آزمایش الهی: تفاوت میان نسخهها
جز
وظیفهٔ شمارهٔ ۵
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
'''آزمایش''' بهمعنای آزمودن و [[تصفیه]] و [[خالصسازی]] است. [[انسانها]] در [[زندگی]] به دلایلی همچون [[پاک]] شدن از [[گناهان]]، [[تادیب]]، جداشدن افراد [[شایسته]] از غیر آن و... مورد آزمایش قرار میگیرند و زمینه آزمایش میتواند [[نیت]] و [[رفتار]] و [[کردار]] [[مردم]] باشد. | '''آزمایش''' بهمعنای آزمودن و [[تصفیه]] و [[خالصسازی]] است. [[انسانها]] در [[زندگی]] به دلایلی همچون [[پاک]] شدن از [[گناهان]]، [[تادیب]]، جداشدن افراد [[شایسته]] از غیر آن و... مورد آزمایش قرار میگیرند و زمینه آزمایش میتواند [[نیت]] و [[رفتار]] و [[کردار]] [[مردم]] باشد. | ||
==معناشناسی آزمایش و امتحان== | == معناشناسی آزمایش و امتحان == | ||
===معنای لغوی=== | === معنای لغوی === | ||
آزمایش یا همان [[امتحان]] از [[سنتهای الهی]]، در لغت بهمعنای آزمودن<ref>الصحاح، ج۶، ص۲۲۰۱؛ لسان العرب، ج۱۳، ص۴۲.</ref> و تصفیه و خالصسازی است. وقتی فلز، طلا و نقره را در کورۀ [[آتش]] میگذارند تا ذوب و [[خالص]] شود، آن را [[امتحان]] کردهاند. هر کس به نوعی در [[زندگی]] [[امتحان]] میشود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۳۲-۳۳.</ref>. آزمایش الهی در مورد همه [[بندگان]] که دارای [[قوه]] [[اندیشه]] و [[تفکر]] هستند، جاری میشود. در سایه [[آزمایشهای الهی]]، استعدادهای [[انسانها]] شکوفا میشود و [[آدمی]] در مسیر رشد، ترقی و بالندگی قرار میگیرد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 50.</ref>. | آزمایش یا همان [[امتحان]] از [[سنتهای الهی]]، در لغت بهمعنای آزمودن<ref>الصحاح، ج۶، ص۲۲۰۱؛ لسان العرب، ج۱۳، ص۴۲.</ref> و تصفیه و خالصسازی است. وقتی فلز، طلا و نقره را در کورۀ [[آتش]] میگذارند تا ذوب و [[خالص]] شود، آن را [[امتحان]] کردهاند. هر کس به نوعی در [[زندگی]] [[امتحان]] میشود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۳۲-۳۳.</ref>. آزمایش الهی در مورد همه [[بندگان]] که دارای [[قوه]] [[اندیشه]] و [[تفکر]] هستند، جاری میشود. در سایه [[آزمایشهای الهی]]، استعدادهای [[انسانها]] شکوفا میشود و [[آدمی]] در مسیر رشد، ترقی و بالندگی قرار میگیرد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 50.</ref>. | ||
===معنای اصطلاحی=== | === معنای اصطلاحی === | ||
==آزمایش الهی در قرآن== | == آزمایش الهی در قرآن == | ||
===آیه امتحان=== | === آیه امتحان === | ||
==[[فلسفه آزمایش الهی]]== | == [[فلسفه آزمایش الهی]] == | ||
