عید غدیر در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←منابع
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۲۴۲: | خط ۲۴۲: | ||
از سوی دیگر، [[پیامبر]]{{صل}} دستور دادند تا به محل درختان [[کهنسال]] بروند و آنجا را آماده کنند. آنها خارهای زیر درختان را کندند و سنگ‌های ناهموار را جمع کردند و زیر درختان را جاروب کردند و آب پاشیدند. در فاصله بین دو درخت روی شاخه‌ها پارچه‌ای انداختند تا سایبانی از آفتاب باشد، و آن محل برای برنامه سه روزه‌ای که حضرت در نظر داشتند کاملاً مساعد شود. | از سوی دیگر، [[پیامبر]]{{صل}} دستور دادند تا به محل درختان [[کهنسال]] بروند و آنجا را آماده کنند. آنها خارهای زیر درختان را کندند و سنگ‌های ناهموار را جمع کردند و زیر درختان را جاروب کردند و آب پاشیدند. در فاصله بین دو درخت روی شاخه‌ها پارچه‌ای انداختند تا سایبانی از آفتاب باشد، و آن محل برای برنامه سه روزه‌ای که حضرت در نظر داشتند کاملاً مساعد شود. | ||
سپس در زیر سایبان، سنگ‌ها را روی هم چیدند و از رواندازهای شتران و سایر مرکب‌ها هم کمک گرفتند و منبری به بلندی قامت حضرت ساختند و روی آن پارچه‌ای انداختند، و آن را طوری بر پا کردند که نسبت به دو طرف جمعیت در وسط قرار بگیرد و پیامبر{{صل}} هنگام [[سخنرانی]] مشرف بر مردم باشد تا صدای حضرت به همه برسد و همه او را ببینند<ref>بحارالأنوار، ج۳۷، ص۲۰۳.</ref>.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۹۷.</ref> | سپس در زیر سایبان، سنگ‌ها را روی هم چیدند و از رواندازهای شتران و سایر مرکب‌ها هم کمک گرفتند و منبری به بلندی قامت حضرت ساختند و روی آن پارچه‌ای انداختند، و آن را طوری بر پا کردند که نسبت به دو طرف جمعیت در وسط قرار بگیرد و پیامبر{{صل}} هنگام [[سخنرانی]] مشرف بر مردم باشد تا صدای حضرت به همه برسد و همه او را ببینند<ref>بحارالأنوار، ج۳۷، ص۲۰۳.</ref>.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۹۷.</ref> | ||
==[[پیامبر]]{{صل}} و [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} بر فراز [[منبر]]== | |||
[[انتظار]] [[مردم]] به پایان رسید. ابتدا منادی [[حضرت]] ندای [[نماز جماعت]] داد، و سپس [[نماز ظهر]] را به [[جماعت]] خواندند. | |||
بعد از آن مردم ناظر بودند که پیامبر{{صل}} بر فراز آن منبر ایستادند و امیرالمؤمنین{{ع}} را فراخواندند و به ایشان دستور دادند بالای منبر بیایند و در سمت راستشان بایستند. | |||
قبل از شروع [[خطبه]]، امیرالمؤمنین{{ع}} یک پله [[پایین‌تر]] بر فراز منبر در طرف راست حضرت ایستاده بودند. | |||
[[پیامبر اکرم]]{{صل}} نگاهی به راست و چپ جمعت نمودند و [[منتظر]] شدند تا مردم کاملاً جمع شوند. پس از آماده شدن مردم [[سخنرانی]] [[تاریخی]] و آخرین [[خطابه]] رسمی خود را برای جهانیان آغاز کردند.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۹۸.</ref> | |||
==دو [[اقدام عملی]] بر فراز منبر== | |||
در اثنای خطبه، پیامبر{{صل}} دو اقدام عملی بر فراز منبر انجام دادند که بسیار جالب توجه بود: | |||
