نیایش سی و سوم

این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحیفه سجادیه است. مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

این نیایش حضرت سجاد (ع) است در هنگام استخاره. استخاره به معنای طلب خیر از خداست در کارها و امور زندگی. رسول خدا (ص) به یکی از اصحابش فرمود: «ای ابن مسعود! وقتی کاری انجام دهی آن را با آگاهی و اندیشه انجام بده و دوری کن از اینکه کاری انجام دهی بدون عاقبت اندیشی».

اما بسیار می‌شود برای انجام کاری فکر می‌کنیم و مشورت هم می‌کنیم، اما باز حیرت و سرگردانی ما را آزار می‌دهد. نمی‌دانیم این کار نتیجه خواهد داد یا نه. اینجاست که از دعا کمک می‌گیریم و از خدایی که از پایان امور باخبر است طلب خبر می‌کنیم. بدین معنا، پیامبر عزیز ما و اهل‌بیت پاکش همیشه استخاره، یعنی از خدا طلب خیر می‌کردند. اما معنای دیگر استخاره که آن هم در سیره پیامبر (ص) و اهل‌بیت (ع) آمده این است که وقتی در انجام کاری تردید داریم با قرآن یا تسبیح استخاره کنیم و براساس رهنمودی که از آیه قرآن می‌گیریم یا از دانه‌های تسبیح که می‌شماریم، تصمیم می‌گیریم آن کار را انجام بدهیم یا نه؛ علامه مجلسی در جلد ۸۸ کتاب بحارالانوار، ص۲۲۲، بیش از ۶۰ صفحه احادیث و آداب استخاره‌کردن را آورده است.

امام زین‌العابدین (ع) استخاره خود را این‌گونه آغاز می‌کرد: «اللَّهُمَّ إِنِيِّ أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اقْضِ‏ لِي‏ بِالْخِيَرَةِ...»؛ «بارخدایا، از تو راه خیری را می‌طلبم که تو به آن آگاهی. پس درود بفرست بر محمد و خاندان او و هرچه خیر است برای من مقدر فرمای و به ما الهام کن شناخت راهی را که باید اختیار کنیم. و آن را وسیله‌ای ساز که به آنچه برای ما مقرر کرده‌ای راضی باشیم و در برابر حکم تو تسلیم شویم. پس غبار تردید از دل ما بزدای و ما را به یقینی چون یقین مخلصان یاری فرمای. بارخدایا، برای ما مخواه که در شناخت آنچه برای ما گزیده‌ای عاجز آییم، آن‌گاه تقدیر تو را حقیر شماریم و آنچه را خشنودی تو در آن است مکروه داریم و به راهی رویم که ما را از سرانجامِ نیک دور دارد و به غیر عافیت نزدیک گرداند».

از این دعای حضرت معلوم می‌شود که خدا عالم به همه امور و خیر و صلاح بنده است و ما پس از طلب خیر باید به آنچه قضای او بوده و مورد رضایت اوست خرسند باشیم. امام سجاد (ع) دعای استخاره را این‌گونه به پایان می‌برد: «خداوندا، ناخشنودی ما را از قضای خود به خشنودی بدل فرمای و هر حکم تو را که دشوار می‌شماریم بر ما آسان گردان. در دل ما انداز که مطیع اراده و منقاد تو باشیم، تا در گزاردن هر کار که فرمان داده‌ای در آن شتاب ورزیم درنگ نکنیم و در هر کار که خواسته‌ای درنگ کنیم شتاب نورزیم و آنچه را که تو دوست می‌داری ناخوش نینگاریم و آنچه را تو ناخوش می‌داری اختیار نکنیم». «بارخدایا، کار ما به راهی انداز که فرجامش پسندیده‌تر بود و سرانجامش بهتر، که هر فایدت که از تو رسد گران‌بهاست و هر بخشش که کنی عظیم است و هرچه خواهی کنی، «وَ أَنْتَ‏ عَلَى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ»».

جستارهای وابسته

• استخاره

منابع

1. بهشتی، سید جواد، مقاله «نیایش سی و سوم»، دانشنامه صحیفه سجادیه