آزمایش هر [[انسانی]] می تواند دلیل خاصی داشته باشد مانند اینکه: برخی [[آزمایش]] میشوند، تا [[علم]]، [[قدرت]] بدنی، [[ایمان]]، [[صداقت]]، مهارت، [[اخلاص]] یا [[صبر]] و [[مقاومت]] آنان معلوم گردد. [[خداوند]]، [[انسان]] را [[امتحان]] میکند، تا جوهره اصلی و [[میزان]] [[صبر]] و [[ایمان]] و تعهّد آنان برای خودشان و بر [[مردم]] روشن شود، وگرنه چیزی بر [[خدا]] پوشیده نیست تا با [[امتحان]] بخواهد [[آگاه]] شود. [[امتحان]] برای همه هست. یکی با [[مال]]، دیگری با [[مقام]] یا [[زیبایی]]، شهرت، [[فقر]]، [[اولاد]]، [[دوست]]، [[بلا]] و گرفتاری، [[مرگ و میر]] عزیزان، [[گرسنگی]]، [[قحطی]]، [[ترس]] و [[ناامنی]] و... [[امتحان]] میشود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۳۲-۳۳؛ [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۱۳۲.</ref>. | آزمایش هر [[انسانی]] می تواند دلیل خاصی داشته باشد مانند اینکه: برخی [[آزمایش]] میشوند، تا [[علم]]، [[قدرت]] بدنی، [[ایمان]]، [[صداقت]]، مهارت، [[اخلاص]] یا [[صبر]] و [[مقاومت]] آنان معلوم گردد. [[خداوند]]، [[انسان]] را [[امتحان]] میکند، تا جوهره اصلی و [[میزان]] [[صبر]] و [[ایمان]] و تعهّد آنان برای خودشان و بر [[مردم]] روشن شود، وگرنه چیزی بر [[خدا]] پوشیده نیست تا با [[امتحان]] بخواهد [[آگاه]] شود. [[امتحان]] برای همه هست. یکی با [[مال]]، دیگری با [[مقام]] یا [[زیبایی]]، شهرت، [[فقر]]، [[اولاد]]، [[دوست]]، [[بلا]] و گرفتاری، [[مرگ و میر]] عزیزان، [[گرسنگی]]، [[قحطی]]، [[ترس]] و [[ناامنی]] و... [[امتحان]] میشود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۳۲-۳۳؛ [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۱۳۲.</ref>. | ||
همچنین از جمله دیدگاههای [[امام علی]] {{ع}} درباره [[فلسفه آزمایش الهی]] میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | همچنین از جمله دیدگاههای [[امام علی]] {{ع}} درباره [[فلسفه آزمایش الهی]] میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
#'''تمحیص:''' بهمعنای [[پاک]] کردن یک چیز از آلودگیهای خارجی. آزمایش الهی پاککننده وجود [[انسان]] است<ref>نک: {{متن قرآن|وَلِيَبْتَلِيَ اللَّهُ مَا فِي صُدُورِكُمْ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ }}؛ سوره آل عمران، آیه:۱۵۴.</ref>، [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: «[[خدا]] آنچه را که از آن شکایت داری (بیماری) موجب کاستن گناهانت قرار داده است. در بیماری پاداشی نیست، اما [[گناهان]] را از بین میبرد و آنها را چونان برگ پاییزی میریزد»<ref>{{متن حدیث|«جَعَلَ اللَّهُ مَا کَانَ [مِنْکَ] مِنْ شَکْوَاکَ حَطّاً لِسَیِّئَاتِکَ فَإِنَّ الْمَرَضَ لَا أَجْرَ فِیهِ وَ لَکِنَّهُ یَحُطُّ السَّیِّئَاتِ وَ یَحُتُّهَا حَتَّ الْأَوْرَاقِ»}}، نهج البلاغه، حکمت ۴۲.</ref>. | #'''تمحیص:''' بهمعنای [[پاک]] کردن یک چیز از آلودگیهای خارجی. آزمایش الهی پاککننده وجود [[انسان]] است<ref>نک: {{متن قرآن|وَلِيَبْتَلِيَ اللَّهُ مَا فِي صُدُورِكُمْ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمْ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ }}؛ سوره آل عمران، آیه:۱۵۴.</ref>، [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: «[[خدا]] آنچه را که از آن شکایت داری (بیماری) موجب کاستن گناهانت قرار داده است. در بیماری پاداشی نیست، اما [[گناهان]] را از بین میبرد و آنها را چونان برگ پاییزی میریزد»<ref>{{متن حدیث|«جَعَلَ اللَّهُ مَا کَانَ [مِنْکَ] مِنْ شَکْوَاکَ حَطّاً لِسَیِّئَاتِکَ فَإِنَّ الْمَرَضَ لَا أَجْرَ فِیهِ وَ لَکِنَّهُ یَحُطُّ السَّیِّئَاتِ وَ یَحُتُّهَا حَتَّ الْأَوْرَاقِ»}}، نهج البلاغه، حکمت ۴۲.</ref>. | ||
