توحید در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

# '''[[توحید افعالی]]:''' مراد از "[[توحید افعالی]]" آن است که هیچ چیزی به جز از او در عالم وجود مؤثّر نیست و تمامی تأثیرها تنها از آن [[خداوند]] است. عالم با همه دقایق و تفصیلاتش، اعم از أفعالی که مستقیم به [[خدا]] منسوب‌اند و أفعال و تأثیراتی که به دیگران نسبت داده می‌شوند، در [[حقیقت]] از [[خدا]] و [[اراده]] او صادر شده‌اند و بنابر قول مشهورِ {{عربی|لا مؤثّر فی‏ الوجود إلّا اللّه‏‏‏‏‏}}، در دایره هستی کسی جز [[خدا]] اثرگذار نیست که خود به صورت‌های گوناگون تجلّی می‌یابد و عمده آنها عبارت‌اند از: [[توحید در خالقیت]]؛ [[توحید در مالکیت]]؛ [[توحید در حاکمیت]]؛ [[توحید در ربوبیت]]؛ [[توحید در ولایت]]؛ [[توحید]] در رازقیت؛ [[توحید در شفاعت]]؛ [[توحید در استعانت]]؛ [[توحید در محبت]] و [[توحید]] در [[خوف و رجاء]].

# '''[[توحید عبادی]]:''' یعنی هیچ موجودی جز [[خداوند]]، [[شایستگی]] پرستیده شدن را ندارد. این سخن همان معنی عبارت {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}} است که [[انسان]] تنها [[خدا]] را شایستۀ [[پرستش]] می‌‌داند<ref>ر.ک: [[غفار شاهدی|شاهدی، غفار]]، [[توحید و حکومت دینی (مقاله)|توحید و حکومت دینی]]، [[حکومت اسلامی (نشریه)|فصلنامه حکومت اسلامی]]، ص ۳۲۹ تا ۳۶۹؛ [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص۷۲ ـ ۱۱۵؛ [[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۱ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۱، ص ۳۲۱؛ [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۲۸۹ ـ ۲۹۲.</ref>.

#'''[[توحید عملی]]:''' توحید عملی ـ اعمّ از [[توحید عملی فردی]] و [[توحید عملی اجتماعی]] ـ عبارت است از یگانه شدن فرد در جهت [[یگانه‌پرستی]] [[خدا]] و [[نفی]] هر گونه [[پرستش]] [[قلبی]] از قبیل [[هواپرستی]]، پول‌پرستی، جاه‌پرستی و غیره، و یگانه شدن [[جامعه]] در جهت [[یگانه پرستی]] [[حق]] از طریق نفی [[طاغوت‌ها]] و [[تبعیض‌ها]] و [[بی‌عدالتی‌ها]]<ref>مجموعه آثار، ج۲، ص۱۱۶.</ref>. به عبارت دیگر [[توحید عملی]] یا [[توحید در عبادت]]، یعنی یگانه‌پرستی، به عبارت دیگر، در جهت پرستش حق یگانه شدن<ref>مجموعه آثار، ج۲، ص۱۰۵.</ref>. توحید عملی همان است که در اصطلاح [[علمای اسلامی]] توحید در عبادت می‌گویند، که مراد [[توحید]] در عینیت خارجی است.. یعنی آنکه واقعیّت وجود [[انسان]] هم یگانه شده است<ref>آشنایی با قرآن، ج۱-۲، ص۱۰۹.</ref>. یعنی شناختن و فهمیدن مقدمه شدن است. یعنی باید بشناسد و بفهمد تا بشود. (توحید عملی)<ref>آشنایی با قرآن، ج۱-۲، ص۱۰۴.</ref>. پس توحید عملی یعنی خود را در عمل یگانه و یک جهت و در جهت ذات یگانه ساختن. یعنی یگانه شدن انسان!!<ref>آشنایی با قرآن، ج۱-۲، ص۱۰۰.</ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۲۹۲.</ref>

# '''[[توحید نظری]]:''' توحید نظری مربوط به عالم [[شناخت]] و [[اندیشه]] است. یعنی خدا را به [[یگانگی]] شناختن. توحید نظری یعنی شناخت یگانه بودن خدا<ref>آشنایی با قرآن، ج۱-۲، ص۱۰۰.</ref>. به عبارت دیگر توحید نظری [[بینش]] کمال است. توحید نظری پی بردن به “یگانگی” خداست. توحید نظری دیدن است<ref>مجموعه آثار، ج۲، ص۱۰۴.</ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۲۹۳.</ref>