پرش به محتوا

نظریه نصب الهی امام در قرن یازدهم هجری: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'سری' به 'سری'
جز (جایگزینی متن - 'سری' به 'سری')
خط ۳۲: خط ۳۲:
شایان ذکر است، وی سخن دیگری نیز در این موضوع دارد که به نظر می‌رسد جمع آن با سخن یادشده، مشکل باشد. او از این [[دلیل]] که هر چه را [[خداوند]] به خیر و [[صلاح]] [[نظام]] [[جهان]] بداند، لازم است انجام دهد، نتیجه می‌گیرد [[نصب امام]] در هر زمانی بر [[باری‌تعالی]] ضروری است. او این مطلب را از [[احکام عقلی]] دانسته که در [[ادیان]] مختلف ثابت‌اند<ref>{{عربی|قد علمت سابقا ان كلما يعلمه سبحانه من خير و صلاح في نظام العالم يجب منه تعالى صدوره، لان علمه بوجوه الخير و النظام سبب للايجاب و الايجاد. فاذن يجب من الله نصب الامام في كل زمان، و هذا من الأحكام العقلية التي لا يختلف باختلاف الشرائع و الاديان فهو مكتوب في الكتب الالهية و الزبر السماوية و الصحف الأولى صحف ابراهيم و موسى}} (ملاصدرا، شرح اصول الکافی، ج۲، ص۴۰۴-۴۰۵).</ref>. به دیگر سخن، [[ملاصدرا]] در اینجا [[نصب امام]] را موجب خیر و [[صلاح]] [[نظام]] [[جهان]] خوانده، و آن را بر [[خداوند]] [[واجب]] دانسته است؛ ولی در بحث گذشته، در این مطلب که [[نصب امام]] موجب خیر و [[صلاح]] [[نظام]] [[جهان]] بوده و لذا لطفی [[واجب]] بر خداست، [[تردید]] کرده است.
شایان ذکر است، وی سخن دیگری نیز در این موضوع دارد که به نظر می‌رسد جمع آن با سخن یادشده، مشکل باشد. او از این [[دلیل]] که هر چه را [[خداوند]] به خیر و [[صلاح]] [[نظام]] [[جهان]] بداند، لازم است انجام دهد، نتیجه می‌گیرد [[نصب امام]] در هر زمانی بر [[باری‌تعالی]] ضروری است. او این مطلب را از [[احکام عقلی]] دانسته که در [[ادیان]] مختلف ثابت‌اند<ref>{{عربی|قد علمت سابقا ان كلما يعلمه سبحانه من خير و صلاح في نظام العالم يجب منه تعالى صدوره، لان علمه بوجوه الخير و النظام سبب للايجاب و الايجاد. فاذن يجب من الله نصب الامام في كل زمان، و هذا من الأحكام العقلية التي لا يختلف باختلاف الشرائع و الاديان فهو مكتوب في الكتب الالهية و الزبر السماوية و الصحف الأولى صحف ابراهيم و موسى}} (ملاصدرا، شرح اصول الکافی، ج۲، ص۴۰۴-۴۰۵).</ref>. به دیگر سخن، [[ملاصدرا]] در اینجا [[نصب امام]] را موجب خیر و [[صلاح]] [[نظام]] [[جهان]] خوانده، و آن را بر [[خداوند]] [[واجب]] دانسته است؛ ولی در بحث گذشته، در این مطلب که [[نصب امام]] موجب خیر و [[صلاح]] [[نظام]] [[جهان]] بوده و لذا لطفی [[واجب]] بر خداست، [[تردید]] کرده است.


[[اولویت]] [[نصب الهی امام]] بر [[نصب نبی]]: مرحوم [[لاهیجی]] [[وجوب نصب امام]] بر [[خداوند]] را، ضروری‌تر از [[نصب نبی]] دانسته است؛ چرا که [[معتقد]] است [[لطف]] بودن [[نصب امام]]، بیشتر و روشن‌تر از دیگر لطف‌ها، از جمله [[نبوت]] می‌باشد. وی می‌گوید: “امام یک [[سری]] [[تکالیف شرعی]]، مانند [[مراقبت]] از مرزهای [[کشور]] و [[جهاد]] و [[دفاع]] در برابر [[دشمنان]] و غیره دارد. اگر [[خداوند]]، [[امام]] را [[تعیین]] نکند، برای عهده‌داری [[تکالیف]] یادشده، میان [[مردم]] [[نزاع]] و [[اختلاف]] واقع خواهد شد؛ در حالی که [[نبی]] چنین تکالیفی ندارد که [[تعیین]] وی توسط [[مردم]]، به چنین فتنه‌ای بینجامد.