#'''[[شکوفایی]] و ظهور استعدادها:''' آزمایش الهی موجب بهفعل درآمدن نیروهای بالقوه [[انسان]] میشود. [[انسان]] با [[انتخاب]] خود، سنّتی از [[سنتهای الهی]] را میپذیرد. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: «گوهر [[انسانها]] در درگوگونی احوال معلوم میشود»<ref>{{متن حدیث|«فِی تَقَلُّبِ الْأَحْوَالِ عِلْمُ جَوَاهِرِ | #'''[[شکوفایی]] و ظهور استعدادها:''' آزمایش الهی موجب بهفعل درآمدن نیروهای بالقوه [[انسان]] میشود. [[انسان]] با [[انتخاب]] خود، سنّتی از [[سنتهای الهی]] را میپذیرد. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: «گوهر [[انسانها]] در درگوگونی احوال معلوم میشود»<ref>{{متن حدیث|«فِی تَقَلُّبِ الْأَحْوَالِ عِلْمُ جَوَاهِرِ الرِّجَال» }}، نهج البلاغه، حکمت ۲۱۷.</ref>. | ||
#'''[[پاداش]] و [[کیفر]]:''' [[پاداش]] و [[کیفر]] [[بندگان]] تنها در کارهای آنها بروز میکند. ظهور اعمال و افعال بدون اینکه [[آدمی]] در بوته [[امتحان]] و [[آزمون]] قرار گیرد، ممکن نیست. [[خداوند]] [[انسان]] را [[آزمایش]] میکند تا افعال و اعمال او به ظهور برسد و براساس آن، [[شایسته]] [[پاداش]] و [[کیفر]] شود. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: «بدانید [[نهان]] و [[اسرار]] آفریدگان نزد [[آفریدگار]] آشکار است و از کائناتشان [[آگاهی]] دارد. نه آنکه [[بندگان]] اسرارشان را از خدایشان پوشند و نهانشان را در پرده نگه دارند و او از آنها بیخبر ماند، بلکه برای این است که آنها را بیازماید و به آنها نشان دهد کدام یک خوش کردارترند تا [[نیکان]] به [[پاداش نیک]] رسند و بدکاران به [[کیفر]] کارهای خویش»<ref>{{متن حدیث| «أَلَا إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی قَدْ کَشَفَ الْخَلْقَ کَشْفَةً لَا أَنَّهُ جَهِلَ مَا أَخْفَوْهُ مِنْ مَصُونِ أَسْرَارِهِمْ وَ مَکْنُونِ ضَمَائِرِهِمْ وَ لَکِنْ لِیَبْلُوَهُمْ {{متن قرآن|ْأَيهُّمْ أَحْسَنُ عَمَلا}}، فَیَکُونَ الثَّوَابُ جَزَاءً وَ الْعِقَابُ بَوَاء»}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۴۴.</ref> | #'''[[پاداش]] و [[کیفر]]:''' [[پاداش]] و [[کیفر]] [[بندگان]] تنها در کارهای آنها بروز میکند. ظهور اعمال و افعال بدون اینکه [[آدمی]] در بوته [[امتحان]] و [[آزمون]] قرار گیرد، ممکن نیست. [[خداوند]] [[انسان]] را [[آزمایش]] میکند تا افعال و اعمال او به ظهور برسد و براساس آن، [[شایسته]] [[پاداش]] و [[کیفر]] شود. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: «بدانید [[نهان]] و [[اسرار]] آفریدگان نزد [[آفریدگار]] آشکار است و از کائناتشان [[آگاهی]] دارد. نه آنکه [[بندگان]] اسرارشان را از خدایشان پوشند و نهانشان را در پرده نگه دارند و او از آنها بیخبر ماند، بلکه برای این است که آنها را بیازماید و به آنها نشان دهد کدام یک خوش کردارترند تا [[نیکان]] به [[پاداش نیک]] رسند و بدکاران به [[کیفر]] کارهای خویش»<ref>{{متن حدیث| «أَلَا إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی قَدْ کَشَفَ الْخَلْقَ کَشْفَةً لَا أَنَّهُ جَهِلَ مَا أَخْفَوْهُ مِنْ مَصُونِ أَسْرَارِهِمْ وَ مَکْنُونِ ضَمَائِرِهِمْ وَ لَکِنْ لِیَبْلُوَهُمْ {{متن قرآن|ْأَيهُّمْ أَحْسَنُ عَمَلا}}، فَیَکُونَ الثَّوَابُ جَزَاءً وَ الْعِقَابُ بَوَاء»}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۴۴.</ref> | ||
#'''تمیز:''' آزمایش الهی بهمنظور تمیز (یعنی جدا ساختن) [[انسان]] [[نیکوکار]] از [[بدکار]]، [[فرمانبردار]] از سرکش، [[مؤمن]] از [[منافق]]، [[پاک]] از ناپاک، [[مجاهد]] از دوریکننده از [[جهاد]]، [[خالص]] از ناخالص، صابر از ناشکیبا صورت میگیرد. [[حکمت]] خداوندی موجب میشود چنین آزمونی انجام شود تا صفوف حقجویان از حقگریزان بازشناخته شوند. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: «لکن [[خدای سبحان]] آفریدگان خود را به پارهای از آنچه اصل آن را نمیدانند میآزماید تا [[فرمانبردار]] از نافرمان مشخص شود و [[خودپسندی]] را از آنان بزداید و [[تکبر]] را از ایشان دور کند»<ref>{{متن حدیث|«لَکِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ یَبْتَلِی خَلْقَهُ بِبَعْضِ مَا یَجْهَلُونَ أَصْلَهُ تَمْیِیزاً بِالاخْتِبَارِ لَهُمْ وَ نَفْیاً لِلِاسْتِکْبَارِ عَنْهُمْ وَ إِبْعَاداً لِلْخُیَلَاءِ مِنْهُم»}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲.</ref>. | #'''تمیز:''' آزمایش الهی بهمنظور تمیز (یعنی جدا ساختن) [[انسان]] [[نیکوکار]] از [[بدکار]]، [[فرمانبردار]] از سرکش، [[مؤمن]] از [[منافق]]، [[پاک]] از ناپاک، [[مجاهد]] از دوریکننده از [[جهاد]]، [[خالص]] از ناخالص، صابر از ناشکیبا صورت میگیرد. [[حکمت]] خداوندی موجب میشود چنین آزمونی انجام شود تا صفوف حقجویان از حقگریزان بازشناخته شوند. [[امام علی]] {{ع}} میفرماید: «لکن [[خدای سبحان]] آفریدگان خود را به پارهای از آنچه اصل آن را نمیدانند میآزماید تا [[فرمانبردار]] از نافرمان مشخص شود و [[خودپسندی]] را از آنان بزداید و [[تکبر]] را از ایشان دور کند»<ref>{{متن حدیث|«لَکِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ یَبْتَلِی خَلْقَهُ بِبَعْضِ مَا یَجْهَلُونَ أَصْلَهُ تَمْیِیزاً بِالاخْتِبَارِ لَهُمْ وَ نَفْیاً لِلِاسْتِکْبَارِ عَنْهُمْ وَ إِبْعَاداً لِلْخُیَلَاءِ مِنْهُم»}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۹۲.</ref>. | ||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