١. پیامبر{{صل}} پس از مقدمه چینی و ذکرمقام [[خلافت]] و [[ولایت امیرالمؤمنین]]{{ع}}، برای آنکه تا آخر [[روزگار]] راه هرگونه [[شک]] و [[شبهه]] بسته باشد و هر تلاشی در این راه در نطفه خنثی شود، ابتدا مطلب را به طور لسانی اشاره کردند، و سپس به صورت عملی برای مردم بیان کردند. ابتدا فرمودند: | |||
{{متن حدیث|مَعَاشِرَ النَّاسِ تَدَبَّرُوا الْقُرْآنَ وَ افْهَمُوا آيَاتِهِ وَ مُحْكَمَاتِهِ وَ لَا تَتَّبِعُوا مُتَشَابِهَهُ فَوَ اللَّهِ لَهُوَ مُبَيِّنٌ لَكُمْ نُوراً وَاحِداً وَ لَا يُوَضِّحُ لَكُمْ تَفْسِيرَهُ إِلَّا الَّذِي أَنَا آخِذٌ بِيَدِهِ وَ مُصْعِدُهُ إِلَيَّ وَ شَائِلٌ بِعَضُدِهِ وَ مُعْلِمُكُمْ أَنَّ مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاهُ}}؛ ای گروه مردم! در مورد [[قرآن]] [[تدبر]] کنید و [[آیات محکم]] آن را [[نیکو]] بفهمید و از [[آیات متشابه]] [[پیروی]] مکنید! به [[خدا]] [[سوگند]] هرگز کسی [[دشواری‌ها]] و [[تفسیر]] آن را برای شما روشن نمی‌کند، جز همین کس که من دست او را می‌گیرم و به سوی خود بر می‌آورم و بازویش را بر می‌افرازم و به شما اعلام می‌کنم که هر کس من مولای اویم این علی مولای اوست. | |||
بعد از آن، حضرت گفته خود را عملی کردند و بازوی [[علی بن ابیطالب]]{{ع}} را گرفتند. در این هنگام [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} دست خود را به سمت [[صورت حضرت]] باز کردند تا آنکه دست‌های هر دوی آنها به سوی [[آسمان]] قرار گرفت. | |||
سپس [[پیامبر]]{{صل}} امیرالمؤمنین{{ع}} را از جا بلند کردند تا حدی که پاهای آن [[حضرت]] در برابر زانوهای پیامبر{{صل}} قرار گرفت و [[مردم]] سفیدی زیربغل آن دو را دیدند، که تا آن [[روز]] دیده نشده بود. در این حال فرمودند: «هر کس من [[مولی]] و [[صاحب اختیار]] اویم، این علی مولی و صاحب اختیار اوست». | |||
٢. [[اقدام]] دیگرحضرت آن بود که چون [[بیعت گرفتن]] از فرد فرد آن [[جمعیت]] انبوه، از طرفی غیر ممکن بود و از سوی دیگر امکان داشت افراد به بهانه‌های مختلف از زیر بار [[بیعت]] شانه خالی کنند و حضور نیابند، و در نتیجه نتوان [[التزام عملی]] و [[گواهی]] قانونی از آنان گرفت، از این‌رو حضرت در اواخر سخنانشان فرمودند: | |||
ای مردم! شما بیش از آن هستید که در یک جلسه بتوانید با من دست بیعت دهید و [[خدای عزوجل]] [[فرمان]] داده است که نخست از شما [[اقرار زبانی]] بگیرم که در مورد امیرالمؤمنین علی و [[امارت]] او و امامانی که پس از او می‌آیند و از [[نسل]] من و اویند [[اقرار]] کنید و به شما گفتم و اعلام کردم که [[ذریه]] من از صلب اویند. اکنون همگان بگویید: | |||
{{متن حدیث|إِنَّا سَامِعُونَ مُطِيعُونَ رَاضُونَ مُنْقَادُونَ لِمَا بَلَّغْتُهُ عَنْ أَمْرِ رَبِّي وَ أَمْرِ عَلِيٍّ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ مِنْ وُلْدِهِ مِنْ صُلْبِهِ مِنَ الْأَئِمَّةِ عَلَى ذَلِكَ قُلُوبُنَا وَ أَنْفُسُنَا وَ أَلْسِنَتُنَا وَ أَبْدَانُنَا عَلَى ذَلِكَ نَحْيَا وَ نَمُوتُ وَ نَبْعَثُ أَلَّا نُغَيِّرَ وَ لَا نُبَدِّلَ وَ لَا نَشُكَّ وَ لَا نَرْتَابَ وَ لَا نَرْجِعَ عَنْ عَهْدٍ وَ لَا مِيثَاقٍ وَ نُعْطِيَ اللَّهَ وَ نُعْطِيَكَ وَ نُعْطِيَ عَلِيّاً أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ وَ وُلْدَهُ الْأَئِمَّةَ الَّذِينَ لَهُمْ ذِكْرٌ مِنْ صُلْبِهِ مِنَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ}}<ref>روضة الواعظین، ج۱، ص۹۸.