ظلم‌ستیزی در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

یکی از اهدافی که [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} از همان ابتدا به دنبال آن بود، ایجاد محیطی سالم برای [[معیشت]] [[انسان]] و [[زندگی]] بشری بود؛ یعنی [[دنیایی]] که در آن [[حق]] [[ضعیف]] به وسیله [[قوی]] خورده نشود، [[دنیایی]] که در آن، ناکامی مطلق برای [[ضعفا]] و دریده شدن به وسیله اقویا نباشد. از این رو، در برپایی [[عدالت]] چنان بود که می‌فرمود: "[[مردم]]! به [[خدا]] [[سوگند]] کسی از شما نزد من قوی‌تر از [[ضعیف]] نیست تا حقش را بگیرم‌ و کسی نزد من ضعیف‌تر از [[قوی]] نیست تا [[حق]] [دیگران] را از او بگیرم<ref>{{متن حدیث|أیها الناس انه و الله ما فیکم أحد أقوی عندی من الضعیف حتی آخذ الحق له ولا أضعف من القوی حتی آخذ الحق منه}}؛ الازدی، الکامل فی اللغه و الادب، ۱/۸</ref>. [[پیامبر خاتم|پیامبر]]{{صل}} در هر شرایطی بر [[قسط و عدل]] [[پایداری]] می‌‌ورزید و همواره [[اسوه]] [[عدالت]] همه جانبه بود چنان که در وصفش آمده است: "سخنش جدا کننده [[حق]] از [[باطل]] بود و [[داوری]] او بر اساس [[عدالت]] بود، [[سیرت]] او [[میانه‌روی]] در کار بود، [[ شریعت]] او [[راه]] [[حق]] را نمودار می‌کرد و برانگیختش برای [[بندگان]] [[رحمت]] بود<ref>{{عربی|وکان کلامه الفصل، وحکمه العدل، وسیرته القصد، وسنته الرشد، وبعثه رحمة للعباد}}؛ الحسینی اللواسانی، نور الأفهام، ۱/۳۴۷</ref> و باید گفت حرکت [[بعثت]] [[نبوی]] راهی نو در مقابل [[بشریت]] نهاد، چنان که [[قرآن کریم]] می‌فرماید: {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَمَلَائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيمًا}}<ref>«اوست آنکه بر شما درود می‌فرستد- و فرشتگانش (نیز)- تا شما را به سوی روشنایی از تیرگی‌ها بیرون برد و با مؤمنان بخشاینده است» سوره احزاب، آیه 43.</ref>. [[بعثت]] برای این بود که [[انسان‌ها]] را از [[ظلمات]] خارج کند و به [[نور هدایت]] کند؛ [[ظلمات]] [[جهل]] و [[شهوت]]، [[ظلمات]] [[ شرک]] و [[نفاق]]، [[ظلمات]] [[بی عدالتی]] و [[جور]] و [[تبعیض]]، [[ظلمات]] دوری از [[اخلاقیات]] و [[آلوده]] شدن به لجنزار [[فساد]]، [[ظلمات]] کج فهمی‌ها و بدفهمی‌ها‌، [[ظلمات]] تاریکی‌ها، ظلماتی که [[انسان]] را فرو می‌برد و به [[تباهی]] می‌کشاند و [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به عنوان [[هادی]] این [[راه]]، با [[سلاح]] [[عدل]] به برداشتن این موانع قدم برداشت و همیشه شعارش [[عدالت]] و [[عدالت‌پروری]] و [[مبارزه با ظلم]] بود‌. خصوصیت [[حکومت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر]]{{صل}}  این بود که به جای ابتناء بر [[ظلم]]، بر [[عدل]] ابتناء داشت<ref>جاویدی، قاموس عدالت: بررسی مبانی نظری و عملی مفهوم عدالت در کلام مقام معظم رهبری، ۱۲۵.</ref>.

[[پیامبر اکرم]]{{صل}} ‌در [[قیام]] خود علیه [[استکبار]] و [[حاکمیت]] [[ظلم]] و [[جهل]]، به [[وحدت]] افراد اهمیت بسیار می‌‌داد. در دوران مکه‌، [[مسلمانان]] [[احساس]] یکرنگی و [[برادری]] می‌‌کردند و مشکلی در این باره در میان نبود ولی با [[هجرت به مدینه]]، [[یاران پیامبر]] را دو گروه تشکیل می‌دادند؛ [[انصار]] و [[مهاجرین]]. افزون بر تفاوت شرایط [[اقتصادی]] و مادی، این دو گروه از نظر [[فرهنگی]] نیز ناهمخوانی‌هایی با هم داشتند. [[پیامبر خاتم|پیامبر]]{{صل}} (برای [[استحکام]] بیشتر میان آنها چاره اندیشی کرد و طرح “مواخاة” و [[برادری]] را مطرح کرد. چنان که [[قرآن کریم]] در این باره می‌‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ}}<ref>«جز این نیست که مؤمنان برادرند، پس میان برادرانتان را آشتی دهید و از خداوند پروا کنید باشد که بر شما بخشایش آورند» سوره حجرات، آیه 10.</ref>. از [[ابن عباس]] [[روایت]] شده است هنگامی که [[آیه اخوت]] نازل شد، [[پیامبر خاتم|پیامبر]]{{صل}} میان [[مسلمانان]] پیوند [[برادری]] [[استوار]] ساخت. [[ابوبکر]] را با [[عمر]]، [[عثمان]] را با عبدالرحمان‌... تا آنکه همه [[مسلمانان]] را بر پایه و [[منزلت]] شان با یکدیگر، [[برادر]] ساخت. سپس به [[علی]] {{ع}} فرمود: تو [[برادر]] [[منی]] و من [[برادر]] تو<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل أبی طالب‌، ۲/۳۲</ref>.<ref> [[روح‌الله محمدی|محمدی، روح‌الله]]، [[کوثر (نشریه)|فصلنامه کوثر]]، [[ بررسی ظلم‌ستیزی و عدالت‌گستری در سیره انبیاء از منظر قرآن کریم (مقاله)| بررسی ظلم‌ستیزی و عدالت‌گستری در سیره انبیاء از منظر قرآن کریم (مقاله)]]، ص41-45.</ref>

{{مدخل‌ وابسته}}