در هر صورت، تفاوت در زمینههای بروز آزمایش الهی تأثیری در چیستی و چگونگی آن ندارد. بروز آزمایش الهی در زمینههای مختلف موجب ظهور دستاوردهای گوناگون (مانند [[توبه]] و [[بازگشت بهسوی خدا]]، [[تربیت]] شدن و رسیدن به نقاط اوج معنوی و [[راضی]] بودن به سرنوشتی که [[خداوند]] برای [[انسان]] معین فرموده) میشود و [[انسان]] را در رسیدن بهسوی کمال [[یاری]] میرساند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 51-۵۲.</ref>. | در هر صورت، تفاوت در زمینههای بروز آزمایش الهی تأثیری در چیستی و چگونگی آن ندارد. بروز آزمایش الهی در زمینههای مختلف موجب ظهور دستاوردهای گوناگون (مانند [[توبه]] و [[بازگشت بهسوی خدا]]، [[تربیت]] شدن و رسیدن به نقاط اوج معنوی و [[راضی]] بودن به سرنوشتی که [[خداوند]] برای [[انسان]] معین فرموده) میشود و [[انسان]] را در رسیدن بهسوی کمال [[یاری]] میرساند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 51-۵۲.</ref>. | ||
==زمینه آزمایش الهی== | == زمینه آزمایش الهی == | ||
زمینه [[آزمایشهای الهی]] بسته به موضوع آن تفاوت میکند: | زمینه [[آزمایشهای الهی]] بسته به موضوع آن تفاوت میکند: | ||
#گاهی [[نیّت]] و خواستههای درونی [[انسانها]] (مانند [[قضاوت]] کردن درباره افراد، داشتن نگاه نادرست، بدگمانی بیجا نسبت به کسی و...) مورد [[امتحان الهی]] قرار میگیرد. [[امام علی]] {{ع}} در این زمینه میفرماید: «آنگاه که جوّ خوبی و خیرخواهی بر زمانه و [[مردم]] آن سایه گسترَد، اگر کسی به دیگری گمان بد برَد، در حالی که خلافی از او ندیده، [[ستم]] کرده است»<ref>{{متن حدیث| إِذَا اسْتَوْلَی الصَّلَاحُ عَلَی الزَّمَانِ وَ أَهْلِهِ ثُمَّ أَسَاءَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُلٍ لَمْ تَظْهَرْ مِنْهُ حَوْبَةٌ فَقَدْ ظَلَمَ }}، نهج البلاغه؛ حکمت ۱۱٤.</ref>. | # گاهی [[نیّت]] و خواستههای درونی [[انسانها]] (مانند [[قضاوت]] کردن درباره افراد، داشتن نگاه نادرست، بدگمانی بیجا نسبت به کسی و...) مورد [[امتحان الهی]] قرار میگیرد. [[امام علی]] {{ع}} در این زمینه میفرماید: «آنگاه که جوّ خوبی و خیرخواهی بر زمانه و [[مردم]] آن سایه گسترَد، اگر کسی به دیگری گمان بد برَد، در حالی که خلافی از او ندیده، [[ستم]] کرده است»<ref>{{متن حدیث| إِذَا اسْتَوْلَی الصَّلَاحُ عَلَی الزَّمَانِ وَ أَهْلِهِ ثُمَّ أَسَاءَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُلٍ لَمْ تَظْهَرْ مِنْهُ حَوْبَةٌ فَقَدْ ظَلَمَ }}، نهج البلاغه؛ حکمت ۱۱٤.</ref>. | ||
#و گاهی [[رفتار]] و کردار [[انسان]] زمینه [[آزمایش]] است؛ [[رفتار]] و واکنشهایی که از اعضای [[بدن]] و اندامها سر میزند (مانند رعایت [[حدود]] [[واجبات]] و [[محرمات]]، انجام وظایفی که در موقعیتهای گوناگون برعهده ما گذاشته میشود، رعایت [[حقوق]] دیگران و...). [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در این مورد میفرماید: «به [[خدا]] [[سوگند]] شما [[مردم]] در کوره [[آزمایش]] قرار میگیرید، دستخوش دگرگونی میشوید، در [[غربال]] سختیها درمیآیید و چونان دیگ پرجوش و خروش، زیر و بالا خواهید شد<ref>{{متن حدیث|وَ الَّذِی بَعَثَهُ بِالْحَقِّ لَتُبَلْبَلُنَّ بَلْبَلَةً وَ لَتُغَرْبَلُنَّ غَرْبَلَةً وَ لَتُسَاطُنَّ سَوْطَ الْقِدْرِ حَتَّی یَعُودَ أَسْفَلُکُمْ أَعْلَاکُمْ وَ أَعْلَاکُمْ أَسْفَلَکُم}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۶.