[[اولویت]] [[نصب الهی امام]] بر [[نصب نبی]]: مرحوم [[لاهیجی]] [[وجوب نصب امام]] بر [[خداوند]] را، ضروری‌تر از [[نصب نبی]] دانسته است؛ چرا که [[معتقد]] است [[لطف]] بودن [[نصب امام]]، بیشتر و روشن‌تر از دیگر لطف‌ها، از جمله [[نبوت]] می‌باشد. وی می‌گوید: “امام یک سری [[تکالیف شرعی]]، مانند [[مراقبت]] از مرزهای [[کشور]] و [[جهاد]] و [[دفاع]] در برابر [[دشمنان]] و غیره دارد. اگر [[خداوند]]، [[امام]] را [[تعیین]] نکند، برای عهده‌داری [[تکالیف]] یادشده، میان [[مردم]] [[نزاع]] و [[اختلاف]] واقع خواهد شد؛ در حالی که [[نبی]] چنین تکالیفی ندارد که [[تعیین]] وی توسط [[مردم]]، به چنین فتنه‌ای بینجامد.
بنابراین، حال که [[خداوند]]، [[نبی]] را برمی گزیند، به طریق أولی [[نصب امام]] نیز بر عهده اوست<ref>ر.ک: عبدالرزاق لاهیجی، سرمایه ایمان، ص۱۰۷.</ref>. گفتنی است [[استدلال]] فوق در سخن [[علامه حلی]] به [[اجمال]] مطرح شده بود، ولی بیان مرحوم [[لاهیجی]]، چنان که گذشت، تبیینی روشن‌تر از آن است.
بنابراین، حال که [[خداوند]]، [[نبی]] را برمی گزیند، به طریق أولی [[نصب امام]] نیز بر عهده اوست<ref>ر.ک: عبدالرزاق لاهیجی، سرمایه ایمان، ص۱۰۷.</ref>. گفتنی است [[استدلال]] فوق در سخن [[علامه حلی]] به [[اجمال]] مطرح شده بود، ولی بیان مرحوم [[لاهیجی]]، چنان که گذشت، تبیینی روشن‌تر از آن است.
[[ادله]] [[نصب الهی]] [[نبی]]: مرحوم شوشتری از شباهت [[منصب امامت]] با [[منصب]] [[نبوت]] بهره گرفته است و [[معتقد]] است: چون [[امامت]]، جانشینیِ [[نبوت]] است، هر استدلالی که از اقتضای [[حکمت الهی]] بر [[نبوت]] [[سخن]] می‌گوید را می‌توان درباره [[امامت]] نیز جاری نمود. وی [[معتقد]] است تنها تفاوت میان این دو [[منصب]]، بی‌بهره بودن [[امام]] از [[دریافت وحی]] است که این تفاوت نیز دخالتی در [[ضرورت نصب امام]] ندارد<ref>ر.ک: سیدنوراللّه مرعشی شوشتری، احقاق الحق و ازهاق الباطل، ج۲، ص۳۱۲.</ref>.
[[ادله]] [[نصب الهی]] [[نبی]]: مرحوم شوشتری از شباهت [[منصب امامت]] با [[منصب]] [[نبوت]] بهره گرفته است و [[معتقد]] است: چون [[امامت]]، جانشینیِ [[نبوت]] است، هر استدلالی که از اقتضای [[حکمت الهی]] بر [[نبوت]] [[سخن]] می‌گوید را می‌توان درباره [[امامت]] نیز جاری نمود. وی [[معتقد]] است تنها تفاوت میان این دو [[منصب]]، بی‌بهره بودن [[امام]] از [[دریافت وحی]] است که این تفاوت نیز دخالتی در [[ضرورت نصب امام]] ندارد<ref>ر.ک: سیدنوراللّه مرعشی شوشتری، احقاق الحق و ازهاق الباطل، ج۲، ص۳۱۲.</ref>.
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش