نفر

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

«نفر» به معنای حضور و بسیج به هنگام فراخوانی است و این واژه در قرآن در دو مورد به‌کار رفته است.

نخست: در مورد حضور در صحنه‌های تفقه و آموزش دین: فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ[۱].

دوم: در مورد جهاد مورد تأکید قرار گرفته که در آیه شریفه: انْفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالًا[۲] أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انْفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ[۳]. إِلَّا تَنْفِرُوا يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا وَيَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ[۴].

فقها وجوب «نفر» به معنای حضور به هنگام فراخوانی و نیاز را در هر دو مورد: تفقه در دین و جهاد در راه خدا واجب کفایی دانسته و بر آن اتفاق نظر دارند[۵]. وجوب «نفر» به معنای فوق در فقه شیعه در هر دو حالت جهاد دفاعی و جهاد ابتدایی حکم یکسان دارد؛ زیرا مفروض در «نفر» فراخوانی نیروهای ذخیره توسط امام معصوم(ع) و یا ولی امر مسلمین است که فرامین وی به عنوان احکام حکومتی لازم‌الاجراء است[۶].[۷]

منابع

پانویس

  1. «و مؤمنان نباید همگی رهسپار (جهاد یا آموختن دانش) شوند؛ اما چرا از هر گروه ایشان دسته‌ای رهسپار نمی‌گردند تا دین آگاه شوند و چون نزد قوم خود باز آمدند آنها را بیم دهند باشد که بپرهیزند» سوره توبه، آیه ۱۲۲.
  2. «سبکبار و گرانبار رهسپار شوید و با مال و جانتان در راه خداوند جهاد کنید» سوره توبه، آیه ۴۱.
  3. «ای مؤمنان! چگونه‌اید که چون به شما گفته شود در راه خداوند رهسپار (جنگ) گردید، گرانخیزی می‌ورزید؟» سوره توبه، آیه ۳۸.
  4. «اگر رهسپار نگردید (خداوند) شما را به عذابی دردناک دچار می‌کند و قومی دیگر را به جای شما می‌آورد» سوره توبه، آیه ۳۹.
  5. فتح القدیر، ج۴، ص۲۷۸؛ المغنی، ج۸، ص۳۴۶؛ جواهر الکلام، ج۲۱، ص۱۴ به بعد؛ جامع المقاصد، ج۳، ص۳۶۸.
  6. فقه سیاسی، ج۶، ص۸۳ – ۸۲.
  7. عمید زنجانی، عباس علی، دانشنامه فقه سیاسی ج۲، ص ۷۲۲.