</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 51.</ref>. | # و گاهی [[رفتار]] و کردار [[انسان]] زمینه [[آزمایش]] است؛ [[رفتار]] و واکنشهایی که از اعضای [[بدن]] و اندامها سر میزند (مانند رعایت [[حدود]] [[واجبات]] و [[محرمات]]، انجام وظایفی که در موقعیتهای گوناگون برعهده ما گذاشته میشود، رعایت [[حقوق]] دیگران و...). [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در این مورد میفرماید: «به [[خدا]] [[سوگند]] شما [[مردم]] در کوره [[آزمایش]] قرار میگیرید، دستخوش دگرگونی میشوید، در [[غربال]] سختیها درمیآیید و چونان دیگ پرجوش و خروش، زیر و بالا خواهید شد<ref>{{متن حدیث|وَ الَّذِی بَعَثَهُ بِالْحَقِّ لَتُبَلْبَلُنَّ بَلْبَلَةً وَ لَتُغَرْبَلُنَّ غَرْبَلَةً وَ لَتُسَاطُنَّ سَوْطَ الْقِدْرِ حَتَّی یَعُودَ أَسْفَلُکُمْ أَعْلَاکُمْ وَ أَعْلَاکُمْ أَسْفَلَکُم}}، نهج البلاغه، خطبه ۱۶.</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 51.</ref>. | ||
==آزمایش و [[امتحان]] در [[قرآن]] و [[نهج البلاغه]]== | == آزمایش و [[امتحان]] در [[قرآن]] و [[نهج البلاغه]] == | ||
در [[قرآن]] با تعبیر [[فتنه]] و [[ابتلاء]] و [[تمحیص]] هم از آزمایش و [[امتحان]] یاد شده است و [[بلاها]] نوعی [[آزمون الهی]] است. [[انسان]] باید پیوسته خود را در حال [[امتحان]] پس دادن بداند و بکوشد که در [[امتحان الهی]] مردود نشود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۳۲-۳۳.</ref>. | در [[قرآن]] با تعبیر [[فتنه]] و [[ابتلاء]] و [[تمحیص]] هم از آزمایش و [[امتحان]] یاد شده است و [[بلاها]] نوعی [[آزمون الهی]] است. [[انسان]] باید پیوسته خود را در حال [[امتحان]] پس دادن بداند و بکوشد که در [[امتحان الهی]] مردود نشود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۳۲-۳۳.</ref>. | ||
خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
زمانی که [[انسان]] موظف به انجام [[تکالیف الهی]] میشود، تا آخرین لحظههای [[حیات]] رودرروی [[آزمایشهای خداوند]] قرار دارد و از آنجا که شیوههای [[امتحان]] و [[آزمون]] در دست [[انسان]] نیست و [[آدمی]] نمیداند [[خداوند]] کجا و کی او را میآزماید، همیشه باید مراقب [[رفتار]] و کردار خود باشد تا بتواند از [[آزمایشهای الهی]] سربلند بیرون آید<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 50 -51.</ref>. | زمانی که [[انسان]] موظف به انجام [[تکالیف الهی]] میشود، تا آخرین لحظههای [[حیات]] رودرروی [[آزمایشهای خداوند]] قرار دارد و از آنجا که شیوههای [[امتحان]] و [[آزمون]] در دست [[انسان]] نیست و [[آدمی]] نمیداند [[خداوند]] کجا و کی او را میآزماید، همیشه باید مراقب [[رفتار]] و کردار خود باشد تا بتواند از [[آزمایشهای الهی]] سربلند بیرون آید<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 50 -51.</ref>. | ||
