مطالب رساله و روایتی است که از نعمانی نقل کرده[۷] که گاهی از آن به‌عنوان تفسیر نعمانی یاد می‌شود.[۸] آقا بزرگ تهرانی رساله‌ای را که مجلسی به‌دست آورده نسخه‌ای از ناسخ القرآن... سعد دانسته است[۹].
اگر تشخیص آقا بزرگ درست باشد، این کتاب را نیز می‌توان از آثار تفسیری به شمار آورد؛ زیرا مطالب نقل شده از آن رسالۀ کهن مشتمل بر نکات تفسیری است و به گمان قوی، بسیاری از قرائت‌هایی که در آن رساله برخلاف قرائت‌های ثبت شده در قرآن آمده، قرائت‌های تفسیری می‌باشد و درواقع معنا و مضمون آیات است که به صورت قرائت بیان شده است، ولی در هر صورت، مطالب آن رساله از جهت سند اعتبار ندارد؛ زیرا بین علامۀ مجلسی و مؤلف آن سند متصلی وجود ندارد و مشخص نیست مجلسی آن را در کجا یافته و از چه راهی به‌دست آورده و در فاصلۀ حیات جعفر بن محمد بن قولویه[۱۰] که نام وی در آغاز سند رساله ذکر شده[۱۱] و زمان علامۀ مجلسی (متوفای ۱۱۱۰ ه.ق)[۱۲] این رساله در کجا و نزد چه کسی بوده است.[۱۳]
فهرست کتاب
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.
دربارهٔ پدیدآورنده
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.
پانویس
- ↑ شبکه جامع کتاب گیسوم
- ↑ رجال النجاشی، ص۱۷۷، رقم ۴۶۷؛ آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۲۴، رقم ۴۶؛ بغدادی، هدیة العارفین، ج۵، ص۳۸۴؛ نویهض، معجم المفسرین، ج۱، ص۲۰۵.
- ↑ ر. ک: مجلسی، بحار الانوار، ج۹۲، ص۶۰-۷۳ و ج۹۳، ص۹۷.
- ↑ ر. ک: مجلسی، بحار الانوار، ج۹۳، ص۹۷.
- ↑ ر. ک: مجلسی، بحار الانوار، ج۹۲، ص۶۰-۶۶.
- ↑ ر. ک: مجلسی، بحار الانوار، ج۹۲، ص۶۶-۷۳.
- ↑ ر. ک: مجلسی، بحار الانوار، ج۹۳، ص۱-۹۷.
- ↑ ر. ک: آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۴، ص۳۱۸، رقم ۱۳۴۲.
- ↑ ر. ک: آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۲۴، ص۸، رقم ۴۶.
- ↑ ر. ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۴، ص۱۰۶، ۱۰۷، رقم ۲۲۵۵، ص۱۱۶، رقم ۲۲۷۷.
- ↑ علامه مجلسی فرموده است: وجدت فی رسالة قدیمة سند هکذا جعفر بن محمد بن قولویه عن سعد بن عبد الله الاشعری القمی ابی القاسم - و هو مصنفه...؛ (بحار الانوار، ج۹۲، ص۶۰).
- ↑ ر. ک: قمی، هدیة الاحباب، ص۲۵۰.
- ↑ بابایی، علی اکبر، تاریخ تفسیر قرآن، ص ۴۷۲-۴۷۳.
دریافت متن
- دریافت متن PDF کتاب از وبگاه شبکة الفکر
- دریافت متن PDF کتاب از وبگاه مکتبة نور
- دریافت متن دییجتال کتاب از کتابخانه دیجیتال نور