نذر در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

«[[انذار]]» به معنای [[ابلاغ]] و اِخبار از امری همراه با [[ترساندن]] طرف مقابل است و در مقابل «[[تبشیر]]» به کار می‌رود که مراد از آن، ابلاغ خبرهای مسرت‌بخش است<ref>مفردات ألفاظ القرآن، ص۷۹۷.</ref>. [[ابن اثیر]] ذیل ماده «ن ذ ر» می‌گوید: این واژه معمولاً در خبرهای [[آینده]] که مهم است استفاده می‌شود؛ اخباری که کم‌توجهی به آن موجب خطر و ضرر فاحش می‌گردد؛ لذا به دیده‏بان [[لشکر]] که معمولاً چند [[منزل]] جلوتر از [[سپاه]] حرکت می‌کرد و وضعیت [[دشمن]] و یا خطرات راه را به ایشان خبر می‌داد و شرایط آینده سپاه را در حرکت به سوی دشمن دائماً رصد می‌کرد، {{عربی|نَذِير}} و یا {{عربی|طَلِيعةُ الجَيْشِ}} می‌گفتند<ref>النهایة فی غریب الحدیث و الأثر (ط. مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان، ۱۳۶۷ ه. ش.)، ج۵، ص۳۹.</ref>. [[بدیهی]] است که خبرها همواره امور ترسناک و ناراحت‎کننده نبودند، ولی در هر صورت، دیده‎بان [[وظیفه]] داشت که مسائل مهم و حیاتی را به لشکر مخابره نماید؛ مسائلی که عدم توجه به آن‎ها در آینده نه چندان دور، باعث افتادن در ورطه [[گرفتاری‌ها]] می‌شد و او با انذار خود، [[سپاهیان]] را برای مواجهه با آن آماده می‌نمود.

در [[تأیید]] این معنا می‌توان گفت که بعد از [[نزول آیه]] {{متن قرآن|وَأَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ}}<ref>«و نزدیک‌ترین خویشاوندانت را بیم ده!» سوره شعراء، آیه ۲۱۴.</ref> [[پیامبر اکرم]] {{صل}} بر [[کوه صفا]] بالا رفتند و ندای {{متن حدیث|يَا صَبَاحَاهْ}} سر دادند که معمولاً برای امور مهم [[قبیله]] [[اعلان]] می‌شد. وقتی افراد [[قبیله قریش]] و بنی‎هاشم به دور ایشان [[اجتماع]] کردند، ایشان فرمودند:

{{متن حدیث|لَوْ أَخْبَرْتُکُمْ أَنَّ خَیْلَاً بِسَفْحِ هَذَا الْجَبَلِ تُرِیدُ أَنْ تُغِیرَ عَلَیْکُمْ صَدَّقْتُمُونِي؟ قَالُوا: نَعَمْ. قَالَ {{صل}}: فَإِنِّي {{متن قرآن|نَذِيرٌ لَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذَابٍ شَدِيدٍ}}<ref>«او برای شما بیم‌دهنده‌ای پیش از (رسیدن) عذابی سخت است» سوره سبأ، آیه ۴۶.</ref>}}<ref>تهذیب اللغة (ط. داراحیاء التراث العربی، ۱۴۲۱ ه. ق.)، ج۱۴، ص۳۰۳.</ref>.

بنابراین، تفاوت این واژه با «[[تخویف]]» هم روشن می‌شود؛ تخویف در مطلق [[ترس]] به کار می‌رود، بدون توضیح امر مخوف؛ ولی [[انذار]] [[ترساندن]] مخاطب از سر [[دلسوزی]] نسبت به امر مخوفی است که در [[آینده]] او را [[تهدید]] می‌کند؛ چنان که در اِنذار طلیعة الجیش اشاره شد<ref>الفروق فی اللغة (ط. دارالافاق الجدیدة، ۱۴۰۰ ه. ق.)، ص۲۳۷.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶ ص ۵۶۵.</ref>

== نکاتی درباره واژه «[[نذر]]» ==

# [[خداوند]] در [[قرآن]] [[رسولان الهی]] {{عم}} را «منذِر» و یا «[[نذیر]]» که جمع آن «نُذُر» است نامیده. ظرافت این کاربرد آن است که [[انبیاء الهی]] {{عم}} در کاروان بشریّت به سوی [[عالم قیامت]]، به منزله دیده‎بانان [[مهربانی]] محسوب شده‌اند که چشم آن‎ها به [[عوالم غیب]] باز است و در نتیجه، عواقب [[انسان‌ها]] را در این حرکت [[عظیم]] به خوبی می‌بینند و از سر [[شفقت]] و دلسوزی، [[اخبار]] [[غیب]] را به [[مردم]] [[ابلاغ]] می‌کنند؛ تا در آینده‌ای نه چندان دور، در [[دنیا]] و [[آخرت]] دچار [[مشکلات]] و عواقب نگردند.

# در [[آیه]] مورد [[استدلال]]، بنا بر آنکه [[لام]] در {{متن قرآن|لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ}} به معنای تعلیل باشد، معنای عبارت چنین می‌شود: «علت و [[هدف]] از [[تفقّه]] دینیِ گروهی که [[مهاجرت]] کردند تا در [[امور دینی]] کارشناس شوند، آن است که در مراجعت به [[وطن]] خود، دیگران را نسبت به [[امور اخروی]] و [[معارف دینی]] مطلع سازند؛ تا از [[عاقبت]] امور خود نگران باشند و در [[زندگی]] حساب شده عمل کنند».<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶ ص ۵۶۶.</ref>