==[[فلسفه امتحان]] و اهداف آن== | == [[فلسفه امتحان]] و اهداف آن == | ||
===[[توبه]] و بازگشت به [[حق]]=== | === [[توبه]] و بازگشت به [[حق]] === | ||
===[[خالص]] کردن [[مؤمنان]] و نابودی [[کافران]]=== | === [[خالص]] کردن [[مؤمنان]] و نابودی [[کافران]] === | ||
===ظاهر ساختن [[باطن]] [[انسانها]] و جداسازی [[انسانهای پاک]] از خبیث=== | === ظاهر ساختن [[باطن]] [[انسانها]] و جداسازی [[انسانهای پاک]] از خبیث === | ||
===شناخته شدن نیکوکارتران=== | === شناخته شدن نیکوکارتران === | ||
===مشخص کردن [[میزان]] [[صداقت]] و [[کذب]] افراد=== | === مشخص کردن [[میزان]] [[صداقت]] و [[کذب]] افراد === | ||
===شناخته شدن [[مجاهدان]] و [[صابران]]=== | === شناخته شدن [[مجاهدان]] و [[صابران]] === | ||
===دستیابی به [[تقوا]]=== | === دستیابی به [[تقوا]] === | ||
===مشخص شدن [[شاکر]] و [[ناسپاس]]=== | === مشخص شدن [[شاکر]] و [[ناسپاس]] === | ||
==[[امتحان]] و [[علم الهی]]== | == [[امتحان]] و [[علم الهی]] == | ||
==ابزارها و شیوههای [[امتحان]]== | == ابزارها و شیوههای [[امتحان]] == | ||
===[[قوانین]] کلی=== | === [[قوانین]] کلی === | ||
====[[مال]]، [[فرزند]] و نعمتهای [[دنیا]]==== | ==== [[مال]]، [[فرزند]] و نعمتهای [[دنیا]] ==== | ||
====[[خوف]]==== | ==== [[خوف]] ==== | ||
====[[گرسنگی]]==== | ==== [[گرسنگی]] ==== | ||
====کاهش [[اموال]]، [[جانها]] و میوهها==== | ==== کاهش [[اموال]]، [[جانها]] و میوهها ==== | ||
====تفاوت افراد در برخورداری از امکانات و [[کمالات]]==== | ==== تفاوت افراد در برخورداری از امکانات و [[کمالات]] ==== | ||
====[[جهاد]]==== | ==== [[جهاد]] ==== | ||
====دسترسی آسان به شکار در حال [[احرام]]==== | ==== دسترسی آسان به شکار در حال [[احرام]] ==== | ||
====[[فرمان]] به [[لزوم]] [[وفای به عهد]] و [[پیمان]]==== | ==== [[فرمان]] به [[لزوم]] [[وفای به عهد]] و [[پیمان]] ==== | ||
====[[امهال]] و تاخیر در [[عذاب]]==== | ==== [[امهال]] و تاخیر در [[عذاب]] ==== | ||
===موارد خاص=== | === موارد خاص === | ||
====[[امتحان]] [[ابراهیم]]{{ع}} به کلمات==== | ==== [[امتحان]] [[ابراهیم]]{{ع}} به کلمات ==== | ||
====[[امتحان]] [[قوم]] [[صالح]] با فرستادن [[ناقه]]==== | ==== [[امتحان]] [[قوم]] [[صالح]] با فرستادن [[ناقه]] ==== | ||
====[[امتحان]] [[قوم موسی]] در غیاب وی==== | ==== [[امتحان]] [[قوم موسی]] در غیاب وی ==== | ||
====ممنوعیت [[بنی اسراییل]] از صید ماهی در روز تعطیل==== | ==== ممنوعیت [[بنی اسراییل]] از صید ماهی در روز تعطیل ==== | ||
====رویای [[رسول خدا]]{{صل}}==== | ==== رویای [[رسول خدا]]{{صل}}==== | ||
====[[امتحان]] [[مردم]] با [[خبرهای غیبی]]==== | ==== [[امتحان]] [[مردم]] با [[خبرهای غیبی]] ==== | ||
== منابع == | == منابع == |