</ref>؛ ما شنوا و [[فرمانبردار]] و پذیرا و [[خشنود]] به آن چیزی هستیم که از سوی پروردگارمان که [[پروردگار]] تو نیز هست در مورد علی و فرزندانش [[ابلاغ]] کردی و در این امر با [[دل]] و [[جان]] و دست و زبان [[بیعت]] می‌کنیم و بر این بیعت [[زندگی]] می‌کنیم و می‌میریم و برانگیخته می‌شویم. آن را [[تغییر]] و تبدیل نمی‌کنیم و در آن [[شک و تردید]] روا نمی‌داریم و از این [[عهد]] بر نمی‌گردیم و [[پیمان]] نمی‌شکنیم و از [[خداوند]] و از تو و از امیرالمؤمنین علی و فرزندانش حسن و حسین که امام‌اند و از صلب علی و [[ذریه]] تو می‌باشند [[اطاعت]] می‌کنیم. | |||
پیداست که [[حضرت]]، عین [[کلامی]] را که می‌بایست [[مردم]] تکرار کنند به آنان [[القا]] فرمودند و عبارات آن را مشخص کردند تا هرکس به شکل خاصی برای خود [[اقرار]] نکند، بلکه همه به آنچه حضرت از آنان می‌خواهد [[التزام]] دهند و بر سر آن بیعت نمایند. | |||
وقتی [[کلام پیامبر]]{{صل}} پایان یافت همه مردم سخن آن حضرت را تکرار کردند و بدین وسیله بیعت عمومی گرفته شد.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۳۹۹.</ref> | |||
==بیعت مردان== | |||
پس از پایان [[خطبه]]، مردم به سوی [[پیامبر]] و [[امیرالمؤمنین]] - [[صلوات]] [[الله]] علیهما و آلهما - [[هجوم]] آورند، و با ایشان به عنوان بیعت دست می‌دادند. نخستین کسانی که با [[رسول خدا]]{{صل}} بیعت کردند، [[خلیفه اول]] و دوم بودند و پس از آن دو دیگر [[مهاجران]] و [[انصار]] و مردم به ترتیب قدر و [[منزلت]] خویش بیعت کردند. آنها به پیامبر و امیرالمؤمنین{{عم}} تبریک و تهنیت می‌گفتند، و پیامبر{{صل}} هم می‌فرمودند: {{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي فَضَّلَنَا عَلَى جَمِيعِ الْعَالَمِينَ}}؛ [[سپاس]] خداوندی را که ما را بر همه مردم [[فضیلت]] داده است. | |||
برای آنکه رسمیت مسأله محکم‌تر شود، و آن [[جمعیت]] انبوه بتوانند [[مراسم]] بیعت را به طور [[منظم]] و [[برنامه‌ریزی]] شده‌ای انجام دهند، پیامبر{{صل}} دستور دادند تا در [[خیمه]] برپا شود. یکی را مخصوص خودشان قرار دادند تا در آن جلوس نمایند، و امر کردند تا مردم جمع شوند. و یکی هم برای [[بیعت]] با [[امیرالمؤمنین]]{{ع}}. | |||
پس از آن [[مردم]] دسته دسته در [[خیمه]] [[پیامبر]]{{صل}} حضور می‌یافتند و با آن [[حضرت]] بیعت نموده و به ایشان تبریک و تهنیت می‌گفتند. سپس در خیمه مخصوص امیرالمؤمنین{{ع}} حاضر می‌شدند و به عنوان [[امام]] و [[خلیفه]] بعد از پیامبرشان با آن حضرت بیعت می‌کردند و به عنوان امیرالمؤمنین برایشان [[سلام]] می‌کردند، و این [[مقام]] والا را به آن حضرت تبریک و تهنیت می‌گفتند. | |||
برنامه بیعت و تهنیت تا سه [[روز]] ادامه داشت، و این مدت را حضرت در [[غدیر]] اقامت داشتند<ref>روضة الواعظین، ج۱، ص۹۹؛ الغدیر، ج۱، ص۲۷۱.</ref>.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۴۰۱.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||