نیایش پنجاه و سوم
مقدمه
این نیایش حضرت سجاد (ع) است در اظهار خشوع و تذلل به درگاه خداوند. با نگاهی به دعاهای قرآن که با کلمه رَبّنا و رَبّ شروع می‌شود به خوبی می‌توان اظهار کوچکی و فروتنی را در پیامبران و اولیا نسبت به پروردگار بزرگ مشاهده کرد. آدم و حوا (ع) می‌گویند: ﴿قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ﴾[۱]. موسای کلیم می‌گوید: ﴿قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِأَخِي وَأَدْخِلْنَا فِي رَحْمَتِكَ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ﴾[۲]. مؤمنان می‌گویند: ﴿رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا...﴾[۳].
و مولای ما امام زین العابدین (ع) بندگی و کوچکی خود را در پیشگاه خدای بزرگ این‌گونه ترسیم می‌کند: «رَبِّ أَفْحَمَتْنِي ذُنُوبِي، وَ انْقَطَعَتْ مَقَالَتِي، فَلَا حُجَّةَ لِي...»؛ «ای پروردگار من، گناهانم زبانم را بند آورده‌اند و از گفتار عاجز آمده‌ام و یارای آنم نیست که عذری آورم یا حجتی اقامه کنم. اسیر بلیه خویشتنم و در گرو اعمال خود. در وادی خطای خود سرگردانم و ندانم به کجا می‌روم چونان مسافری از همه‌جا بریده و در راه مانده.
خود را در جایگاه گنهکاران ذلیل بر پای داشته‌ام، در جایگاه شوربختانی که در برابرت گستاخی کرده‌اند و وعده‌های عذابت را به چیزی نشمرده‌اند. منزهی تو، ای خداوند. به کدام جرأت با تو گستاخی کردم؟ به دمدمه کدام فریب خود را در ورطه هلاکت افکندم؟ ای مولای من، می‌بینی که چسان لغزیده‌ام و به رو در افتاده‌ام؟ پس بر من رحمت آور و به حلم خود بر جهل من و به احسان خود بر بدکرداریم ببخشای، که به گناه خود اقرار می‌کنم و به خطای خود معترفم. این دست من و این سر من که اکنون برای قصاص از نفس خود زاروار تسلیم کرده‌ام. بار خدایا، بر پیری من و پایان یافتن روزگار من و نزدیک شدن اجل من و ناتوانی و بیچارگی من رحم کن.
ای مولای من، بر من رحمت آور آن‌گاه که نشان من از جهان برافتد و نامم از میان آفریدگان محو شود و در زمره فراموش‌شدگان در آیم. ای مولای من، بر من رحمت آور آن‌گاه که چهره‌ام و حالتم دگرگون شود: آن هنگام که پیکرم بپوسد و اعضایم پراکنده گردد و بند بندم از هم بگسلند. ای وای بر غفلت من از آنچه برایم مهیا کرده‌اند. ای مولای من، رحم کن بر من در آن روز که زنده شوم و برای حساب حاضر آیم. در آن روز، جایگاه ایستادنم را در میان اولیای خود قرار ده و چنان کن که با دوستان تو باز گردم و مرا در جوار خود مسکن ده». «يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ»[۴].[۵]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «گفتند: پروردگارا! ما به خویش ستم کردیم و اگر ما را نیامرزی و بر ما نبخشایی بی‌گمان از زیانکاران خواهیم بود» سوره اعراف، آیه ۲۳.
- ↑ «(موسی) گفت: پروردگارا! من و برادرم را ببخشای و ما را در (کنف) بخشایش خود درآور و تو بخشاینده‌ترین بخشایندگانی» سوره اعراف، آیه ۱۵۱.
- ↑ «پروردگارا! اگر فراموش کردیم یا لغزیدیم بر ما مگیر.».. سوره بقره، آیه ۲۸۶.
- ↑ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵؛ قرآن حکیم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
- ↑ بهشتی، سید جواد، مقاله «نیایش پنجاه و سوم»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۵۱۸.